CAMADAN

AÇIK KAZIK

SANCAK

GERME

|
Son Güncelleme ( Cuma, 08 Ağustos 2008 ) |
CAMADAN

AÇIK KAZIK

SANCAK

GERME

|
Son Güncelleme ( Cuma, 08 Ağustos 2008 ) |
İZCİNIN EL KİTABI
İZCİLIGE HOS GELDINIZ !
İzcinin El KİTABI; İZCİLİK egitiminin önemli bir bölümünde sana yardimci olmak ve temel İZCİLİK bilgilerini vermek amaciyla hazirlanmistir. İZCİLİK çok genis faaliyetleri içerdiginden bazi uzmanliklar ve beceriler için ayri uzmanlik kitaplari kullanabilirsin..
I-TEMEL BILGILER
İZCİLİK NEDIR?
İZCİLİK, gönüllü, uluslararasi, üniformali, çesitli yas gruplarindaki gençlerin zihinsel, fiziksel, ruhsal, sosyal, duygusal ve karakter gelisimine katkida bulunan bir gençlik faaliyetidir.
İZCİLİK, milliyet, irk, din ve dil ayrimi olmaksizin herkese açik, gönüllü, politik olmayan egitimsel bir gençlik hareketidir.
İZCİLİK, çocuk ve gençleri mevcut özellikleri ile bir bütün olarak ele alan, ruh ve beden sagliklarini gelistiren, onlarin bos zamanlarini bir program çerçevesinde degerlendirilmesini saglayan bir egitim aracidir. Bu özellikleri ile İZCİLİK, ögretim olmaktan çok uygulamali bilgi ve beceri kazandiran egitim karakterinde bir faaliyetidir. Bu nedenle de İZCİLİK tüm dünyada okul disi bir faaliyet olarak degerlendirilmis ve okul disi İzcilik organizasyonlari kurulmustur.
İZCİLİK, çocuk ve gencin grup içinde ve bizzat tabiatin kucaginda egitilmesiyle karakter, beceri, saglik, mukavemet, cesaret vs. konularda daha iyi ve daha çabuk egitilebilecekleri fikrinden dogmustur.
Kisinin egitimi, bedenen ve fikren oldugu kadar ahlaken de büyük önem tasir. Bu nedenle de İZCİLİK ahlak egitiminde aktif bir metod olarak kabul edilir. İZCİLİK iyi yurttas yetistirmeyi amaçladigindan Milli, iyi insan yetistirmeyi amaçladigindan ise evrensel bir olaydir.
İZCİLİK VE SEN
Bu tanimlardan sonra; bir İzci olarak sen okul disinda İzcilikten, İzci olmaktan, yürüyüse çikmaktan, en iyi arkadaslarinla birlikte kamp yapmaktan, yüzmekten, dalmaktan, balta kullanmaktan, dogada iz takip etmekten, kamp Ateşinin alevlerini seyredip gelecegini düsünmekten çok hoslanacaksin.
Ormanda sessizce yürümeyi, görünmeden hayvanlari izlemeyi, kuslarin ötüslerini taklit ederek onlari çagirmayi ögrenecek ve bütün bunlari eglenceli bulacaksin. Arazide yolunu harita ve pusula yardimi ile bulmak, aciktigin zaman kendi yemegini yapabilmek, yildizlarin altinda veda, bir çadirda uyumak sana zevk verecek. İzcilikte doga ile basbasa ve uyum içinde yasayabilen bir insan haline geleceksin.
Bununla beraber, İZCİLİK açik havada eglenmekten, yürüyüslere çikmaktan ve kampçiliktan çok daha fazla bir anlam tasir. İZCİLİK bir yasam biçimidir. İZCİLİK sorumluluk sahibi bir insan olarak yetismek, baskalarina yardimci olmayi ögrenmektir. İzci Andi ve Türesi sana iyi bir vatandas, iyi bir insan olabilmen için rehberlik edecek. And ve Türe sana, İzciden beklenenleri anlatir, görevlerini belirtir. İzci parolasi "DAIMA HAZIR"dir. İzciligin slogani "HER GÜN EN AZ BIR IYILIK" yapmaktir. Parola ve slogan ikisi birlikte senin yardim etme arzunu ve yetenegini gösterir.
Bir İzci olarak yasamak seni güçlendirecek ve kendine güvenini artiracak. İzcilikte ilerlerken sana yardimci olacak, İZCİLİK becerilerini ögrenmenin yani sira liderlik becerilerini de gelistireceksin. İZCİLİK seni hayatinin gelecek asamalarina hazirlayarak, hem bedenen ve de fikren çagdas bir insan olmani saglayacaktir.
Haydi katil bize, katil İZCİLİK Hareketine. Obanda ve ünitende yasaminin en güzel günlerinden bazilarini geçireceksin. İZCİLİK, tüm İzciler için bir yasam biçimi çogu, İzci için ise ayni zamanda en sevdikleri spordur. Aslinda İZCİLİK, kamp yapma, yürüyüs, yüzme, oryantasyon ve daha pek çok spor dalinin bir araya gelmesidir .
İZCİLİK egitimin sirasinda farkli etkinlik ve beceriler için farkli isaretler kazanacak ve bunlari gururla üniformanda tasiyacaksin.
"Her sey İZCİLİK için ve her sey İzciligin içinde"dir.
BIR İZCİ OLARAK YASAMIN
Bugün genç olan sen, yarin yetiskin bir insan olacaksin. Iyi karakterli, bedenen güçlü, akilca uyanik, ahlakça dürüst bir vatandas olarak yetismen hem kendin, hem yurdun için çok önemli.
İZCİLİK sana, iyi bir insan, iyi bir vatandas olarak yetismen için yardimci olacak ve yeni dostlar edinmen, eglenmen için firsatlar sunacaktir.
İZCİ OLMAK HIÇ DE ZOR DEGILDIR
İzcilerin eglencesine ve heyecanina katilmak mi istiyorsun ?
İzci olmak, obadaki ve oymaktaki dostlugu tadabilmek için iki sart var.
1- Yakinlarda bir yerde çalisabilecegin bir ünite bulmak.
2- İzciligin kurallarini bilmek.
Çevredeki çocuklara sor. Belki de bu çocuk ve gençler İzcidir ve seni obalarinin toplantisina davet ederler. Eger bir İzci ünitesini nerede bulabilecegini bilemiyorsan yasadigin sehrin Gençlik ve Spor Il Müdürlügüne git. Buradaki görevliler senin katilabilecegin bir ünite bulmana yardimci olacaklardir.
İZCİLİK BASAMAKLARI
Küçük İzci Yas Grubu: 8-11 Parolasi: Küçük İzci çok çalisir
Asamalari Hayvan sembolü Bitki sembolü
Isareti
Aday Küçük İzci Kaplumbaga Gelincik Kaplumbaga
Sirin İzci Kelebek Zambak Kelebek
Minik İzci Karinca Papatya Karinca
Yildizli İzci Ari Menekse Ari
İzci Yas Grubu: 12-15 Parolasi: Daima Hazir
Asamalari Hayvan sembolü Bitki sembolü
Isareti
Aday İzci Panter Karaçam TIF sembolü +Y
Etkin İzci Jaguar Sariçam TIF sembolü +E +1 *
Üstün İzci Kaplan Sedir TIF sembolü +Ü +2 *
Seçkin İzci Aslan Ladin TIF sembolü +S +3 *
Ergin İzci Yas Grubu: 16-19 Parolasi: Topluma Hizmet Eder
Asamalari Hayvan sembolü Bitki sembolü
Isareti
Aday İzci
Yildiz İzci Atmaca Akagaç Yildiz
Ay-Yildiz İzcisi Sahin Akasya Ay + Yildiz
Cumhuriyet İzcisi Dogan Ceviz Türkiye + Ay + Yildiz
Ata İzcisi Kartal Çinar Ata + Türkiye + Ay + Yildiz
Toplum İzcisi Yas Grubu: 20 - 25 Parolasi: Gönüllü Hizmet Eder
Asamalari Hayvan sembolü Bitki sembolü
Isareti
Aday Toplum İzcisi
Toplum İzcisi Panda Mese Dünya - Çevre Sembolü
İZCİLİK Slogani: Her gün bir iyilik yap.
Eger yukarida belirtilen yas araliginda isen, yas grubuna uygun bir İzci ünitesine aday İzci olmak için ;
Saglik Ocagi veya Saglik Kurumundan alinacak, İZCİLİK yapabilecegini belirten saglik belgesini getirmeli (İZCİLİK engelli kisilerinde faaliyet yapabilecegi bir gençlik hareketidir, bu nedenle saglik raporunun katilanabilecek/katilanamayacak faaliyetleri yansitmasi yeterlidir);
Aday İzci bilgi formunu doldurarak veline İZCİLİK yapmana izin veren bölümü imzalatmalisin.
Bir İzci ünitesine aday İzci olarak katildiktan sonra isin kolaylasiyor. Artik İzci olabilme yolunda ilk adimlari atabilirsin. İzci olabilmek için yapman gereken sey asagidaki konulari ögrenmek ve uygulamaya baslamaktir.
İzci Andini, İzci türesini, İzci parolasi ve sloganini ögrendin ve bunlarla uyum içinde yasamali ve her firsatta yasaminda uygulamaya geçmelisin. İzci andina ve türesine bagliligin İzcilikteki gelismenin anahtaridir.
İzci selamini, tokasini ve bunlarin ne zaman kullanilacagini biliyorsun.
İzci armasinin anlamini biliyorsun.
Dogayi seviyor ve dogada nasil davranacagini biliyorsun.
Aday İzciliginin tamamlanmasinin ardindan and içme töreniyle birlikte ilk ödülün olan "Türkiye İZCİLİK Federasyonu" armani üniformanin sol cebine takacaksin
İZCİ ANDI
Tanriya, vatanima karsi vazifelerimi yerine getirecegime, İZCİLİK türesine uyacagima, baskalarina her zaman yardimda bulunacagima, kendimi bedence saglam, fikirce uyanik ve ahlakça dürüst tutmak için elimden geleni yapacagima serefim üzerine and içerim.
İZCİ TÜRESI
1- İzci, sözünün eridir, seref ve haysiyetini her seyin üstünde tutar.
2- İzci, yurduna, milletine, ailesine ve İzci liderlerine sadiktir.
3- İzci, baskalarina yardimci ve yararli olur.
4- İzci, herkesin arkadasi ve bütün İzcilerin kardesidir.
5- İzci, herkese karsi naziktir.
6- İzci, bitki ve hayvanlari sever ve korur.
7- İzci, büyüklerinin sözünü dinler, küçüklerini sever ve korur.
8- İzci, cesurdur. Her türlü sartlar altinda neşeli ve güler yüzlüdür.
9- İzci, tutumludur.
10- İzci, fikir, söz ve hareketlerinde açık ve dürüsttür.
İZCİ PAROLASI
Küçük İzci : Küçük İzci çok çalışır
İzci : Daima Hazır.
Ergin İzci : Ergin İzci topluma hizmet eder.
Toplum İzcisi : Gönüllü Hizmet eder.
İZCİ SLOGANI
Her gün bir iyilik yap.
İZCİ SELAMI
Dünyanin birçok resmi kurulusu ve askeri personeli birbirlerini farkli sekillerde selamlarlar. Tüm dünya İzcileri ise tek bir selam sekli kullanirlar. Bu İzciligin uluslararasi boyutunun güzel bir göstergesidir. Selam verirken dik durulur ve sol el yana düzgünce sarkitilarak etek veya pantolon yan dikisine degdirilir. İzciler liderlerinin yanina geldiklerinde selam verirler, isimlerini ve ünitelerini söylerler , ondan sonra gelme nedenlerini liderlerine aktarirlar.
İzciler basta Cumhurbaskani olmak üzere tüm devlet görevlisi büyüklerine, Yabanci ülke Devlet Baskanlarina, Bayrak ve Sancaga, Cenazeye, Üniformali İzci liderlerine ve kendisinden yasça ve kidemce büyük İzcilere öncelikle selam vererek saygilarini gösterirler. İzci liderleri ve büyük İzciler de verilen selama karsilik olarak selam vererek İzcilerine sevgilerini gösterirler.
Ulusal Marslar dinlenirken, ünitece birarada iken sadece obabaşı, oymakbaşı gibi ünitenin basinda bulunan lider selam verir, diger İzciler esas durusta beklerler.
İzci selami iki sekilde verilir. Bas açikken veya basta kep/bere varken selamlama.
Bas Açikken Selamlama
İzci selamini vermek için isaret parmagini, orta parmagini ve yüzük parmagini birlestir, bas parmagini kivirdigin küçük parmaginin üzerine koy.
Sapka/Kep/Bereyle Selamlama
Basinda sapka, bere veya kep varken selam veriyorsan, elinin parmaklari ayni sekilde birlestir. Sonra isaret parmagini alnin sag üst hizasinda, kepin kenarina degdirerek selam ver.
İzci Selaminin Anlami
Orta parmak; Tanriya, vatanima karsi görevlerimi yerine getirecegim, yüzük parmagi; İZCİLİK türesine uyacagim, isaret parmagi; baskalarina her zaman yardimda bulunacagim sözlerini temsil eder. Küçük parmagin altinda olmasi küçüklerin büyüklerini saydigini, büyük parmagin küçük parmagin üstünde olmasi ise büyüklerin küçükleri korudugunu anlatir. Büyük parmakla küçük parmagin birlesmesi ile olusan halka dünya İzcilerinin kardesligini simgeler.
İzci selaminda birbirine bitistirilen üç parmak ayni İzci Selami zamanda İZCİLİK Hareketinin Temel Prensipleri olan Tanriya Karsi Görev, Baskalarina Karsi Görev ve Kendine Karsi Görev'in simgesidir.
İZCİ TOKASI
Tokalasma iki kisinin birbirleriyle tanismaktan duyduklari mutlulugu gösterir. Bütün dünyada tokalasma sag elle yapilir. Ancak İzciler diger İzci kardesleriyle tokalastiginda sol eliyle tokalasir.
Dünyadaki tüm İzciler sol elleri ile tokalasirlar. Bunun nedenleri vardir. İzciler tokalasirken selam verme zorundadir. Bu nedenle sag elleriyle selam verirken sol elleriyle tokalasabilirler. Ayrica sol el kalbe daha yakin oldugundan bir içtenlik ve dostluk göstergesidir.
İZCİ ARMALARI
İzci armasi olarak erkek İzciler zambak, kiz İzciler ise üç yaprakli yoncayi kullanirlar.
Zambak binlerce yildan beri temizligin safligin sembolü olarak bilinmektedir. Tüm dinlerin mabetlerinde zambak süslemeler kullanilmistir. Avrupa'da sövalyeler de cesaret, iyilik , dogruluk ve dürüstlük sembolü olarak zambagi kullanmislardir. Bazi pusulalar zambagin ucu kuzeyi gösterir sekilde yapilmistir.
Kiz İzci armasinda kullanilan yonca ortaçag Avrupasinda safligin, dürüstlügün sembolü olarak kullanilmistir. Yonca ayrica dogayi tanimlamaktadir.
Erkek İzci armasindaki üç yaprakli zambagin ve Kiz İzci Armasindaki Üç Yaprakli Yoncanin yapraklarindan her biri İzciligin temel prensipleri olan Tanriya Karsi Görevi, Baskalarina Karsi Görevi ve Kendine Karsi Görevi simgeler. Her iki armada da bulunan pusula ignesi dogrulugu ve yol göstericiligi anlatir. Kiz ve erkek İzci armalarindaki yildizlar And ve Türeyi temsil eder.
Türkiye İZCİLİK Federasyonu (TIF) armasi erkek ve kiz İzci armalarinin birlesiminden olusmustur. TIF armasinin etrafindaki daire Türk İzcilerinin kardesligi ve dostlugunu simgeler.
Dünya Kiz İzci armasinin mavi zemin üzerine altin renginde olmasi dünya çocuklari üzerinde parlayan günesi, yoncanin aleve benzeyen sapi ise insanlar için hissedilen sevgi Ateşinin yayilan alevlerini sembolize eder.
DOGA DAVRANIS KODU
"Bir İzci olarak, dogadaki davranislarimda temiz ve düsünceli, çevrenin korunmasi konusunda duyarli olacagim."
Bunlari ögrendigini ve adaylik döneminde senden beklenenleri yerine getirdigini liderine kanitladi isen artik İzci olabilirsin. Liderin sana lisans islemlerinin nasil yapilacagini anlatacak. Lisansini çikardiktan sonra, İzci-kimlik kartini alacaksin.
İzci Andini içen sen artik Dünya İzcilerinin bir kardesi ve Türkiye İZCİLİK Federasyonunun bir üyesisin.
ÖNEMLI GÜNLER
MILLI BAYRAMLAR VE ÖNEMLI GÜNLER
Yilbasi: 1 Ocak
Çanakkale Zaferi : 18 Mart
Ulusal Egemenlik ve ÇocukBayrami, T.B.M.M. AÇlllSl (1920) : 23 Nisan
Anneler Günü : 14 Mayis
Hava Sehitlerini Anma Günü : 15 Mayis
Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayrami : 19 Mayis
Istanbul'un Fethi (1453) : 29 Mayis
Babalar Günü : 18 Haziran
Mesrutiyetin iiani (1908) : 23 Temmuz
Lozan Günü (1923) : 24 Temmuz
Zafer Bayram 1 ( 1922) : 30 Agustos
Ankara'nin Baskent Olusu (1923) : 13 Ekim
Cumhuriyet Bayrami (1923) : 29 Ekim
Atatürk'ün Vefati (1938) : 10 Kasim
DINI BAYRAMLAR VE DINI GÜNLER
(Ay Takvimine göre her yil 11 gün geriye giderek kutlanir)
Ramazanin Baslangici: 1 Ramazan
1 Ramazan : 26 / 27 Ramazan
Ramazan Bayrami : 1 / 2 / 3 Sevval
Kurban Bayrami : 10 / 11 / 12 / 13 Zilhicce
Hicri Yilbasi : 1 Muharrem
Mevlid Kandili : 11 / 12 Rebiülevvel
Regaib Kandili : 1 / 2 Recep
Mirac Kandili : 26 / 27 Recep
Berat Kandili : 14 / 15 Saban
ÖNEMLI İZCİLİK GÜNLERI
Enerji Tasarrufu Haftasi
: Ocak ayinin ikinci haftasi
Düsünce Günü : 22 Subat
Baden Powell Dogum Günü : 22 Subat
Orman Haftasi : Martin son haftasi
Kütüphane Haftasi : Martin son pazartesi günü
Saglik ve Sosyal Güvenlik haftasi : 07-13 Nisan
Turizm Haftasi : 15-22 Nisan
Trafik Haftasi : Mayis ayinin ilk haftasi
Anneler Günü : Mayis ayinin ikinci pazar günü
Gençlik Haftasi : 19 Mayis Haftasi
JOTI / JOTA : Ekim Ayinin üçüncü pazari
Ögretmenler Günü : 24 Kasim
Tutum ve Yerli mali Haftasi : 12-18 Aralik
İZCİLİK VE TOPLUM
Toplum hizmeti, İZCİLİK programini önemli bir parçasidir. Biz bir toplum içinde yasiyoruz, yasamak durumundayiz. Toplumla barisik olmamiz yasamin mutlu olmasi bakimindan oldukça önem tasir. İZCİLİK hareketi kisiyi bölgesinin, ulusunun ve uluslararasi toplumun yararli bir üyesi konumuna yükselterek bu amaçla da onu fiziksel, zihinsel, sosyal ve ruhsal yönlerden topyekün gelistirmeye katki saglamak amacindadir. İzciligin de katkisi ile yetisen genç, çalismasinin bir parçasi olarak toplulugun kalkinmasina ve gelismesin katki aglar. Bu katkiyi saglamak için önce kendisinin ve toplun ne oldugunun farkina varir. Bu hizmet için ne tür sorumluluklar yüklenecegini belirler ve uygun etkinlikleri gerçeklestiriri. Bu hizmeti yaparken; geçici çözümler yerine kalici hizmetlere öncelik verir. Kisaca, balik yemeyi ya da vermeyi degil balik tutmayi ögretmeyi tercih eder.
Iyi hizmet götürmek için toplumla barisik olmanin önemini vurgulamistik. Bu baglamda; çesitli İZCİLİK etkinliklerinde toplumun katkisinin, desteginin alinmasinin, hizmeti nitelik ve nicelik bakimindan olumlu etkileyecegini söylemek yararli olacaktir.
Toplum hizmeti konusunda İZCİLİK hareketi ulusal ve uluslararasi düzeyde önemli çalismalar yapilmistir. Gelismis ülkelerin geri kalmis İZCİLİK teskilatlarina yardim, jamborelere maddi imkansizlik yüzünden katilamayan teskilatlara diger bazi teskilatlar yardimci olmustur. 16 nci Dünya İZCİLİK Jamboresine katilan ekibimiz Izlanda İzcilerinin konugu olarak katilmislardir.
1986-1987 yillarinda İzciler arasinda baslattigimiz kampanya ile toplanan yardimlar ile Ankara'da bir okul yaptigimiz hatirlardadir. Yine 19995 yilinda Konya-Gökyurt'ta yaptigimiz "Uluslararasi Baris, Hosgörü ve Kardeslik Kampi" münasebetiyle Gökyurt köyünde baslatilan Saglik Ocagi yapimi iyi devam etmektedir. Erzincan depremi sirasinda, İzcilerimiz yardim çalismalarina katilmislar ve takdirle karsilanmislardir. Mülteci çocuklara yardim paketi hazirlama projesine katilimimiz basara ile sonuçlanmistir. Pek çok ilimizde olusturulan İzci orman çalismalari iyen takdir toplamistir.
Ocakbasilar unutmayin! Topluluk hizmeti, programimizin önemli bir parçasidir. Bunu görmezlikten gelemezsiniz. Sizin toplum, toplumunda size ihtiyaci vardir. Toplumumuzun öncüleri olmaya talip olunuz. Sorumluluk almaktan kaçinmayiniz.
DÜNYA İZCİLIGININ KISA TARIHÇESI
İZCİLİK çalismalari ilk kez Ingiltere'de baslamistir. İZCİLİK düsüncesini ortaya atan kisi Gillwell Lord'u Baden Powel'dir. Biz İzciler ona kisaca BP olarak anariz. BP İZCİLİK düsüncesine nasil sahip oldugunu "Erkek Çocuklar Için İZCİLİK" adli KİTABInda söyle anlatmaktadir.
Ingiltere sahillerinde dört kardesimle birlikte bir deniz İzcisi olarak dolastigin günler, çocukluk yillarimin en güzel anilaridir. Gerçi bizler gerçek bir deniz İzcisi degildik, çünkü o zaman deniz İzciligi denilen birsey yoktu. Ama bizim bir yelkenimiz vardi; her mevsim ve havada bu yelkenlide yasar e onunla denizlerde dolasirdik ve çok da eglenirdik. Bu yasantinin zevkini çikardigimiz gibi zahmetine de katlanirdik. Sonra ögrenciyken bos zamanlarimizda, ormanlarda tavsan yakalamak ve onlari pisirmek, kuslari gözlemek ya da hayvanlarin ayak izlerini takip ederek bir halli İZCİLİK yapardim. Daha sonralari asker olunca Hindistan ve Afrika ormanlarinda yaptigim avcilik ve Kanada'nin orman köylerinde geçirdigim yasam benim için çok zevkli olmustur. Daha sonra Güney Afrika muharebelerinde tam ve İzci gibi yasamak firsatini buldum.
Evet bu yasanti bana o denli zevk vermisti ki "bunu neden ülkemin gençleri de tatmasin" diye düsündüm. Gördügün gibi İZCİLİK zevkli bir yasanti içinde olmak ve bunu baskalarinin da yasamasini düsünmektir. BP bu düsüncelerini kaleme alarak zevkli ve macera dolu yasantiya diger gençlerin nasil katilabilecegini sistemlestirmeye çalisti.
Ilk kamp denemesini 1907'de Brownea adasinda aristokrat ve kenar mahalle çocuklarindan olusturdugu 24 kisi ile yapti. "Basarili oldugunu görünce 1908 yilinda "erkek çocuklar için İZCİLİK" adli KİTABIni yayimladi. Kitap kisa zamanda tükenince, yeni baskilari yapildi ve pek çok ülkede milyonlarca satti. KİTABIn yayinlanmasindan iki yil sonra Ingiltere'de İzci sayisinin on bini buldugu belirtilmektedir. Bu MP'nin koydugu sistemin gençler tarafindan ne kadar kolay kabul edildiginin belki de ilk kanitidir.
BP, 1910 yilinda kiz kardesi yardimi ile ilk kiz İZCİLİK çalismasini da baslatti. Ayni yil deniz İZCİLİK teskilatini da kurdu. Sistemin hizla yayilmaya baslamasina bagli olarak küçükler çocuklarin velileri küçükler için de İZCİLİK çalismasi baslatilmasini istediler. Bunun sonucu olarak 1913 yilinda küçük İZCİLİK çalismasi baslatildi. 1917 yilinda da daha büyükler için ergin İZCİLİK çalismasini baslatti. Tüm dünyada hizla yayilan İzciligin dünya barisina katkisini saglamak için ilk uluslararasi İzci kampi JAMBOREE 1920 yilinda yapildi. İZCİLİK artik uluslararasi bir gençlik teskilati olmustur. Dünya İZCİLİK teskilati kurulda ve BP baskanligina getirildi. 1941 yilinda da hava İzciligi baslatildi.
TÜRKIYE İZCİLIGININ KISA TARIHÇESI
İZCİLİK 1907 yilinda Ingiltere'de kurulmasindan çok kisa bir süre sonra Türkiye'de de çalismalarina baslamistir. Ilk çalismalarin 1910 yilinda oldugunu ileri süren kaynaklar var ise de resmi olarak 1912 yili kabul edilmektedir. Nafi Atif (Kansu), Ethem Nejat Bey ve Robenson kardesler farkli farkli yerlerde çalismalarini baslatmislardir. Edirne Ögretmen Okulu ve Galatasaray Lisesi Türkiye'de İZCİLİK çalismalarinin ilk baslattigi birimler olmustur. İZCİLİK çalismalarina o zamanlar "Kessaflik" adi verilmekteydi.
Pek çok insan ülkedeki İzciligi merakla takip etmeye baslamistir. Ana Balkan Harbi'nin tüm ülkede yasantiyi sekteye ugratirken İzcilikte bundan etkilenmistir. Belçika İZCİLİK Teskilatindan Herold Parfit 1912 yilinda resmen ilk İzci Oymagini kurarak çalismalara baslamistir. Ilk Oymakbaşı kursu da 24 Nisan 1914 yilinda açilmis ve 16 Oymakbaşı çalismayi basari ile tamamlamistir. 1923 yilinda ilk Türkçe İZCİLİK KİTABI yayinlanmistir. 1927 yilinda Türkiye'de İzciler ilk kez Cumhuriyet bayraminda büyük geçit yapmislardir.
1946 yilinda ilk kez Türkiye İZCİLİK Yönetmeligi yayinlanmistir. 1950 yilinda Türkiye Dünya İZCİLİK Teskilatina üye olarak kabul edilmistir. İZCİLİK okuldisi gençleri de kapsayan bir çalisma olarak "1955 yilinda Ankara'da TIB (Türkiye İzciler Birligi); 1957 yilinda da Izmir'de EIB (Ege İzciler Birligi) kurularak çalismalarina baslamistir.
1991 yilinda TIF kuruldu. Ilk Baskani Rana ÖZENER, ikinci Baskani Sevim ERGIN oldu. 2000 yilinda Ibrahim KURAK Federasyon Baskanligina seçildi.
İZCİLİK faaliyetleri 1970 yilinda Gençlik ve Spor Bakanligina devredilmistir.
1972 yilinda Kiz İzciligimiz Dünya Kiz İZCİLİK Teskilati yedek üyeligine kabul edilmistir.
İZCİLİK bu tarihten sonra günümüze kadar iki bakanlik arasinda çesitli Genel Müdürlükler bünyesinde sürdürülmüstür.
1991 tarihinde İZCİLİK Federasyonu kurularak İZCİLİK faaliyetleri bu federasyon tarafindan yürütülmeye baslanmistir.
SINIF ÇALISMALARI VE UZMANLIKLAR
İZCİLİK metodunun bir bütünü olusturan elemanlardan biri olan ileriye götürücü istek uyandirici bir programa terfi sistemi, isaret sistemi ya da SINIF ÇALISMALARI ve UZMANLIKLAR adi da verilir. Sinif çalismalari ve uzmanlik çalismalarinin özelligi katilmalarin özellik, ihtiyaç ve ilgilerine göre düzenlenmis olmasi bireyin kendi hizinda ilerlemesine olanak tanimasi, bilgi, yararli beceriler ve davranis biçimleri kazandirmasi ve genci asama asama ileriye dogru götürmesidir.
Bir üst asamaya geçmesi için kendi durumuna uygun asamada bulunan ve yönetmelik ya da talimatlarla belirtilen sinif çalismalarinin belli bir oranini basarmasi gerekir.
Sinif çalismalari için bir üst çalismaya geçmek isteyen gencin belli bir sayida uzmanlik almasi gerektigi gibi belirtilse de bu uzmanliklarin seçimi tamamen gence aittir, liderin buradaki rolü genci taniyip gencinde kendi kendisini taniyarak ilgi ve becerilerini kesfetmesine katkida bulunmak ve onu yönlendirmektir.
Sinif ve uzmanlik çalismalari basli basina bir bölüm olarak yillik programda yer almaz. Bununla beraber yillik programda yer alan etkinlikler farkli asamalarda bulunan gençlere kendi asamalarinda bulunan çalismalari ve uzmanlik çalismalarini gerçeklestirebilmeleri için firsatlar sunar.
Basari ile tamamlanan bu çalismalardan sonra genç ödüllendirilir yani isaretin tekrar ve bir üst asamaya geçmeye hak kazanir.
Isaretin takilmasi geciktirilmemeli, isareti takmak yani ödüllendirme basaridan hemen sonra gerçeklestirilmeli, sonraki ocak toplantisinda ya da isaretin verilmesi için yapilacak ayri bir toplantida gence isareti küçük bir törenle takilmalidir. Isaretin basarinin bir ödülü oldugu ve gencin daha ileriye gitmek, ulasmak içi asama asama ilerledigi unutulmamalidir.
Isaretin alinmasina kadar geçen basamaklar söyle siralanabilir;
1 - Ögrenir (kendi kendine arastirma, inceleme, deneme yolu ile ya da uzman kisilerden veya liderden ya da diger ergin İzcilerden).
2 - Gözlenir (ögrenip ögrenmedigini, yapip yapmadigini ya da belirli bir davranis biçimini kazanip kazanmadigini anlamak için).
3 - Denenir (test edilir).
4 - Isaretini takar.
BAYRAK TÖRENI
Bu tören, İzci ve liderlerin bayraga ve vatana karsi saygi ve bagliliklarini, üniformali, özenli ve disiplinli olarak gösterdikleri bir törendir. İZCİLİK faaliyetlerinin hepsinde mutlaka bayrak töreni yapilir.
Bu törenin isleyis sirasi;
1 - Toplanma (U düzeninde)
2 - Tekmil
3 - Bayrak devir teslimi
4 - Bayrak çekilmesi
5 - Teftis sonuçlari ve duyurular
6 - Iyi dilekler
7 - Dagilma
seklindedir.
Bayrak töreninde hassasiyetle üzerinde durulmasi gereken noktalardan birisi bayrak devir teslimidir. Bu bölümde ekipler yerlerine komutlar ile giderler. Iki ekip "U"nun açik agzinda bayrak diregi aralarina gelecek sekilde birbirlerine dört adim mesafede dururlar. Dikkat komutunun verilmesiyle devir-teslim baslar. Bu sirada ekiplerdekiler selam verirler. Üstünde durulmasi gereken nokta söylenecek sözlerdir. Teslim eden "SEREFIYLE KORUDUGUM BAYRAGI SEREFIYLE TESLIM EDIYORUM", teslim alan ise "SEREFIYLE ALDIGIM BU BAYRAGI SEREFIYLE KORUYACAGIMA SÖZ VERIYORUM" der. Daha sonra komutla ekipler düzenli bir sekilde yerlerine geçerler.
Sira bayragin çekilmesindedir. Istiklal Marsi yönetecek kisi , bayragin hazir oldugunu görünce "Hazir Ol" komutun verir. Ses verdikten sonra marsi söyletmeye baslar. Bu arada bayrak ekibindekiler ve Kurs ve Kamp Müdürü de selam verir. Bayragi çeken, bayragi düsmemesi için ipin ucu tutulur ve bu irada bayragi çekende selam durumuna geçer. Marsi yönetmen kisi marsin bitiminde dönüp bayragi selamlar ve "Rahat" komutu verir. Ancak bundan sonra bayrak ipi yerine baglanir. Duyurular, iyi dileklerden sonra nöbetçi liderin komutayla dagilinir.
Bayrak toplu halde Istiklal Marsi söylenilerek indirilebilecegi gibi, nöbetçi lider nezaretinde düdük (dikkat) komutuyla da indirilebilir.
Bayrak çekilirken mümkün oldugu kadar hizli çekilir. Indirilirken ise Istiklal Marsinin söylenis süresi kadar zamanda indirilir. Daha sonra üçgen seklinde katlanarak saklanir.
II-OBAN
OBAN
İzci Obasi, dünyadaki en küçük çocuk ya da gençlik kulübüdür. Oba İzciligin düzenli yürümesini saglayan birimdir. Oba ayni seyleri yapmaktan hoslandiklari için bir arada bulunan ve genellikle 6-8 kisiden olusan bir gruptur. Oba bir takimdir. Obanin tüm üyeleri İZCİLİK oyununu oynarlar.
Obada hepiniz ayni hedef için çalisir ve harika vakit geçirirsiniz. Obada en iyi arkadaslarindan bazilari ile heyecanli seyler planlamanin, yürüyüse çikmanin, birlikte kamp yapmanin, uzun bir yürüyüsten sonra eve dönerken ya da kamp Ateşinin oynasan alevlerini seyrederken birlikte sarki söyleyip, gülmenin, İzcilikte bir üst basamaga geçmeni saglayacak testleri basarmak için birlikte çalismanin ne kadar eglenceli oldugunu ögrenirsin.
OBANIN ADI
Her obanin bir adi vardir. Eger, daha önceden kurulmus bir obaya katildinsa, obanin adinin geçmisini ve obanin niçin bu adi aldigini ögren. Obanizin adi bir kus veya hayvan ismi ise bu kus veya hayvanin yasam sekli, haberlesme metodlari, sesleri, genel özellikleri gibi detaylari da ögrenmelisiniz.
Obalarin çogu oba hayvan ya da kus isimlerini obasinin ismi olarak seçer. Bu isimlerde doganin gerçek tadi vardir. Denize yakin bir bölgedeki bir oba kendisine MARTI obasi adini seçerken daglara yakin bir yerdeki oba da KARTAL obasi adini alabilir.
"Dag Sahini", "Ulu Dogan" gibi alt tür isimler ile, "Süzülen atmacalar", "Keskin gözlü atmacalar'' gibi özel isimler de obanizin adina bir farklilik getirebilir.
Obanizin adi olarak ünlü kisilerin isimlerini de kullanabilirsiniz. "Sabiha Gökçen Obasi", "Baden Powell Obasi" gibi.
OBA FLAMASI VE AMBLEMI
Obanin oba ismini simgeleyen bir flamasi vardir. En iyi oba flamasi, obanin kendisinin çizip diktigi flamadir. Pek çok oba kendi flamalari üzerine bazi gizli özel isaretler koyar. Sen ve oban kendiniz bir flama yapincaya kadar yöredeki İzci malzemeleri satan firmadan bir tane alabilirsiniz.
Obalar kendilerine basit birer amblemde seçerler. Belki kamp gereçlerinin üzerine de obanin amblemini çizmeyi istersiniz. Obanin amblemini bir iki küçük çizgi ile çabucak çizmeyi ögrenmelisin. Bu amblemi bir İzci olarak imzani atarken de yanina kullanabilirsin. Oymaktaki en iyi oba, senin bir parçasi oldugun oba, yani senin obandir.
Obalar genellikle iki veya üç rengi obalarinin rengi olarak seçerler, flamalarinda ve amblemlerinde bu renkleri kullanirlar.
OBA BAGIRISI ve OBA RUHU
Her obanin bir bagirisi vardir. Obanin adi bir hayvan ise, onun bagirisini kullan. Oba bagirisi, çesitli durumlarda kullanilabilir. Oban bir yaris kazandigi zaman obanla birlikte bagirisini yapar, zaferini ilan edebilirsin. Ormanda obanla yaptigin yürüyüste obabaşın obayi toplamak için oba bagirisini kullanir. Obanin üyeleri ve sen bu bagirisin anlamini anlarken, baskalari bu sesin yalnizca ormandaki dogal bir ses oldugunu düsünecektir.
Oba üyelerini birarada tutan ayni düsünce tarzi ve yasama biçimidir. Oba üyeleri kendi aralarinda bir oba ruhu yaratirlar ve kimsenin bu ruhu bozmasina izin vermezler. Bazen oba ruhunu disariya göstermek için benzer davranis ve sekiller üretirler. Örnegin ayni fular bagini kullanirlar, kiyafetlerine ayni seyleri takarlar, kollarina ayni isareti boyarlar.
OBABAŞIN
Iyi bir oba basina sahip olabilmek için sen ve obanin diger üyeleri obabaşı olarak en fazla saygi duydugunuz, obayi mümkün olan en iyi oba düzeyine getirebilecek istek ve enerjiye sahip üyeyi seçmelisiniz.
Obabaşı, arkadaslarina "haydi gelin… gidiyoruz!" der ve yola çikar. "O", toplantilari, yürüyüsleri, kamplari ve gezileri yönetir. Yapilacak iyilikleri önerir, obadaki herkesin İzcilikte ilerleyebilmesi için çareler düsünür. "O" seninle ve digerleri ile; sizlere lider olmanin ne anlama geldigini anlayabilmeniz için bir sans vermek üzere liderligini paylasir. Obabaşı, görevinde kendisine yardimci olabilmek üzere bir baska İzciyi obabaşı yardimcisi olarak seçer. Obabaşınin olmadigi durumlarda, obabaşınin görevini obabaşı yardimcisi üstlenir.
Obada herkes için, hatta obaya yeni girmis olsan bile olan senin için de yapilacak bir is vardir. Yazisi iyi olan bir İzci obanin yazmanidir. Sayilarla arasi iyi olan bir baskasi ise obanin saymanidir ve hesaplari tutar. Malzemeci, asçi, asçi yardimcisi, sucu, oduncu vb. gibi görevler obabaşı tarafindan dagitilir. Obabaşına tam bir destek saglamak senin ve obanin elindedir. Obanin iyiligi için birbirinize destek olmak zorundasiniz. Bazen obanin planlari hosuna gitmeyebilir. Ama, İZCİLİK neseli bir dayanisma üzerine kurulmustur. Eger obanin yararina ise, kendi çikarlarini bir kenara koymalisin. Unutma, Hepimiz birimiz, birimiz hepimiz için…
OBA ETKINLIKLERI
Dürüst, iyi, canli bir oba kendi basina pek çok seyi gerçeklestirebilir. Obanin her zaman ilginç planlari vardir. Oban ve sen, oba toplantilari, yürüyüsler, kamp gereçleri yapmak ya da oba kösesi veya oba çalisma yeri düzenlemek için planlar kurarsiniz.
OBA TOPLANTILARI
Oban sik sik toplantilar düzenler. Her ünite toplantisinda zamanin bir bölümü obalarin kendi köselerinde kendi basina toplanti yapabilmesi için ayrilir. Bunun disindaki oba toplantilari ya İzcilerden birinin evinde ya da obanin çalisma yerinde düzenli olarak gerçeklestirilir.
Obana ait bir çalisma yeri varsa sansli sayilirsin. Bir garajin bir bodrumun ya da benzeri bir yerin bir kösesi bir kulübe dönüstürülebilir. Oba toplantilarinda İzciler birbirlerinin ilerlemesine yardim eder. Oba toplantilarinda yapilmak istenilen büyük isler kararlastirilir.
OBA YÜRÜYÜSLERI VE OBA KAMPLARI
Iyi çalisan obalar açik havada pek çok etkinlik gerçeklestirirler. Düzenli olarak günü birlik yürüyüslere (Doga yürüyüsülerine) çikarlar. Bu Doga yürüyüslerinin onayi önceden oymagin liderinden alinmalidir. Iyi obalar geceyi kendi kurduklari kamplarda geçirirler. Ama oban böyle bir kampa ancak obabaşın oymak basi tarafindan gece kampi lideri olarak onaylanirsa çikabilir. Obabaşınin henüz bu konuda yeterli egitimi yoksa, oban İzcilerden birinin babasi ya da oymak lideri ile bu kampi gerçeklestirebilir.
Obanin hedefi, kendi gece kamplarini düzenleyebilmek üzere kampçilik alaninda çok iyi bir egitim görmektir.
Doga yürüyüsü ve kampa çikislar oba yasaminin en yüksek noktalaridir. Kamp Ateşlerinin çevresinde oba ruhu en yüksek noktasina erisir, sen ve arkadaslarin kendinizi İzcilige daha da yakin hissedersiniz. Obadaki olaylarin hepsi obaca planlanir. Obabaşınin pek çok güzel düsüncesi vardir. Zaten obabaşı olarak seçilmesinin nedeni de budur. Obabaşıniz size önerilerle gelir ve sen ve arkadaslarin hep birlikte karar verir ve kararlastirdiginiz seye hep birlikte katilirsiniz.
Oban bir Doga yürüyüsü bir kamp ya da baska herhangi bir is için bir saat ve tarih belirlemisse, o tarih ve zamanda hava yagmurlu da günesli de olsa belirlenen noktada olman gerekir. Yalnizca günesli havalarda ortaya çikan günesli hava İzcisinin ne obasina ne de kendine pek fazla yarari dokunmaz. Obasina yararli olan ve bu arada en fazla eglenen İzci her türlü hava kosulunun İzcisidir.
III-OYMAGIN
OYMAGIN
Oban tek basina degildir. O oymagin bir parçasidir. Çogu oymak üç ya da dört obadan olusur. Bazi oymaklarda daha da fazla oba bulunabilir.
Boynuna oymaginin renklerini tasiyan fularini takar, sol koluna oymak numarani dikersin. Her İzci oymagi ile gurur duyar ve yine her İzci oymaginin da ondan gurur duymasi için elinden geleni yapar. Oymaginda ömür boyu hatirlanacak anilarin olur. Oymakça söylenen sarkilar, kamp Ateşi sohbetleri, İZCİLİK haftasi gösterileri, etkinlikler, hazine arama. Bu tür anilari edinebilmenin en iyi yolu, oymak liderinin arkasinda toplanmak ve onlari oymaginizi en iyi oymak haline getirmek için desteklemektir.
OYMAK LIDERLERIN
Simdi… Oymak liderlerin kim? Hepsinden önce oymakbaşın. Oymakbaşın oymaginda bulacagin nese ve heyecani planlamak için saatler harcar, yapabilecegin yeni ve heyecan verici seyleri ögrenmek için egitim görür. Oymakbaşın her oymak toplantisinda hazirdir ve oymakla birlikte gezilere kamplara gider. Oymakbaşın her zaman tavsiyelerine basvurabilecegin bir arkadastir. Oymakbaşı bunlari neden mi yapar? Çünkü İzcilige inanir, çocuklari sever ve onlarin gerçek insanlar olmasina yardimci olmak ister.
Oymakbaşı yardimcin, oymakbaşına yardim eder ve gerek duyuldugunda oymagin sorumlulugunu üstlenir. Oymakbaşı yardimcin da tipki oymakbaşın gibi sizin için çalisarak ve planlar yaparak bir dolu zaman harcar .
Oymaginin bir de kendisine destek olabilecek insanlardan olusan bir koruyucu kurulu vardir. Bu kurul oymagin çalismalarinda destek olur.
OBABASLARI KURULU
Oymagin yapacagi isler obabaslari kurulunca planlanir. Bu kurul obabaslarindan ve oymak basindan olusur. Oymakbaşı yardimcilari ihtiyaç duyulursa obabaslari toplantisina katilabilirler.
Çocuk liderler bu kurul sayesinde kurulda obalarinda etkin bir biçimde liderlik yapabilmeleri için gereken egitimi alabilirler. Obabaslari oymagin toplantilarini. yürüyüslerini ve kamplarini planlamak üzere ayda bir toplanir. Bu toplantidan önce obabaşın obanla oymak etkinlikleri için neler düsündükleri konusunda konusur ve bu düsünceleri toplantida digerlerine aktarir. Obabaslari kurulu üyeleri neler yapilacagi konusunda birlikte karar alir.
Obabaslari kurulunda obabaslari kidemli obabaşı ve oymakbaşı oymagin programini planlar.
OYMAK TOPLANTILARI
Pek çok oymak haftada bir toplanir, bazi oymaklar ise oba toplantilari düzenler. Oymak toplantilarinda oyunlar oynanir, bazi toplantilarda İZCİLİK becerileri egitimi yapilirken bazi toplantilarda yalnizca eglenilir. Obalar arasi yarismalar sarkilar, hünerler ve törenler de oymak toplantilari etkinliklerindendir. Bütün oymak toplantilarinin hep ayni yerde, ayni zamanda gerçeklesmesi gerekmez. Oymak degisik kurumlari ziyaret edebilir, fabrikalara, müzelere, hayvanat bahçelerine geziler düzenleyebilir.
OYMAK YÜRÜYÜSLERI VE KAMPLARI
Her oymagin bir açik hava programi vardir. Oymak yil boyunca ayda bir yürüyüse ya da hafta sonu kampina çikar. Bu yürüyüs ve kamplar her obaya oymagin en iyi obasi oldugunu kanitlama firsati verir. Yilin en büyük olayi tüm obalarin bir arada oldugu yaz kampidir. Yürüyüs, hafta sonu kamplari ve yaz kampinda İzciler açik havada kendi islerini kendileri görmeyi ögrenirler. Obanin her üyesi beceriler kazanip kendine daha çok güvenirken, oba da daha iyi bir oba haline gelir. Oba toplantilarina düzenli olarak gel, tüm heyecan ve enerjinle oyunlara, yarislara katil. Unutma ki, obanda ve oymaginda gerçeklesen her güzel seyin nedeni İzci olmaktan heyecan ve onur duyan sen ve seninle ayni heyecani ve onuru paylasan arkadaslarindir. Oymaginin ve obanin basarisi senin ve arkadaslarinin gayretlerine, içinizde duydugunuz İZCİLİK ruhuna baglidir. İzcilige kendinden ne kadar çok verirsen, İzcilikte sana o kadar çok sey verecektir.
IL İZCİ TEMSILCILIGI
I1 İzci temsilciligi İzciligi ilde basariya ulastirmak, yükseltmek için çalisir, oymakbaşına her konuda yardimci olur. Oymakbaslarinin ve obabaslarinin iyi bir egitim görmelerinin saglanmasi da temsilciligin görevleri arasindadir. Senin oymaginin yani sira il İzci temsilciligine tescil yaptirmis daha pek çok oymak var, oymagin yalniz degil. Bu oymaklarla birlikte bir oymagin tek basina basaramayacagi pek çok seyi basarabilirsin, bu oymaklarla il İzci temsilciligince düzenlenen senliklere, gösterilere, sergilere, kermeslere katilabilir, İZCİLİK becerilerini baskalarina gösterebilirsin. I1 İzci temsilciligince düzenlenen en büyük etkinlik olan ve ilindeki kamp alaninda gerçeklestirilen yaz kampinda spor yapip eglenirken İZCİLİK becerilerini de gelistirirsin.
IV-İZCİLİK RUHU
İZCİLİK RUHU
İzci Andinda senden bir İzci olarak beklenenlerin net bir açiklamasini bulacaksin. And içtigin zaman, Tanriya, vatanina, baskalarina ve kendine karsi, görevlerini yerine getirmek için söz vermis olursun.
İzcilige baslamak kolay ama gerçek bir İzci olmak zordur. Iyi bir İzci olmak için kararlilik gerekir. İZCİLİK bir oyundur ve bütün oyunlarda oldugu gibi İzcilikte de takim disi kalmak istemiyorsan uyman gereken kurallar vardir. Bu kurallari İzci Andinda, İzci Türesinde, İzci Parolasinda ve sloganinda bulabilir ve ancak bu kurallara uyarak gerçek bir İzci olabilirsin.
İZCİ ANDI
Tanriya, vatanima karsi görevlerimi yerine getirecegime, İZCİLİK türesine uyacagima, baskalarina her zaman yardimda bulunacagima, kendimi bedence saglam, fikirce uyanik ve ahlakça dürüst tutmak için elimden geleni yapacagima serefim üzerine and içerim.
İzci andinin her kelimesi özenle seçilerek konulmustur. Bu kelimelerin anlami ve sizden bu and dogrultusunda beklenenler asagida açiklanmistir.
Tanriya;
İZCİLİK hareketinin kapisi hangi dinden, hangi inançtan olursak olalim herkese, her düsünceye ve her dine açiktir. İzciler bir yaraticiya inanirlar, tanrinin verdigi nimetlere sükrederler ve inaçlari dogrultusunda ibadet ederler. İzciler basta kendi dini olmak üzere tüm dinlere ve ibadet sekillerine saygilidir. İzciler kendi inançlarina paralel olarak ibadet sikligini ve seklini seçmekte özgürdür, bu konuda baskalarini zorlayamaz ve baskalarinca zorlanamaz. Tanriya karsi ilk görevimiz iyi bir insan olmak, onun yarattigi her canliya saygi göstermektir. Tanrinin yarattigi en akilli varliklardan biri olan senin de Tanriya karsi görevini yerine getireceginden, iyi, saglikli, dürüst ve çevresindeki herkese ve her seye saygi duyan bir insan olmak için elinden geleni yapacagindan hiç kusku yok.
Vatanima karsi görevlerimi yerine getirecegime;
Ülkemizin geçmisine bir göz atacak olursan basta büyük önder Atatürk olmak üzere Türkiye'mizin tarihini süsleyen kahramanlar tanirsin. Bunlarin pek çogu bu ugurda canlarini feda ettiler. Böylece ülkemiz bugünkü durumuna geldi. Senin görevin onlarin eserini ileriye tasimaktir. Cumhuriyetimizin kurucusu büyük Atatürk bu ülkeyi ve cumhuriyeti gençlere yani sizlere emanet etti. Bu ülkeyi daha gelismis ve daha refah hale getirmek ancak senin bu vatani sevmenle, onun için daha çok çalismanla, hem de toplumsal sorunlarinin çözümünde görev almanla mümkün olabilir. Bunu türeye uyarak gerçeklestirebilirsin.
İzci türesine uyacagina;
Türedeki on madde, sadece İZCİLİK oyununda degil, ayni zamanda bütün yasaminda uygulayacagin kurallardir. İzci türesi, hareket tarzini açik bir sekilde belirler. İzci türesine uymakla kendini kibar ve saygin bir yurttas, bir insan olarak yetistirebilirsin.
Baskalarina her zaman yardimda bulunacagina;
Sana ihtiyaci olan pek çok insan var. Genç omuzlarin bu insanlara yüklerini tasimakta yardimci olabilir. Bu insanlar için belki de gülümseyen bir yüz, bir yardim eli gereklidir. Yardimin gerektiginde yardim etmek ve "her gün bir iyilik yap"makla kendini bir İzci olarak deneyecek, daha mutlu bir dünyanin olusmasina katkida bulunacaksin. Her yardimin ardindan kendini daha mutlu hissedeceksin. Unutma ki bir gün senin de yardima ihtiyacin olacak ve etrafindan bir el uzatilmasini bekleyeceksin.
Kendimi bedence saglam;
Kendi vücuduna bakmak ona dikkat etmek senin, sana olan borcundur. Onu koru ve gelistir, böylece vücudun sana, yasamin boyunca iyi hizmet edecektir. Bu sözlerin anlami iri kaslara sahip olmak degil, güç ve dayaniklilik kazanmaktir. İZCİLİK sana kuvvetli bir bedene sahip olmak ve onu korumakta yardimci olacaktir. Uzmanliklar içinde kendini bedence saglam tutacak olan konulara öncelik vermen ve bilinçli beslenmek saglikli bir hayat sürdürmeni sagliyacaktir. Sigara,içki gibi kötü aliskanliklardan uzak durman ve çevrendekileri de vazgeçirmen bir İzci olarak senden beklenen davranislardandir.
Fikirce uyanik;
Sen kendine ayni zamanda zekani gelistirmeyi de borçlusun. Bilgilerini arttirmaya çalis. Meziyetlerini mümkün oldugu kadar çok kullan. Hem gezilerle, kamplarla hem de ünite toplantilarinda birçok yeni sey görecek ve ögreneceksin. Bu ögrendiklerini akilli yönde kullandiginda baskalarindan birçok yönde daha uyanik oldugunu göreceksin.
Ahlakça dürüst tutmak için;
Kendine saglam karakterli bir insan olmayi amaç edinmeyi borçlusun. Baskalarinin haklarina saygili ol. Konusma ve davranislarinda açik ol. İZCİLİK yaptigin dönemdeki uygulamalarin yasamin boyunca sana önderlik edecektir.
Elimden gelenin en iyisini yapacagina;
İZCİLİK senden kusursuz bir genç olmani beklemez. İZCİLİK senden erisebilecegin en yüksek hedefler dogrultusunda çabalamani ister. Her çocuk, her genç okulda en yüksek notlari almak ve yildiz bir atlet olmak gibi meziyetlere sahip degildir. Fakat her çocuk, her genç içinde kendi en iyisini yapma gücüne sahiptir. Iste İZCİLİK senden bunu bekler.
Serefim üstüne söz veririm;
Cumhuriyetimizi kuranlar sereflerini kaybetmemek için önce söz verdiler ardindan büyük mücadeleler verdiler. Onlar, onurlari için hepimiz adina serefimizi kaybetmeme ugruna hayatlarini kaybettiler. Onlar, bizlere yasama sansi ve onur vaat ettiler. Sende bir Türk İzcisi olarak onurunu her seyin üstünde tutmalisin. Bir seyi yapmak üzere onurun üstüne söz verdiginde bu söz, buna erismek için elinden gelen her seyi yapacagin anlamini tasir.
İZCİLİK TÜRESI
İzci Türesi, İZCİLİK Hareketinin üzerine kuruldugu temeldir. İzci Türesinde bir İzcinin yasaminda uymaga çalisacagi kurallar açiklanir. İzci oldugun zaman İzci Türesi senin davranis biçimin haline gelir. İzci Türesi, İzci kurallari diger kanun ve kurallardan farklidir. Diger kanun ve kurallar sunu yap bunu yapma seklindedir. İzci Türesinde ise bu yoktur. İzci Türesi gerçeklerin, olgularin ifadesi, anlatimidir. Örnegin İzci Türesinde "sözünü tut degil, bunun yerine İzci sözünün eridir" denir. İzci Türesine uygun bir biçimde yasayarak iyi bir İzci olursun. Eger bilinçli olarak İzci Türesine uymazsan, İzcilikte basarisizliga ugrarsin, İzci Türesinin idealleri yüksektir ve yüksek olmalidir. Ancak yüksek ideallere ulasmak için gayret gösterip, bu ideallere inanarak istedigin gibi bir insan olabilirsin.
İZCİ TÜRESININ MADDELERININ ANLAMLARI
İzci türesinin her maddesinin anlami çok derindir. Bu maddeleri çok iyi ögrenmeli ve kendi sözcüklerinle açiklayabilmelisin. Asagidaki açiklamalar bu konuda sana yardimci olacaktir.
İzci sözünün eridir-Seref ve haysiyetini her seyin üstünde tutar;
Ailen, ögretmenlerin ve arkadaslarin senin bir İzci olarak her zaman dogruyu söyledigini ve sözünü tutacagini bilirler. Bundan dolayi sana güvenirler. Anne ve baban senden bir is istediklerinde, artik o isin mutlaka yapilacagindan, oymakbaşın oymak toplantilarina mutlaka katilacagindan emindir. Arkadaslarina bir oba gezisi ya da kampa katilacagini söyledi isen, onlar senin istenen zamanda istenen yerde hazir olacagini bilirler. Bazi eksiklikler zaman zaman seninde basina gelebilir. Top oynarken cam kirilabilir, dirsegin takildiginda bir vazo yere düsüp parçalanabilir, dökülen bir sise mürekkeple evde bir sürü sey berbat olabilir. Yaptigini hemen itiraf etmekle ve zarari karsilamakla her sey unutulur.
Baskalarinin sana güvenmesi çok önemli bir seydir. Güvenilir bir insan olarak taninmak gelecekteki yasamin için de önemlidir. Bu durum ilerde iyi bir is bulmana, alisverislerinde kredinin artmasina, hepsinden önemlisi daima aranan "En iyi arkadas" olmana yardimci olur.
İzci yurduna, milletine, ailesine ve İzci liderlerine sadiktir;
Sadakat ailende baslar. Sen bunu davranislarinla gösterir, ancak bu sekilde ailenin senin için yaptiklarina tesekkür edebilirsin. Bir zincir en zayif halkasi kadar saglamdir. Bir oba veya oymagin basarisi üyelerinin sadakati üzerine kurulur. Liderlerine bagli 01 ve ünitendekilerle iyi iliskiler kur, unutma her zaman bir İzci gibi davranmalisin.
Simdiye kadar yüz binlerce Türk, vatanimiza sadakatlerini, onun için gazi ya da sehit olarak ispat etmislerdir. Gerekirse biz de vatan için canimizi verebiliriz. Ancak can vermeden de ne kadar sadik bir vatandas oldugumuzu ispat etmenin pek çok yolu vardir. Toplumsal projelere yardim et, bayragimiza, devlet düzenimize, kanunlarimiza sahip çik ve saygi göster.
İzci baskalarina yardimci ve yararli olur;
Bir İzci olarak baskalarini düsünür. İzci Andinda "baskalarina her zaman yardimda bulunacagim" sözünü verirsin, İzci Parolasi "daima hazir"dir. İzci slogani "her gün bir iyilik yap"mayi hatirlatir. Bunlarin üçü birlikte ele alindiginda senin baskalarina yardim için verdigin sözü olusturur. Yardim edebilmek için nasil yardim edebilecegini bilmen gerekir. Örnegin, ancak ilk yardimi bilen biri kazaya ugramis birine yardim edebilir. Bulundugu yeri iyi taniyan bir İzci bir yabancinin yolunu bulmasina yardimci olabilir. Bir İzci olarak kendini yardimci olmaya hazirlamali ve yardim etme yollari aramalisin. İzciler de para için çalisabilirler ama yardimci olmaktan dolayi asla para kabul etmezler. Bahsis ümidi ile bir iyilik yaparsan o iyilik olmaz.
İzci herkesin arkadasi ve bütün İzcilerin kardesidir;
Arkadaslik bir aynaya benzer. Bir kimseyi gülümseyen bir yüz ile selamlar ve ona yardim elini uzatirsan, gülümseyen bir cevap ve ihtiyacin olan yardimi alabilirsin. Bir arkadas sahibi olmak önce arkadas olmakla mümkündür.
Bir oba ve oymaga katildigin anda dünyayi saran bir kardeslik örgütü içine girersin. Buradaki çocuk ve gençler renkleri, inançlari farklidir. Ama hepsi İzci kardeslerindir. Onlar da senin uydugun söz ve türeye uyarak yasamaktadir.
İzci naziktir;
Bu, İzci kibardir demenin baska yoludur. Her gün nazik olup olmadigini gösterebilecegin pek çok firsat bulabilirsin. Her seyden önce evinde nazik Kibarligiyla taninan bazi insanlar nedense evlerinde bunu unutmus görünür. Sen onlardan olma. "Lütfen" ve "tesekkür ederim" cümleleri kolayca söylenebilir, basit yardimlar kolaylikla yapilabilir. Gerek anne ve babanin gerekse ailenin diger üyelerinin senin için yaptiklarini ne kadar takdir ettigini, onlara böyle
davranislarla hissettirebilirsin.
Görgü kurallarina dikkat edilmesi kisileri daima mutlu eder. Bir bayana kapi açmak, otobüse binerken yer vermek, odaya bir misafir girdiginde ayaga kalkmak, bayanlara masaya otururken sandalyesini çekerek yardim etmek, İzci liderlerini selamlamak, asansörde rastladigin bir komsuna "iyi günler" demek senin nazik bir insan oldugunu gösterir. Gençken nazik olmaya çalismak, seni ilerde mükemmel bir insan yapacaktir.
İzci bitki ve hayvanlari sever ve korur;
Bir köpegin varsa ya da baska bir evcil hayvana sahipsen, ona karsi müsfik olmalisin. Onu çok sever ve korursan her zaman senin yaninda olur. Hayvanin, yemege, suya, diskilamaya ne zaman ihtiyaç duyacagini önceden anlamalisin. Bu ona gösterecegin özel dikkatle olur.
Bir İzci olarak yasaminda pek çok vahsi hayvani taniyacaksin. Bir aksam üstü dolasirken bir geyige rastlayabilirsin. Kamptayken, bir sabah çadirlarinizin yakininda bir sincap görebilir ya da basini çadirin kapisindan çikardiginda kuslarin civiltisini duyar, onlarin dallar arasinda uçusunu seyredebilirsin. Açik havaya ne kadar çok çikarsan o kadar çok birbirinden degisik hayvanin etrafta yasadigini farkedersin. Böylece vahsi yasami daha iyi tanir, onlari korumak için daha fazla istek duyarsin.
İzci büyüklerinin sözünü dinler, küçüklerini sever ve korur;
Seni büyüten, seni sefkatle seven, seni olumsuzluklardan koruyan anneni, babani ve aile büyüklerini seviyorsun. Yalniz ailedeki büyükleri degil. senden yasça ve deneyimce daha ilerde olan diger insanlari da ayni sekilde saymali ve bu saygini davranislarinla göstermelisin. Büyüklerinin sana gösterdigi sevgiyi iyi bir insan, iyi bir İzci olarak sen de küçüklerine göstermeli, onlari sevmeli ve korumalisin.
İZCİ PAROLASININ ANLAMI
İzci Parolasi "Daima Hazir"dir. Eski zaman sövalyelerinin parolasi "Daima Hazir Ol"du. İzciler de modern sövalyelerdir. Kendilerini her zaman güçlü tutmaya çalisan, problemleri çözmeyi ögrenen, asla saskinliktan donup kalmayan modern sövalyeler, İzci Parolasi zihnen ve bedenen; görevini yerine getirmeye, gerektiginde tehlikelere gögüs germeye ve baskalarina yardimci olmaya hazir olmak anlamina gelir. Ne kadar çok İZCİLİK becerisi gelistirirsen o kadar iyi hazir olabilirsin. Örnegin, bir kazada, kazazedeye ilk yardim becerinle yardim ederken bogulmakta olan bir çocugu yüzme ve hayat kurtarma çalismalarinda edindigin becerilerle kurtarabilirsin. Bununla beraber "Daima Hazir" parolasinin İzciligin kurucusu BADEN POWELL tarafindan yalnizca kazalar için düsünülmedigini unutmamalisin. B.P. "Daima Hazir" parolasi ile iyi bir vatandas olmaya, baskalarina mutluluk vermeye hazir olmayi kast etti ve her İzcinin iyi seyler için çalismaya ve olabilecekleri güçlü bir yürekle karsilayabilmeye hazir olmasini istedi. Yasam için hazir, mutlu yasamaga ve elinden geleni yaptigini bilerek mutlu ölme "DAIMA HAZIR".
İZCİ SLOGANININ ANLAMI
İzci slogani "Her gün bir iyilik yap"tir. Bu o günkü günlük iyiligini yap ve sonra o gün baska iyilik yapma anlamina gelmez. Bu slogan gün boyunca iyilik yapma firsatlari arayip bu iyilikleri sessizce ve böbürlenmeden yapmak anlamina gelir. Iyilik otomatik olarak yapilmali, yasaminin bir parçasi olmalidir.
Bazi iyilikler hayat kurtarmak gibi büyük, bazi iyilikler ise bir çocugun caddeyi geçmesine yardimci olmak gibi küçük iyiliklerdir. Unutmaman gereken sey iyiligin nazik olmaktan görgü kurallarina uymaktan daha fazla bir sey oldugudur. Elbette nazik olacak görgü kurallarina uyacaksin, ama yapacagin iyilik bunlarin ötesinde bir sey olacak.
DOGA DAVRANIS KODUNUN ANLAMI
"Bir İzci olarak, dogadaki davranislarinda temiz ve düsünceli, çevrenin korunmasi konusunda duyarli olacagim."
Dogada misafirsin. Bunu unutma. Tekrar davet edilmek istiyorsan duyarli olmalisin.
Dogada, açik havada nerede olursan , doganin devredecegin bir miras oldugunu unutmamalisin. Çöple, bu yurdun topraklarini, sularini, yollarini kirletme. Dogayi kirleten seyleri temizle. Ateş yakman gerekirse, dogru yerde yak, Ateşin büyümesini, yayilmasini, engelleyecek önlemleri al. Ateşle isin bitince uzaklasmadan önce Ateşin tamamen söndügünden emin ol. Çikabilecek yanginlari gördügünde rapor et ve söndürülmesine yardimci ol. Dogada misafir oldugunu her zaman hatirla. Hiç bir misafir gittigi yere zarar vermez. Kamp yaptigin yerlerde bagirip, gürültü edip çevredeki kampçilari rahatsiz etme. Yurdumuzdaki ve dünyadaki dogal kaynaklari korumaliyiz. Çevrenin korunmasi konusunda bir seyler yapmali ve çevre koruma konusuna nasil katkida bulunabilecegini bilmelisin.
Çevre konulu projelerde yer al, ülkene, topluma yardimci oy. Obanla ya da oymaginla çevre projelerine katil. Daha sonralari, İzcilikte ilerledikçe, bu tür projeleri obandaki yada oymagindaki İzciler için hazirlayan kisi sen olabilirsin. Bunu yapabilmek için çevre konusunda bilinçlenmelisin.
V-İZCİ ISARETLERI
UNIFORMA
ÜNIFORMANIN GIYILECEGI DURUMLAR
Bütün oba ve oymak faaliyetlerinde (Toplantilar, geziler, kamplar, yarismalar) çesitli törenlerde. Toplumumuz için görev alacagin özel İZCİLİK hizmetlerinde üniforma giyebilirsin.
ÜNIFORMA GIYEMEYECEGIN DURUMLAR
Bagis toplama ve satis kampanyalarinda üniforma giyemezsin. Ancak bunlar üniteler, gruplar, Il İZCİLİK Temsilciligi veya TIF tarafindan belirlenmis İZCİLİKle ilgili faaliyetler ise üniforma giymek serbesttir.
ÜNIFORMANIN BAKIMI
Bir İzci olarak giysilerine her zaman dikkat etmelisin. Üniformani her kullanistan sonra ya askiya as, ya da dikkatlice katla. Üniformani temiz ve iyi onarilmis olarak muhafaza et. Çesitli lekeleri aninda çikar veya kuru temizlemeye ver ya da yika as, hafif nemli iken ütüle. Üniforman küçüldügü zaman onu senden küçük İzcilere verebilirsin. Sende senden büyük İzcilerin üniformasini alip, kullanabilirsin. Bunlari "İzci tutumludur" türesiyle bagdastir.
ÜNIFORMANIN PARÇALARI
İzci üniformasi bere, gömlek, pantolon ya da etek, kemer ve çoraptan olusur. Soguk havalarda uzun kollu gömlek giyilir. Sicaksa kisa kollu gömlek giyebilirsin. Üçgen fular İzci üniformasinin taninmis ve çarpici bir parçasidir. Renkleri, oymaginizi diger oymaklardan ayirir. Onu iyi katlanmis olarak boynuna tak. Ayakkabilar ise siyah ve yumusak deridir .
Üniformandaki isaretler senin İZCİLİK yasaminda nereye geldigini ve hangi ilden hangi oymaktan oldugunu gösterir.
İzci Asama/Terfi Isaretleri:
Her İzcinin rüyasi bir üst asamaya yükselmektir. Bunu yapabilmek için bulundugun basamaga ait çalismalari gerçeklestirmen gerekir. Bu çalismalari liderin tarafindan sana verilecek çalisma kartinda belirtilmis olacaktir. Bu çalismalari basari ile tamamladiginda isaretini takmaya hak kazanacaksin.
İzci Uzmanlik / Beceri Armalari
Bu uzmanlik armalarini kazanabilmek için özel yeteneklerin olmali.
Görev Armasi:
Bir gün yetenegini kanitladigin zaman arkadaslarin seni obabaşı ya da obabaşı yardimcisi olarak seçebilirler.
Etkinlik Armalari
Katildigin büyük olaylar, etkinlikler için özel, renkli armalar olacaktir. Bu armalar daha sonralari sana bu etkinlikler sirasinda yasadigin güzel günleri, mutlu saatleri animsatacaktir.
BELIRLI UNIFORMALAR
KÜÇÜK İZCİ ÜNIFORMASI (Madde 1)
a) Erkek Küçük İzci: Gri renkte, takma kollu, düz örgülü, sifir yakali, kisin uzun kollu yün, yazin kisa kollu merserizedir. Sol gögsünde cep bulunur. (Cep ebadi 9x11 cm.)
Pantolon: Alpaka, vigure veya gabardin Lacivert renkte, yazin dublesiz kisa (dizden 5 cm. yukarida) soguk havalarda ayni renk uzun ve dublesizdir. Yanlarda iki cep bulunur. Kemer yerinde 3 cm. lik bir kemerin geçecegi 6 köprü vardir.
Kazak pantolonun disinda birakilacaktir.
b) Küçük Kiz İzci: Erkek Küçük İzci kazaginin aynidir. Alpaka, vigure veya gabardin lacivert kumastan yapilan önde ve arkada ikiser, yanlarda birer plikasesi bulunan, üstten iki cepli, erkeklerde oldugu gibi belden kemerlidir. Etek boyu diz kapagi hizasindadir. (Soguk havalarda ayni renk pantolon giyilebilir.)
Kazak etegin disinda birakilacaktir.
c) Ayakkabi ve çorap: Koyu renk ayakkabi, diz alti, uzun konçlu gri renk çorap giyilir.
d) Bere: Kiz ve erkek küçük İzciler lacivert renkte, tankçi tipi bere giyer.
e) Kemer: Küçük İzciler üzerinde İzci armasi ve Türkiye İzcileri yazisi bulunan bir toka ile tokalanan 3 cm. eninde ve en az 2 mm. kalinliginda iyi malzemeden yapilmis siyah kemer kullanirlar.
f) Fular ve Fular Halkasi: Fular ünitenin renklerinde tergal kumas tan yapilmis 60x60 cm. ebadinda kareden diyagonal kesilmis bir üçgendir .Renklerden birincisi zemin olacak, ikinci renk ise 3 cm. genisliginde olup üçgenin dik kenarlarini çevreleyecektir. Fular halkasi siyah deriden yapilacaktir.
g) Kaban: Gri renkte, kase veya benzeri kumastan kruvaze kesimde yapilmis ancak ön sag tarafta 3 dügmesi yanlarda gizli cepleri bulunan, soguk havalarda kaldirilinca ense ve kulaklari kapayacak tipte sal yakali kisa palto görünümündedir. Yakanin eni ense ve kulak çevresinde 8-10 cm.dir. Kabani kiz ve erkek küçük İzcilerde kullanilirlar. Yagisli havalarda kabana kapüson ilave edilebilir.
İZCİ ÜNIFORMASI (Madde 2)
a) Erkek İzci
Gömlek: Açik gri renkte terikoton kumastan uzun kollu devrik yaka gögsünde körüksüz, üstten kapakli iki cebi bulunan, apoletsiz, önden açik ve dügmelidir. (Kollar mevsime ve sartlara göre kisa olabilir) (Cep ebadi 12x15 cm.dir.)
Pantolon: Koyu füme renkte alpaka vigure veya gabardin kumastan, dublesiz, uzun belden kemerlidir. Arkada üstten kapakli iki cep bulunur. Yanlarda normal pantolondaki gibi iki cebi, kemer yerinde 3cm.lik bir kemerin rahat geçebilecegi yedi köprü vardir.
b) Kiz İzci:
Gömlek: Erkek İzci gömleginin aynidir.
Etek: Koyu füme renkte alpaka, vigure veya gabardin kumastan olup, ön ve arka ikiser:yanlarda birer plikasesi bulunan, belden kemerli, diz kapagindan 2 cm. asagida bir etektir. Kemer yerinde 3 cm. ende bel kemerinin rahatça geçebilecegi 6 köprüsü vardir. Etekte üstten iki cep bulunur.
Kazak: Kiz ve erkek bütün İzciler gerektiginde uzun kollu düz örgülü, yün gri renkte kazak giyerler.
d)Çorap ve Ayakkabi: Ayakkabi koyu renk kizlarda düz topuklu, çorap gri konçlu uzun olacaktir. (Kiz İzciler gri külotlu çorap giyebilirler.:Erkekler uzun pantolon giydiginde siyah kisa çorap kullanilacaktir.)
e) Bere: Bütün İzciler koyu füme renkte tankçi tipi bere giyerler.
f) Fular: Ünitenin renklerinde olup, tergal kumastan 70x70 cm. bir kareden diyagonal kesilmis bir üçgendir. Birinci renk zemin olacak, kinci renk ise 3 cm. genisliginde üçgenin dik kenarlarini çevreleyecektir. Fular halkasi düz siyah deriden olacaktir.
h) Kaban: Gri renkte, kase veya benzeri kumastan kruvaze kesimde yapilmis ancak ön sag tarafta 3 dügmesi yanlarda gizli cepleri bulunan, soguk havalarda kaldirilinca ense ve kulaklari kapayacak tipte sal yakali kisa palto görünümündedir. Yakanin eni ense ve kulak çevresinde 8-10 cm.dir .
Kabani kiz ve erkek küçük İzcilerde kullanilirlar. Yagisli havalarda kabana kapüson ilave edilebilir.
ERGIN İZCİ ÜNIFORMASI (Madde 3)
Bütün Ergin İzciler gömlegin sag cep kapaginin üst sol tarafina 1x3 cm. ebadinda bordo renkte, arkasi igneli madeni bir isaret takarlar.
a) Erkek İzci
Gömlek: Açik gri renkte terikoton kumastan uzun kollu devrik yaka gögsünde körüksüz, üstten kapakli iki cebi bulunan, apoletsiz, önden açik ve dügmelidir. (Kollar mevsime ve sartlara göre kisa olabilir) (Cep ebadi 12x15 cm.dir.)
Pantolon: Koyu füme renkte alpaka vigure veya gabardin kumastan, dublesiz, uzun belden kemerlidir. Arkada üstten kapakli iki cep bulunur. Yanlarda normal pantolondaki gibi iki cebi, kemer yerinde 3cm.lik bir kemerin rahat geçebilecegi yedi köprü vardir.
b) Kiz İzci:
Gömlek: Erkek İzci gömleginin aynidir.
Etek: Koyu füme renkte alpaka, vigure veya gabardin kumastan olup, ön ve arka ikiser:yanlarda birer plikasesi bulunan, belden kemerli, diz kapagindan 2 cm. asagida bir etektir. Kemer yerinde 3 cm. ende bel kemerinin rahatça geçebilecegi 6 köprüsü vardir. Etekte üstten iki cep bulunur.
Kazak: Kiz ve erkek bütün İzciler gerektiginde uzun kollu düz örgülü, yün gri renkte kazak giyerler.
d) Çorap ve Ayakkabi: Ayakkabi koyu renk kizlarda düz topuklu, çorap gri konçlu uzun olacaktir. (Kiz İzciler gri külotlu çorap giyebilirler.:Erkekler uzun pantolon giydiginde siyah kisa çorap kullanilacaktir.)
e) Bere: Bütün İzciler koyu füme renkte tankçi tipi bere giyerler.
f) Fular: Ünitenin renklerinde olup, tergal kumastan 70x70 cm. bir kareden diyagonal kesilmis bir üçgendir. Birinci renk zemin olacak, kinci renk ise 3 cm. genisliginde üçgenin dik kenarlarini çevreleyecektir. Fular halkasi düz siyah deriden olacaktir.
h) Kaban: Gri renkte, kase veya benzeri kumastan kruvaze kesimde yapilmis ancak ön sag tarafta 3 dügmesi yanlarda gizli cepleri bulunan, soguk havalarda kaldirilinca ense ve kulaklari kapayacak tipte sal yakali kisa palto görünümündedir. Yakanin eni ense ve kulak çevresinde 8-10 cm.dir .
Kabani kiz ve erkek küçük İzcilerde kullanilirlar. Yagisli havalarda kabana kapüson ilave edilebilir.
DENIZ İZCİLERI ÜNIFORMASI (Madde 4)
Deniz İzcileri sag ceplerinin orta kismina, çapi 4 cm. olan beyaz yuvarlak zemin üzerine mavi iplikle islenmis çapa isaretini takar.
a) Erkek İzci
Gömlek: Açik gri renkte terikoton kumastan uzun kollu devrik yaka gögsünde körüksüz, üstten kapakli iki cebi bulunan, apoletsiz, önden açik ve dügmelidir. (Kollar mevsime ve sartlara göre kisa olabilir) (Cep ebadi 12x15 cm.dir.)
Pantolon: Koyu füme renkte alpaka vigure veya gabardin kumastan, dublesiz, uzun belden kemerlidir. Arkada üstten kapakli iki cep bulunur. Yanlarda normal pantolondaki gibi iki cebi, kemer yerinde 3cm.lik bir kemerin rahat geçebilecegi yedi köprü vardir.
b) Kiz İzci:
Gömlek: Erkek İzci gömleginin aynidir.
Etek: Koyu füme renkte alpaka, vigure veya gabardin kumastan olup, ön ve arka ikiser:yanlarda birer plikasesi bulunan, belden kemerli, diz kapagindan 2 cm. asagida bir etektir. Kemer yerinde 3 cm. ende bel kemerinin rahatça geçebilecegi 6 köprüsü vardir. Etekte üstten iki cep bulunur.
Kazak: Kiz ve erkek bütün İzciler gerektiginde uzun kollu düz örgülü, yün gri renkte kazak giyerler.
d) Çorap ve Ayakkabi: Ayakkabi koyu renk kizlarda düz topuklu, çorap gri konçlu uzun olacaktir. (Kiz İzciler gri külotlu çorap giyebilirler.:Erkekler uzun pantolon giydiginde siyah kisa çorap kullanilacaktir.)
e) Bere: Bütün İzciler koyu füme renkte tankçi tipi bere giyerler.
f) Fular: Ünitenin renklerinde olup, tergal kumastan 70x70 cm. bir kareden diyagonal kesilmis bir üçgendir. Birinci renk zemin olacak, kinci renk ise 3 cm. genisliginde üçgenin dik kenarlarini çevreleyecektir. Fular halkasi düz siyah deriden olacaktir.
h) Kaban: Gri renkte, kase veya benzeri kumastan kruvaze kesimde yapilmis ancak ön sag tarafta 3 dügmesi yanlarda gizli cepleri bulunan, soguk havalarda kaldirilinca ense ve kulaklari kapayacak tipte sal yakali kisa palto görünümündedir. Yakanin eni ense ve kulak çevresinde 8-10 cm.dir .
Kabani kiz ve erkek küçük İzcilerde kullanilirlar. Yagisli havalarda kabana kapüson ilave edilebilir.
HAVA İZCİLERI ÜNIFORMASI (Madde 5)
Uçus sartlarini tamamlayan İzcilerin gömleginin sag cep kapaginin sol üst tarafina 1x3 cm. ebadinda İzci uçus brove isareti bulunur.
Hava İzcileri sag ceplerinin orta kismina çapi 4 cm. olan hava isçi ünitelerinin amblemi takarlar .
a) Erkek İzci
Gömlek: Açik gri renkte terikoton kumastan uzun kollu devrik yaka gögsünde körüksüz, üstten kapakli iki cebi bulunan, apoletsiz, önden açik ve dügmelidir. (Kollar mevsime ve sartlara göre kisa olabilir) (Cep ebadi 12x15 cm.dir.)
Pantolon: Koyu füme renkte alpaka vigure veya gabardin kumastan, dublesiz, uzun belden kemerlidir. Arkada üstten kapakli iki cep bulunur. Yanlarda normal pantolondaki gibi iki cebi, kemer yerinde 3cm.lik bir kemerin rahat geçebilecegi yedi köprü vardir.
b) Kiz İzci:
Gömlek: Erkek İzci gömleginin aynidir.
Etek: Koyu füme renkte alpaka, vigure veya gabardin kumastan olup, ön ve arka ikiser:yanlarda birer plikasesi bulunan, belden kemerli, diz kapagindan 2 cm. asagida bir etektir. Kemer yerinde 3 cm. ende bel kemerinin rahatça geçebilecegi 6 köprüsü vardir. Etekte üstten iki cep bulunur.
Kazak: Kiz ve erkek bütün İzciler gerektiginde uzun kollu düz örgülü, yün gri renkte kazak giyerler.
d) Çorap ve Ayakkabi: Ayakkabi koyu renk kizlarda düz topuklu, çorap gri konçlu uzun olacaktir. (Kiz İzciler gri külotlu çorap giyebilirler.:Erkekler uzun pantolon giydiginde siyah kisa çorap kullanilacaktir.)
e) Bere: Bütün İzciler koyu füme renkte tankçi tipi bere giyerler.
f) Fular: Ünitenin renklerinde olup, tergal kumastan 70x70 cm. bir kareden diyagonal kesilmis bir üçgendir. Birinci renk zemin olacak, kinci renk ise 3 cm. genisliginde üçgenin dik kenarlarini çevreleyecektir. Fular halkasi düz siyah deriden olacaktir.
h) Kaban: Gri renkte, kase veya benzeri kumastan kruvaze kesimde yapilmis ancak ön sag tarafta 3 dügmesi yanlarda gizli cepleri bulunan, soguk havalarda kaldirilinca ense ve kulaklari kapayacak tipte sal yakali kisa palto görünümündedir. Yakanin eni ense ve kulak çevresinde 8-10 cm.dir .
Kabani kiz ve erkek küçük İzcilerde kullanilirlar. Yagisli havalarda kabana kapüson ilave edilebilir.
VI-HAYDI KAMPA
HAYDI KAMPA
"İzci kamp yaptigi sürece yasar."
Baden Powell
Kamp! Herkes için heyecan dolu bir sözcük. Kamp özgürlük! Kamp eglence... Kamp macera.. Kamp… Yalnizca bu heyecan verici sözcügü söyle ve hemen o güzelim günleri düsün. Kamp Ateşinin alevlerinin aydinlattigi sen ve arkadaslarin.
Kamp özgürlügün ve İZCİLİK yasaminin zirvesi…
Kampta oymak odasinda aylarca çalisarak ögrendiginden çok daha fazlasini bir kaç günde ögrenebilirsin.
Kampta güçlenecek, daha saglikli olacaksin, kendine güvenin artacak. Dogaya karsi duydugun sevgi daha da derinlesecek. Baskalari ile iyi geçinmeyi ögreneceksin. Her kamptan daha güçlü bir oba ruhu, daha fazla İZCİLİK becerisi ile eve dönersin.
Kamptan mümkün oldugunca çok yararlanabilmek için iyi bir kampçi olman gerekir.Kampta en çok eglenenler kampçiligi iyi bilenlerdir. Böyle kampçilar için hava kosullari ne olursa olsun, her kamp bir basaridir. Basarili bir kamp gerçeklestirebilmek üzere herkesin kendi payina düseni yapmasi ile eglence için daha fazla zaman kalir.
Sehrin gürültüsünden uzakta ve arkadaslarinla birlikte bir geceyi dogada geçirmek İzciligi yasamak için ideal bir firsattir. Evden uzakta geçirecegin kampta eglence ve macerayi birlikte yasayacaksin. Fakat bu kamplari yaparken dikkat etmen gereken önemli konular vardir. Bunlar senin obanla daha iyi, daha rahat bir kamp geçirmeni saglayacaktir.
KAMPA HAZIRLIK
Bir oymaga, bir obaya katilir katilmaz kamp için hazirlanmaya baslarsin. Oba ve oymak toplantilarinda oynadigin oyunlarla kampta kullanacagin dügümleri ögrenirsin. Katildigin yarislar sana balta tutmayi, sirt çantasini yerlestirmeyi, çadir kurmayi ögretir.
KAMP ÇESITLERI
İzcilikte çesitli kamp olanaklari bulacaksin. Tüm kamplara katilmaya çalis.
Kisa Dönemli Kampçilik: Bu kamplar hafta sonlarinda ya da tatil günlerinde, yakin yerlerde düzenlenir.
Uzun Dönemli Kampçilik: Bir hafta ya da on gün sürer. Oymaginin her yaz gerçeklestirdigi kamplar bu tür kamplardandir. Genellikle il İzci temsilciligine ya da teskilata ait kamp alanlarinda düzenlenirler.
"Doga Yürüyüsü / Doga yürüyüsü" Kampçiligi: Bu tür kampçilik için belli bir baslangiç yerine gider ve buradan çantan sirtinda yola çikip dogada yol alirsin.
Macera Kampçiligi: Bu kamplar yasadigin yerden uzakta hatta belki bir yabanci ülkede yapilir. Bu kamplarda dagcilik, dalma, balikçilik gibi özel beceriler kazanabilirsin.
Havacilik Kamplari: Bu kamplarda İzcilere hava araçlari tanitilir, havacilik tarihi ile ilgili bilgiler verilir, mümkün oldugu oranda uçus yaptirilir. Ayrica havacilikla direk ilgisi olan haritacilik, yönler, haberlesme gibi konularda islenir. Model uçak kurslari, kagit uçak yarismalari da hava İzci kampi faaliyetlerindendir.
Deniz kamplari: İzcilerin yüzme egitimi aldiklari, sal ve bot yapimini ögrendikleri, cankurtaran egitimi aldiklari kamp türüdür. Firsat bulunursa yelken kullanma, gemi modeli yapma, sörf yapma egitimi de verilir.
Kis Kampçiligi: Kis aylarinda hem kis kosullarinda kamp yapma egitiminin verildigi, soguktan korunma, korugan yapma , iglo yapma, kis kampinda beslenme ve kiyafet seçimi egitimlerinin yapildigi kamp türüdür. Kis kampinda kayak yapma firsati varsa kayak egitimide verilir.
Bir oymaga, bir obaya katilir katilmaz kamp için hazirlanmaya baslarsin. Oba ve oymak toplantilarinda oynadigin oyunlarla kampta kullanacagin dügümleri ögrenirsin. Katildigin yarislar sana balta tutmayi, sirt çantasini yerlestirmeyi, çadir kurmayi ögretir.
KAMPIN PLANLANMASI
Kampa çikma günü kararlastirildiginda, obanla kampin planlanmasi için daha önceden bir araya gelirsin.
-Kisisel Malzeme: Nelere ihtiyacimiz olacak. Neler götürecegiz?
-Oba Malzemesi: Çadir ve kap-kacak. Bunlari kim tasiyacak?
-Yemek ve Yiyecek Listeleri: Ne yiyecegiz? Kaça mal olacak?
-Ulasim: Kampa yürüyerek mi gidecegiz? Yoksa özel tasit mi kiralayacagiz? Gezi için izin almamiz gerekiyor mu?
-Kamp Alani: Nereye gidecegiz, bu alanda kamp yapmak izne ihtiyacimiz var mi?
-Ateş Yakma: Ateş yakmak için özel izin almamiz gerekiyor mu?
-Zaman: Ne zaman yola çikacagiz, ne zaman dönecegiz?
-Izin: Velilerden alinacak izin belgeleri tamam mi?
-Etkinlik Plan: Neler yapacagiz? Kararlastirdigimiz etkinlikler için ne tür araç, gereç götürmeliyiz?
Bütün bunlari kararlastirabilmek için uzun bir toplantiya katilman gerekecek ama bu toplanti ayni zamanda sana heyecan ve mutluluk verecek.
KAMP MALZEMEN
KAMP MALZEMESININ YERLESTIRILMESI
Kisisel kamp malzemeni listeye göre sayarak çantana koymak için hazirla. Malzemeleri gruplar halinde daha küçük çanta ve torbalara koyun. Bir İzcinin sirt çantasi bir çantalar çantasidir. Ayni türden esyalar yerde ayni torba ya da çantada bulunurlar. Bu durum kolay toplanmani ve sirt çantanda aradigini kolay bulmani saglar. Çantalar ya da torbalar kumas ya da plastik olabilir.
KAMP GIYSILERI
Hiç süphesiz, kampta sürekli üniformani giymek istemeyeceksin. Hava sicaksa kisa kollu tisortunu, serinse uzun kollu kazagini giyecek, soguk havada ise yanina bir kazak ya da mont alacaksin, yagmur olasiligina karsi yagmurlugunu ya da pançonu almayi da unutma. Ve her türlü hava sarti için uygun alti kauçuk ayakkabilarini da al.
Giysileri hem hava kosullarina daha kolay uyum saglaman hem de terlemeyi engellemek için kat kat giyecegini unutma. Bu nedenle de kiyafet seçerken önü kolay açilan fermuarli veya dügmeli kiyafetleri hemen giyip çikarabilmek için en üst kata giyecek sekilde plan yap.
SIRT CANTALARI
SIRT ÇANTASINI NASIL YERLESTIRECEKSIN?
Sirt çantani yerlestirirken kampta en son kullanacagin malzemeyi en alta koy. Yumusak parçalari sirt çantanin sirtina dokunacak tarafina yerlestir. Yagmurlugunu kolayca alabilecegin bir yere hemen en üste koy. Acil durumlarda kullanacagin malzemeleri en üstte bulundur. Çantani ihtiyacin olan malzemeyi kolaylikla bulabilmen için mutlaka sen yerlestir. Çerçeveli bir çanta tasiyorsan yatak malzemeni yuvarlayip, naylona sararak sirt çantanin altinda tasiyabilirsin.
Sirtina batabilecek malzemeleri çantanin sirtina gelecek bölümüne yerlestirme. Sirta gelecek bölüme havlu türü malzemelerini koy. Malzemelerini türlerine göre ayir ve bunlari daha küçük çanta veya torbalara koy. Agir ve genis malzemeler en altta olmak üzere hafif ve küçük malzemeler üstte olacak sekilde yerlestir. Yerlestirmeyi yaparken sag / sol agirlik dengesine de dikkat et. Kullandigin kirli çamasirlarini ayri bir torbaya koy.
Çantani sirtina taktiktan sonra çantanin kusaklarini sikarak ve kemerlerini iyice gergin baglayarak sallanmasini engelle.
OBANIN KAMP MALZEMESI
Kampa ulasir ulasmaz hemen nelerin yapilmasi gerektigini düsün. Çadirlar kurulacak, ocaklar yapilacak, Ateş yakilacak, yemek pisirilecek en iyisi obayi görev dagilimina göre gruplara bölmek;
1- Çadir kurucular,
2- Yemekçiler
3- Odun toplayicilar
4- Sucular gibi.
Bu gruplar ihtiyaca göre arttirilabilir veya birlestirilebilir.Gruplarin ihtiyaç duyacagi malzemelerin listesi;
Çadir Kurma Grubu Malzemesi:
Çadirlar
Direkleri kaziklari ve germe ipleri ile yemekhane gölgeligi
Oba bayragi
Türk Bayragi
Balta, testere, kürek
Asagidakileri içeren tamir paketi;
Biley tasi, igne, tel, naylon ip, çivi
Dikis kutusu, dikis igneleri, iplik, çengelli igneler
Ilk yardim kutusu
Plastik çanta içinde tuvalet kagidi
Elektrik feneri.
Yemek Pisirme Grubu Malzemesi:
Asagidakileri içeren yemek pisirme paketi;
Tencere, kizartma tavasi, servis tabagi, fincan.
Asagidakileri içeren servis paketi;
Büyük biçak, büyük kasik, büyük çatal, spatula, konserve açacagi, süzgeç, tutaç, kova
Malzeme yikamak için plastik legen
Çesitli boylarda plastik yiyecek torbalari
Sekerlik, tuzluk, biberlik, alüminyum folye kagidi
Su geçirmez muhafaza içinde kibritler
Plastik örtüler
Temizlik malzemeleri
Bulasik bezi
Bulasik teli
Plastik torbada kagit havlular
Bulasik deterjani
Büyük çöp torbalari
Odun Toplama Grubu;
Balta
Testere
Kürek
Ip / Halat
Su tasima grubu:
Sapli Bidonlar
CADIRLAR
ÇADIR NASIL KURULUR ?
Çadir kurarken izlemen gereken islemler;
1 - Çadiri kuracagin yerin düzgün, hafif egimli olmasina dikkat et. Tabanda yatarken sirtina batacak herhangi bir seyin olmadigindan emin ol. Tabanin gelecege yere çadir kirletmesin ve nemi alsin diye gazete kagidi veya branda kumas serilmesi uygundur.
2 - Iki/Dört kisilik bir çadiri kurmadan önce kapi bölümünü kapat. Kapisi meydani gösterecek sekilde ayarla. Dört ucunu dogru açidan çakacagin kaziklarla tuttur.
3 - Çadir tipine göre direkleri yerlestir veya yuvalarindan geçir. Direk gergi ipleri için kaziklari çak. Çadirin direklerini dik, ipleri kaziklara geçir. Gergi bagini kullanarak bagla. Güneslik (yagmurluk) varsa tak.
4 - Kenar gergileri için kaziklari çak, gergi iplerini kaziklara geçir. Bütün iplerin gergin olup olmadigini, çadir kenarlarinin düz olmadigini kontrol et.
5 - Çadirin etrafina yagmur oluklari açarak yagabilecek yagmurun çadirin tabanina gelmesini engelle.
6 - Çadir torbasini ve diger malzemeleri çadirin içine koy, çadiri toplama sirasinda arama.
ÇADIRIN BAKIMI ?
Kamptan ayrilacagin zaman çadirini dikkatle sök. Çadirini sökmek için kurarken izledigin basamaklari bu sefer tersten baslayarak uygula.
Çadirini söktükten sonra üzerindeki tozu, topragi, kuru otlari temizle. Çadirini katla ve yuvarlayarak rulo yap. Çadirini kullanmadigin zaman kuru bir yerde sakla. Kamptan ayrilirken çadirini nemli olarak topladinsa, yerine kaldirmadan önce aç kurut ve yeniden ayni sekilde topla. Çadirini toplarken, kapi örtüsünü dikkatlice çadirin disina çikarip düzgün bir sekilde yaymayi unutma.
Çadirinin içinde botlarinla yürüme. Içinde mum gibi zarar verecek seyler yakma.
UYKU TULUMUN veya KAMP YATAGIN
Uyku tulumlari kampçiligi daha rahat hale getiren kamp gereçleridir. Uyku tulumlari degisik hava kosullarinda kullanilmak üzere çesitli kalinliklarda imal edilirler. Genelde +3 derecelik uyku tulumlari mevsimlik kamplar için yeterlidir. Ancak daha soguk hava kosullarinda kamp yapilacaksa eksi sogukluk derecelerinde kullanilabilecek uyku tulumlari alinmalidir. Kis kamplari ve dag tirmanislari için -40 dereceye kadar kullanilabilen uyku tulumlari vardir. Uyku tulumlarinin islanmamasi, islak paketlenmemesi, havalandirilmasi ömrünü uzatacaktir.
Uyku tulumu olmamasi durumunda; basit bir kamp yatagi yapabilmek için plastik ya da naylon örtünü yere yay. Eger köpük ya da süngerden bir yatagin varsa örtünün üzerine koy, böyle bir yatagin yoksa minder olarak kullanabilecegin giysileri katla, bunlari yattigin zaman basinin, belinin ve bacaklarinin üst kisimlarinin gelecegi yerlere koy. Battaniyelerini ya da uyku tulumunu tak ya da minderlerin üzerine koy.
Su kamp kuralini sakin unutma, üzerinde oldugu kadar altinda da örtün olmali. Ancak bu sekilde yerden gelebilecek sogugu engelleyebilirsin.
Mevsim yazsa ve tek bir battaniye kullaniyorsan battaniyenin üçte birini yataga ser, üzerine yat, battaniyeyi üzerine çek, battaniyenin açik ucunu altina dogru sikistir, ayaklarini kaldir, battaniyenin alt ucunu ayaklarinin altina yerlestir. Böylece battaniyeye iyice sarilmis olacaksin. Eger uyku tulumun yoksa iki battaniye kullanarak bir uyku tulumu yapabilirsin.
Battaniyelerden birini alta yay, digerini üçe katlayarak birinci battaniyenin üzerine koy, üçe katladigin battaniyenin açik kenarini büyük çengelli ignelerle tuttur. Alt ucu yukari dogru katla ve tuttur. Alttaki battaniyenin serbest uçlarini üstteki battaniyenin üzerine kivir çengelli ignelerle tuttur, alt ucu asagiya dogru kivir.
OBANIN KAMP YERI
KAMPIN KURULUSU
Kampa varir varmaz oba veya ünite flamani dik.
Güzel! Tüm obanla birlikte kamp yerine geldin. Simdi sira kampi kurmaya geldi. Ama dur, hemen degil, önce çantalarinizi indirin, obaniza yakisan bir biçimde bir birbirinin yanina, düzgün bir sira halinde dizin. Daha sonra obabaşınizin liderliginde kamp alanini dolasin. Kampi en iyi biçimde nasil kurabileceginizi konusun. Sonra herkesin yapacagi isi belirleyerek çalismaya baslayin.
KAMPIN KURULMASI ISININ ORGANIZASYONU
Iyi bir obada kampin kurulma isi oba üyeleri arasinda paylastirilir. Takimin yarisi çadirlarin kurulmasindan, tuvaletlerin yapilmasindan kamp Ateşinin hazirlanmasindan sorumlu olurken diger yarisi da su ve odunun tasinmasi, ocagin yakilmasi, yiyeceklerin ve mutfak malzemelerinin yerlestirilmesi, yemegin pisirilmesi ve servis islerini üstlenir. Iyi organize olmus bir obayi is basinda seyretmek bir zevktir.
Çadirlar yerden bir anda yükselir. Tencerelerin altinda Ateş çitirdamaya baslar. Daha sonra, ne oldugunun farkina bile varmadan çadirlarin basi "Her sey tamam" diye raporunu sunar. Mutfakçilarin sefi ise öteden "Yemek hazir" "Haydi sofraya" diye haykirir.
KAMP YIYECEKLERININ SAGLIKLI BIR SEKILDE SAKLANMASI
Kamp yiyeceklerini üç gruba ayirabilirsin. Süt, et gibi soguk yerde saklanmazsa bozulan yiyecekler.
Serin yerde tutulmasi gereken taze meyve-sebze, sucuk, salam, sosis, yag gibi yiyecekler.
Konserveler ve benzerleri.
Ilk iki gruptaki yiyecekleri buzdolabina koy. Kamp yerinde buzdolabi yoksa ve kamp alanina yakin bir dere varsa bu yiyecekleri kapakli kaplara koyup akan suya yerlestir. Yerinden kipirdamamasi için kaplarin üzerine agir taslar koy. Hava sicaksa kampa süt yerine süt tozu götürmen dogru olur.
Içme suyu: Yalnizca güvenli sulari kullan, yemek pisirmek ve içmek için kullanacagin suyu bidonlarda ya da kapali kaplarda sakla.
YANGINA KARSI ÖNLEM
Çadirinin yaninda devamli olarak su bulundurman iyi olur. Bu is içi yeterli sayida kova yoksa büyük teneke kutulardan yararlanabilirsin.
Kamp Ateşini her zaman kontrol altinda tut. Iyi İzci küçük Ateş ile islerini görebilen İzcidir.
ÇÖP
Kamp yaptigin yerin kurallarini ögren, bazi kamplarda düzenli olarak bosaltilan çöp bidonlari vardir. Bazi kamp yerlerinde ise çöpünü yakarak yok edilmesine izin verilir. Bu gibi yerlerde çöpünü yakmak için ocagindaki Ateşi kullan. Yemegini pisirdikten sonra Ateşin üzerine parmak kalinliginda dallar koy, çöpü bunlarin üzerine bosalt. Çöp kuruduktan sonra yanmanin tamamlanmasi için Ateşe yeni dallar at. Bos teneke kutularini yika ve üzerlerine vurarak düzlestir. Bos sise kavanozlari, yakarak yok edemeyecegin çöple birlikte dayanikli bir plastik torbaya koy. Kamptan ayrilirken arkanda hiç çöp birakma, torbaya doldurdugun çöpleri en yakin çöp bidonuna at.
TUVALET
Kamp yerinde ya da yakininda tuvalet yoksa sen ve arkadaslarin kendiniz bir tuvalet hazirlamak zorunda kalacaksiniz. Tuvalet, çadirlarin, mutfaktan, dere ya da göl kenarindan en az 30 m. uzakta olmalidir. Etrafi çalilarla ya da çadir bezi ile çevrilebilir. Bir gecelik kamp için bir kürek genisliginde 30 cm. derinliginde 6-8 kürek uzunlugunda bir çukur kaz, çukurdan çikanlari, çukurun kenarina yig. Küregi kenara yigdirin topraga saplayip orada birak. Her kullanistan sonra çukurun üzerine biraz toprak at. Tuvalet kagidini yere sapladigin üst tarafi çatal bir çubuga as ve üzerine plastik bir torba geçir .
VII-ORMAN ALETLERIN
ORMAN MALZEMESİ
Bıçak, balta, testere ve kürek ormanda kullanılacak malzemelerdir.
İZCİ CAKISI
İZCİ ÇAKISININ BILENMESI
Çakini yaglanmis bir biley tasinda bile. Çakinin keskin tarafini tasa daya ve yatay olarak tutup içeriye dogrul tasa sürt sonra çakinin yüzünü ters çevir, bu sefer ayni hareketi disariya dogru tekrarla, ayni islemleri biçagin keskin yüzü boydan boya bilenip, keskinlesinceye kadar tekrarla, isin bitince biçagin yüzün sil.
BIÇAGIN BAKIMI
Biçagin en degerli malzemendir. Ona iyi bak.
Biçagini her zaman kuru, temiz ve keskin tutu.
Biçagini asla onu köreltecek ya da kiracak seyleri kesmek için kullanma.
Biçagini yerden uzak tut, nem ve toz biçagini bozar.
Biçagini Ateşten uzak, tut, Ateşin isisi çeligi bozar.
Biçagini kullandiktan sonra dikkatle sil ve muhafazasina koy, çaki ise kapat.
Çaki kullaniyorsan ek yerlerini arada sirada makine yagi ile yagla.
İZCİ BALTASI
BALTANIN BILENMESI
Baltanin keskin olmasini istiyorsan onu sik sik bilemelisin. Baltani bilemek için baltanin basini, baltanin sapi yukariya, keskin yüzü disariya gelecek sekilde tut, kuru biley tasini yukaridan asagiya dogru dairesel hareketlerle baltanin yüzüne sürt.
BALTANIN BAKIMI
Baltan özel bir bakim ister, onu ihmal etme.
Baltani keskin tut.
Baltanin basinin sapa iyice oturdugundan gevsek olmadigindan emin ol.
Baltanin yere degmesine izin verme ki paslanip, körlesmesin.
Yonttugun ya da kestigin odunun altinda her zaman bir kütük olsun.
Kullanmadigin zaman baltanin keskin agzini kapat. Bunun için baltani bir kütüge sapla ya da muhafazasina koy veya bir kumas parçasi ile sar.
BALTANI NASIL KULLANACAKSIN
Bir odun parçalamak ya da yontmak için altina mutlaka bir destek koymalisin yoksa baltan yere çarpar. Bir kütük bu isi görebilir.
Bir odunu iki parçaya bölmek için baltanin agzini sol elinle tuttugun oduna, enlemesine ama tam olarak dik degil hafifçe meyilli bir sekilde hafifçe
sapla. Bilek hareketi ile odunu ve baltayi birlikte kaldirip hizla destek olarak kullandigin kütüge indir. Odunu ilk hareketle kesemezsen ayni hareketi odun kesilinceye kadar tekrarla.
Eger odun bu sekilde kesilemeyecek kadar kalinsa odunu kesmek istedigin yerden kütüge dayayarak üzerine önce V seklinde genis bir çentik aç. Odunu boydan boya ikiye ayirmak istiyorsan hafife sapla. Odunu ve baltayi birlikte kaldir ve hizla kütüge indir. Tüm kütüge çarptigin anda baltayi ya da odunu hafifçe bük.
BALTA - BIÇAK KULLANIMINDA GÜVENLIK
Unutma ki balta odunlari degil, insanlari da kesebilir. Baltani kullanirken baltanin kontrolünü kaybedip, bir yerini kesebilirsin. Bu nedenle, balta ve biçak egitimi almadan bunlari kullanmamalisin.
Baltani baskasina verirken dikey olarak ve baltanin basi asagiya gelecek sekilde tut, karsindakine sapin uç tarafini ver. Baltayi alan sensen, baltayi emniyetli bir sekilde tuttugunu, karsisindakinin onu birakabilecegini belirtmek için "Tesekkür ederim, aldim" de.
Baltasini iyi kullanan bir İzci alti vurusla bir çadir kazigi yapabilir.
TESTEREN
TESTERENIN KULLANIMI
Testerenin kullanimi kesmek istedigin seye göre degisir. Genelde bir seyi kesmek istediginde, kesmek istedigin seyi sikica tut, testereyi bastirmadan hafif hafif öne arkaya hareket ettir. Odunu parçalara ayirmak için bir ucunu bir kütügün üstüne, bir bölümü disarida kalacak sekilde koy. Yere diz çok, bir ayagini odunun diger uçunun üstüne koy, açikta kalan tarafi kütüge çok yakin bir yeden kes.
TESTERENİN BİLENMESİ
Testerenin dişleri köreldiğinde bir törpü ile bile. Törpüyü her bir dişten yukarıya doğru sürt, önce testerenin bir yüzünü sonra diğer yüzünü törpüle.
KAMP KÜREGIN
Bir diger yararli kamp malzemesi de kürektir. Ana öyle büyük bir bahçe küregi degil. Agzinin 10 cm. eninde olan küçük bir kamp küregi. Böyle bir kürek kamp alanini düzene sokmakta, bitki örtüsünü korumakta çevre temizliginde isine yarayacaktir.
Ateş yakacagin zaman üst topragin ve bitki örtüsünün bozulmamasi, organik maddelerin yanmamasi için üst ana topragi üzerindeki bitki örtüsü ile birlikte tabakalar halinde çikar, gölge bir yere koy. Ateşle isin bitip söndürdükten sonra külleri yere göm ve küreginle belleyerek çikarttigin toprak kaliplarini yerine yerlestir. Küregin Ateşin etrafindan da ise yaracaktir. Küreginle etrafa uçusan kivilcimlari söndürebilirsin. Küregin bulasik suyu kanalini, tuvalet çukurunu, yiyecekleri saklamak için soguk hava deposu olarak kullanabilecegin kanal ve çukurlari açmakta da isine yaracaktir.
Üst topragi küreginle bozmadan çikarabilir ve daha sonra yerine yerlestirirsin.
VIII-DÜGÜMLER
DÜGÜMLER VE BAGLAR
Bugüne kadar evinde çesitli ihtiyaçlarini gidermek için degisik dügümler kullandin. Bir paket yapmak, çamasir ipi germek bazi dügümleri bilmeni gerektirir. İZCİLİK çalismalarindaki ihtiyaçlarin için birkaç tane daha ögreneceksin. Kampa çiktiginda çadirini kurar, tesis yaparken dügümleri kullanacaksin. Kilavuzluk, dagcilik, kayakçilik gibi uzmanliklarda da bazi özel dügümler ögreneceksin. Ögrenecegin tahlisiye bagi belki de bir gün bir hayati kurtarmanda sana yardimci olacaktir.
İzci dügümleri kolay yapilan, kendiliginden çözülmeyen fakat arzu edildiginde kolayca çözülebilen dügümlerdir.
Özelligine uygun durumlarda kullanilirlar. İzciler çogu islerini, özellikle İzci tesislerini sargilari, ipler yardimiyla dügümleri kullanarak yaparlar.
İzcilerin, bulunduklari asama itibariyle belli dügümleri bilmeleri gerekir. Pek çok İzci dügümü vardir. Bunlarin tamamini tüm İzcilerin bilmesi oldukça zordur. Ancak İzci dügümlerine karsi özel meraki olanlar bu dügümleri zaman içinde ögrenirler. Çok kullanilan bazi dügümleri ise her İzcinin bilmesi gerekir. Örnegin; camadan, sancak, kazik vb. dügümler ögretilirken ögreten ile ögrenenin ayri yönde durmalari, ögrenmeyi kolaylastiracaktir.
DÜGÜM CESITLERI
DOGRU KULLANIM IÇIN DOGRU DÜGÜM
Dügüm atmanin sirri, dogru dügüm kullanmak ve onu mükemmel baglamaktir. Is görmesini istedigin sürece açilmayip istedigin zaman kolayca çözebilecegin dügüm dogru dügümdür.
Yanlis dügüm ise uygunsuz bir anda çözülebilen ya da sikisip daha sonra açmak istediginde çözülmeyen dügümdür. Sekilleri dikkatlice izleyerek İzci dügümlerini ögrenebilir, birlikte eglenebilirsiniz.
Baslangiç için kalin bir ip veya halat kullanin. 2 m. uzunlugunda 1 cm. kalinliginda bir halatla elinizde önünüzde veya kendi bedeniniz etrafindan dügüm çalismalari yapin. Genellikle bir dügümü gerçekten ögrenip ögrenmediginizi anlamanin yolu, onu karanlikta atmaya çalismaktir. Dügümü her zaman iyi bir isikta atma sansina sahip olamayabilirsiniz.
Camadan: Iki ipi birbirine ve ilk yardimda sargi islerinde kullanilir.
Kazik: Bir ipi direge, kaziga veya da agaca baglamak için kullanilir.
Balikçi: Islak ve kaygan iki ipi birbirine baglamak için kullanilir.
Tahlisiye: Hiç çözülmeyen bu dügüm kurtarma islerinde kullanilir.
Kisaltma: Gevsek ipleri kisaltma ve gerdirme için kullanilir.
Sancak: Kalinliklari ayri veya bayraklari bayrak diregindeki ipe baglamakta kullanilir.
Dülger: Bir ipi, bir direge veya kütüge tespit etmek için kullanilir.
Balikçi: Direge veya halkaya bir ipi baglamak için kullanilir.
Kelepçe: Yangindan kurtarilanlari asagiya indirmede kullanilir.
Çikmali: Çekme veya tasima ilmigi olarak kullanilir.
Sekiz: Ince iplerin uç kisimlarinin açilip, dagilmamasi için kullanilir.
Germe: Çadir iplerinin kayici gergi dügümü olarak kullanilir.
Direklerin Baglanmasinda,
Yanyana: Önce kazik dügümü atilir. Daha sonra ipi iki agaç arasinda sekiz seklinde dolastirilir ve iki agaç ortasinda birkaç tur döndürülerek, kazik dügümü ile bitirilir.
Kare: Önce bir kazik dügümü atilir. Sonra dik açi seklinde sargilar yapilir ve basta atilan kazik dügümü ile bitirilir.
X seklinde: Önce iki agaca dülger atilir. Sonra sira ile, agaçlarin üstünden ve altindan geçirilerek sikica baglanir. Sonunda kazik dügümü atilarak bitirilir.
TESIS YAPIMI
Tesis yapiminda kullandigin tüm baglar saglam olmali ve kaymamali. Bunu saglamak için tesis projelerini olustururken üçgenlere yer ver.
Yaraticiligini kullanarak daha degisik tesisler yapabilirsin. Tesis yaparken göz önünde bulundurman gereken sey yapacagin tesisin gerçekten ise yaramasi ve kullanilmasidir.
Tesis yaparken agaçlara zarar vermemen, yas agaç ve dallari kesmemen gerektigini hiçbir zaman unutma.
IX-ATEŞ
ATEŞIN YAKILMASI
ATEŞ IÇIN GEREKEN MALZEMENIN HAZIRLANMASI
Ateş yakmak için üç çesit malzemeye ihtiyacin var.
Hemen Tutusan Malzeme: Bunlar bir kibrit alevi ile hemen yanar ve küçük dal parçalarini, çali çirpilari tutusturur. Çam ormanlarinda yerdeki kuru çam yapraklarini, genis yaprakli agaçlarin bulundugu ormanlarda ise agaca zarar vermeden kirdigin kuru dallardan yonttugun tutusturucu olarak kullanabilirsin. Tarlalarda ise geçen yillardan kalan yabani otlarin uç kisimlari bu is için kullanilabilir. Yagissiz bir havada, ormanda yerde buldugun çali çirpiyi kullanabilirsin. Agaçlardaki ölü ince dallar da kirilip kullanilabilir. Böyle bir durumda kolayca kirilan dallari kir. Eger dal kirilmiyor esnek bir sekilde bükülüyorsa henüz ölmemistir. Kirma.
Yakacak: Kuru dallari 25-30 cm. uzunlugunda parçalara ayir bu isi onlari kirarak ya da balta veya testere ile keserek yapabilirsin. Ormansiz alanlarda odun kömürü ile yetenek zorunda kalabilirsin.
ATEŞI BASLATMAK IÇIN KULLANILAN MALZEME
Ateşi yakmak için yaninda su geçirmez bir muhafaza içinde kibrit tasimalisin yagmurlu günlerde önceden evde hazirladigin Ateş tutusturucularini kullanabilirsin. Bu tutusturuculari hazirlamak için iç içe koydugun dört gazete kagidini rulo yap, belirli araliklardan sicimle bagla. Ruloyu bagladigin sicimlerin arasindan kes. Elde edecegin parçalari kaynayan suyun içine koyacagin teneke bir kutu içinde erittigin parafine sokarak parafini emmelerini sagla.
Artik odunlari ve diger tutusturucu malzemeni yerlestirip Ateşini yakmaya hazirsin. Peki Ateşin ne çesit bir Ateş olacak? Soguk bir havada hangi türden olursa olsun her Ateş insani rahatlatir, fakat is yemek pisirmeye gelince, kampçilarin su sözünü unutmamak gerekir, kaynatmak için alevler, izgara için kömür.
Kizilderili Çadiri Tipi Hazirlanan Ateş:
Böyle bir Ateş çay suyu kaynatmak ya da kizartma yapmak için çabuk ve uygun alevler saglayacaktir. Ateş yakacagin yerin ortasina bir avuç dolusu tutusturucu koy, etrafina küçük çali çirpilari uçlari bir Kizilderili çadirinin tepesi gibi biraraya gelecek sekilde dikkatlice yerlestir. Sirtin rüzgara dönük olarak yere çömel, kibrit yak, aleve elinle rüzgara karsi koruyarak yere yakin olana tutusturuculari kibritle tutustur. Birkaç dakika içinde tutusturucular ince dallari tutusturacaklardir. Artik Ateşi rüzgarin geldigi yönden besleyebilirsin. Önce ince daha sonra da kalin odun parçalarini kullanmalisin, Ateşi, büyüklügü enin senin istedigin büyüklüge gelinceye kadar besle.
Destekli Ateşin Hazirlanisi:
Bu Ateş Kizilderili çadiri biçiminde hazirlanan Ateşin degisik bir seklidir. Ise yas bir destek odununu egik olarak yere saplamakla basla. Odunun ucu rüzgara dogru olsun. Bu odun ince dallarin tutusturucu malzeme yandiktan sonra da dik kalabilmesi için yerlestir. Yerlestirdigin yas odunun altina bir avuç tutusturucu koy. Oduna ince dallar daya, daha sonra bunlarin üzerine yakacak olarak kullanacagin odunlari yerlestir. Bir kibritle tutusturuculari yak.
Ateş Çubugu ile Hazirlanan Ateş:
Bu çesit bir Ateş avci ocagi ya da kaya ocagi için hazirlanan bir Ateş türüdür. Önce, bir Ateş çubugunun hazirlanan ocagi yerlestir. Daha sonra bir avuç dolusu tutusturucuyu bu Ateş çubugunun altina koy. Ince dallari bu Ateş çubuguna daya, yakacak odunlari bu ince dallarin üzerine yerlestir, tutustucu malzemeyi yak.
Çapraz Ateşin Hazirlanisi:
Izgara ya da közde pisirilecek yiyecekler için ideal bir Ateş seklidir. Böyle bir Ateş hazirlamak için iki odunu birbirine paralel olarak yere koy, odunlarin aralarina tutusturucu malzemeyi yerlestir. Daha sonra ince odunlari bu iki destek odunun üzerine çaprazlama sekilde yerlestir. Ayni isleme odunlarin kalinligini tabaka tabaka arttirarak devam et.
OCAK VE ATEŞ ÇESITLERI
Üç Ayakli Ocak (Sacayagi Tipi Ocak);
Bu tür ocak tek bir tencere ya da tava için uygundur. Böyle bir ocagi hazirlamak için hazirladigin odunlarin etrafina uygun boyda üç kaya koyman yeterli Üç metal çadir kazigini yere çakarak da böyle bir ocak elde edebilirsin.
Kaya Ocagi;
Kaya ocagini hazirlamak için kuru ve düz kayalar seçmen gerekir. Seçtigin bu kayalari tencerelerin üzerinde durabilecegi kadar yakin olarak iki sira halinde yerlestir. Kayalari seçerken ufalanmayan ve yas olmayanlari bul, bu konuda çok dikkatli olmalisin, yoksa kayalar isindiginda patlar ve sen ya da arkadaslarin yaralanabilirsin.
Avci Ocagi;
Eger yakinlarda bir yerde ya da kampta kütükler varsa bu kütükler avci Ateşi yakmak için kullanabilirsin. Bunun için iki kütügü tencerelerin üzerine koyabilecegin biçimde yan yana koy. Ateş koydugun kütükleri iç taraflarindan yakacagi için yanan kütükler zaman zaman yenileri ile degistir.
Hendek Ocagi;
Rüzgarli bir günde hendek ocagi, toprak yüzeyinde kurulan diger ocaklardan çok daha uygun ve güvenli olacaktir. Böyle bir ocak yapabilmek için bir kürek genisliginde ve tencere uzunlugunda bir hendek kaz. Kazarken üzerinde bitki örtüsü olan topragi bitki örtüsüne zarar vermeyecek sekilde kaliplar halinde çikarmayi unutma. Ateşin hava almasi için hendegin rüzgara bakan tarafini genislet.
Fasulye Çukuru;
Fasulyelerini pisirmek için fasulye tencereni içine atacak genislikte bir çukur kazmalisin. Ateşini açtigin bu çakarda yak, alevleri fasulyeleri yumusayincaya kadar kaynatmak için alevler geçince kalan közleri ise yemegi pisirmek için kullan.
Yansitici Ateş;
Bu Ateş kütüklerden ya da kayalardan olusan bir yansiticinin önünde yakilir. Soguk bir kis gecesinde seni ve arkadaslarini isitip rahatlatacak bir Ateş seklidir. Bu Ateşi ayni zamanda yemek pisirirken isiyi yansitacak bir firin gibi de kullanabilirsin.
Yildiz Ateşi;
Bu Ateşi Kizilderili çadirin tipi bir Ateş ile baslatir daha sonra dört bes kütügü Ateşin etrafina yildiz biçiminde yerlestirirsin. Kütüklerin yanan uçlarini küçük odun parçalarinin üzerinde hafifçe yükseltmen gerekir. Kütüklerin ucu yandikça yanmayan bölümleri Ateşe dogru itmelisin.
Nöbet Ateşi;
Iki kütügü Kizilderili çadiri tipi bir Ateşe yaklastir. Hava atmalari için bir çift odun parçasi ile yerden yükselt, üçüncü kütügü yine bir çift havalandirma odunu ile destekleyerek bu kütüklerin üzerine yerlestir. Böyle yakilan bir Ateş hiç dokunmadan birkaç saat yanmaya devam edecektir.
ATEŞ GÜVENLIGI
Içinizden biri yakildigi andan itibaren sürekli olarak Ateşi kontrol altinda tutmalidir. Ateşin kontrol edilememesi bir cinayet olur. Ayrica Ateşin yakininda her zaman bir kova su bulundurulmalidir.
ATEŞIN SÖNDÜRÜLMESI
Ateşle isin bittiginde zaman onu tamamen söndür. Ateşi söndürmekle kalma, ayrica Ateşin yerini de iyice sogut.
Ateşin Su ile Söndürülmesi: Ateşe suyu serp (dökme), islanan külleri, kömürleri bir çubuk ile karistir, dagit ve üzerine tekrar su serp. Yari yanmis odunlari tekrar tekrar çevirerek üzerlerine su serp. Ateş yaktigin yerin etrafini da islat. Her seye elinle dokunarak soguyup sogumadigini kontrol et.
Ateşin Toprak Ile Söndürülmesi: Ateşin üzerine içinde yanacak hiçbir sey bulunmayan saf topragi serp. Son kivilcim da sönene kadar bir çubukla tekrar tekrar karistir. Yanmakta olan odunlari yere sürterek söndür. Ateş yerindeki ve etrafindaki her seye elinle dokun ve soguyup sogumadigini kontrol et. Son olarak külleri topraga göm. Bozmadan çikardigin toprak kaliplarini dikkatle yerine yerlestir. Bulundugun yeri sanki hiç kimse oraya gelmemis, orada bulunmamis gibi dogal haline birak.
X-YEMEK
YEMEK
Iyi bir obada tüm oba üyeleri yemeklerini düzenli bir sekilde birlikte oturarak yerler.
Evde, yemek konusunda çok fazla düsünmen gerekmez. Genelde yemek vakti geldiginde birisi yemegini hazirlamis önüne koymustur.
Fakat kampta, kendi basinasin, yemegini hazirlayip önüne koyacak birisi yok. Kullanacagin malzemeyi, yiyecegi seçmen ve miktarini ayarlaman gerek. Ayrica, kampta Ateş yakmayi, ocak yapmayi ve yemek pisirmeyi de bilmelisin. Üstelik bu yemegi, yalniz kendin için degil tüm oba için pisirecektir. Iyi bir kamp asçisi olabilmek için önce iyi bir aile asçisi olman , ailen için yemek pisirmen gerekir. Bu nedenle mutfaktaki islere yardimci olmali, önce kendi mutfagindaki ocakta yemek pisirmelisin. Daha sonra kampta, mutfaginda edindigin bu bilgiyi kullanabilirsin.
HANGI YIYECEKLERI GÖTÜRMELISIN?
Kamp yemekleri listesini hazirlarken evde yedigin türden yemekleri listene alman gerekir. Sagligin ve gelisimin için yararli olan besinleri liste disi birakmamalisin.
Hafta sonu kamplari için fazla endiselenmeye gerek yok. Ama yaz kampinda ihtiyacin olan besini alabilmek için yiyeceklerini dört gruptan seçmelisin.
-Süt ve süt ürünleri
-Sebze ve meyve
-Et, balik ve yumurta
-Ekmek ve diger unlu yiyecekler
Bu ana yiyeceklere ek olarak yemek için kullanilacak ek malzeme reçel ve baharat da kampa götürülmelidir.
Gecelemeli bir kampa götürülecek yiyecegin çogu çigdir, pismemistir. Oysa bir yürüyüs için seçilen yiyecekler kurutulmus, hazir yiyecek ve sebzelerdir.
YEMEK LISTESININ HAZIRLANMASI
Hafta sonu kampinda obanin yemek listesini hazirlamakla görevlendirildigini düsün. Ise nasil baslarsin?
Yemek listesini belirlemek: Ise obandaki herkesin begenecegi üç ögün yemegi belirlemekle basla. Bu liste bir kahvaltiyi, iyi bir ögle yemegini ve tam bir aksam yemegini içermektedir.
Yiyecek listesi: Hazirladigin yemek listesi arkadaslarin tarafindan kabul edildikten sonra yemeklerin için gerek duyacagin malzemelerin bir listesini hazirla. Daha sonra bu sayfalarda bulacagin listeye bakarak her İzci için gerekli miktari yaz ve İzci sayisi ile çarp.
Maliyeti hesaplamak: Bundan sonra yapacagin is fiyatlari ögrenmektir. Bunun için yakinindaki bir bakkal ya süper markete git. Dükkan sahibine ya da idareciye durum anlattiginda büyük bir olasilikla sana yardimci olacaktir. Kisi basina düsen masrafi, listendeki her seyin fiyatini ögrenip, bu rakamlari topladiktan sonra kampa katilacak kisi sayisina bölerek hesaplayabilirsin.
Yiyeceklerin satin alinmasi: Kampa katilacak herkes payina düseni ödedikten sonra artik yiyecekleri satin alma zamani gelmis demektir. Obanin bazi üyeleri yiyecekleri tasimak için sana yarim etmek üzere görevlendirilecektir.
KISI BASINA VERILECEK YIYECEK MIKTARI
Et Grubu Bir Kisilik Miktar
Et 200-500 gr.
Köfte 125 gr.
Tavuk 350 gr.
Sucuk Salam vs. 100 gr.
Balik 200-250 gr.
Yumurta 2 adet
Süt Grubu Bir Kisilik Miktar
Taze Süt 500 gr.
Süt Tozu 50-60 gr.
Peynir 60 gr.
Sebze, Meyve Grubu
Portakal 1 adet
Greyfurt ½ adet
DomAteş 1 adet
Meyve Suyu 125 gr.
Kabak ¼ adet
Havuç 1 adet
Çesitli Sebzeler 125 gr.
PatAteş 2-3 tane
Sogan 1 adet orta boy
Hazir Çorba ¼ Paket
Taze Meyve 1-2 tane
Kurutulmus Meyve 60 gr.
Unlu Yiyecekler
Ekmek 4 dilim
Kurabiye 60 gr.
Kek 60 gr.
Pirinç 50 gr.
Makarna 100 gr.
Puding ½ paket
YEMEK PISIRME HAZIRLIGI
Kamptaki yemek pisirme hazirligi yemek yiyecek olan İzcilerin sayisina göre yapilir. Bazen tek basina bazen obaca yemek pisirirsin. Yemek pisirmenin en zevklisi oba için yemek pisirilecegi zaman yasanir.
Tek Basina Yemek Pisirmek:
Tek basina yemek pisirirken birlikte getirdigin bir plastik örtü üzerine yemek malzemelerini koyarsin. Daha sonra yemek pisirme kabini alirsin. Bu, mutfagindan getirdigin bir tencere ya da bir tava olabilir. En iyisi tek kisilik bir pisirme setidir. Artik ise baslayabilirsin.
Obaca Yemek Pisirmek:
Bu durumda aranizda kimin neyi yapacagini kararlastirmaniz gerekir. Biriniz asçi olursunuz, digeri de yamagi. Yine plastik örtüye yemek malzemelerini ve pisirme araç ve gerecini koyarsin. Daha sonra da yemegi pisirir ve servisini yaparsin. Yamak Ateşçi ve sucu görevini üstlenir. Gelecek ögün için görevler degisir. Böylece herkes esit bir egitim almis olur.
Elbette ki yemek pisirdigin tencerenin isten kapkara olmasini istemezsin. Böyle bir tencereyi temizlemek çok zordur. Isten kararmamasi ve rahatça temizlenebilmesi için tencereni deterjanla güzelce siva ve daha sonra Ateşin üzerine koy. Isi bitince iyice ov ve soguk suyla yika.
KAMPTA KAHVALTI
Içecekler: Kahvaltida mevsime ve olanaklara göre çay, kahve, ihlamur, taze süt ve süt tozu ya da meyve suyu kullanabilirsin.
Kaynamis Yumurta: Kampta yiyebilecegin bir kaynamis yumurta hem gerekli besini almana yardim edecek hem de kahvaltina lezzet katacaktir. Yumurtayi kaynatmak için önce suyu kaynama noktasina getir. Yumurtalari bir kasikla her seferinde birer tane olmak üzere yavasça suya birak. Kayisi yumurta yiyebilmek için yumurtayi 3-5 dakika, kati yumurta yiyebilmek için ise 10-15 dakika kaynatman gerekir. Yumurtayi sudan çikardiktan sonra soguk suya tutman kabugunun daha kolay soyulmasini saglayacaktir.
Tavada Yumurta: Yumurtayi kaynamis sevmezsen, tavada da pisirebilirsin. Bunun için 2 yumurtayi bir kapta çatal yardimi ile iyice çirp. Bir tutam tuz ve 2 yemek kasigi su ekle. Yavas Ateş üzerine koyacagi tavada tereyagi veya margarini erit. Çirptigin yumurtalari yavas yavas tavaya dök. Arada sirada yumurtanin dibini tavadan ayir. Istersen yumurtana sucuk, sosis vb. ilave edebilirsin.
Sucuk, Sosis: Bunlari yavas Ateşin üzerindeki bir tavada biraz yagla pisirebilecegin gibi ince yas bir dala geçirerek sis de yapabilirsin (Agaçlara zarar vermemeye özen göstermeyi unutma.)
Yumurtali Ekmek: Bir yumurta 1/4 çay kasigi tuz ve bir fincan sütü hafifçe çirpip kesecegin 8 dilim ekmegi bu karisima batirdiktan sonra bir tavada kizdirilmis bitkisel yagda kizart. Kahvaltina yeni çesniler katmak istersen hazirladigin bu ekmekleri üzerine surup dökerek ögle veya aksam yemeklerinde tatli olarak da yiyebilirsin. Ekmekler sicaksa dökecegin surup soguk, ekmekler soguksa surup sicak olmali.
KAMPTA ÖGLE YEMEGI
Ögle yemegi günün en sicak saatlerine denk gelir. Bu yüzden yemek pisirmekle pek fazla ugrasmayi istemezsin. Ama çok da açiktin. Ne yapmali? Birkaç sandviç. Soguk bir içecek, birkaç kurabiye karnini doyurur. Eger günün ana ögünü olarak ögle yemegini seçtinse daha ilerideki sayfalarda verilen aksam yemegi tariflerini ögle yemegi için kullanabilirsin.
Sandviçler: Bir kisilik servis için 4-6 dilim ekmek kullan. Içlerine tereyagi ve peynir, kati yumurta, dilimlenmis domAteş, zeytin ezmesi, ton baligi gibi caninin istedigi malzemeyi koyabilirsin. Ayrica domAteş sosu, marul maydanoz gibi yesil sebzelerde kullanabilirsin. Bunlar hem güzel bir görünüm saglayacak, hem de lezzete lezzet katacaktir.
Sicak Yemekler: Kahvalti için verilen tavada yumurta, tavada sucuk ya da sosis, sis sucuk ya da sosis tariflerini ögle yemegi için kullanabilirsin.
Çorba: Sicak çorba, soguk ya da yagmurlu bir gün için mükemmel bir yemektir. Hazir çorbalari üzerindeki açiklamalara göre pisirebilirsin.
KAMPTA AKSAM YEMEGI
Kampta ana yemek genellikle aksam yemegidir. Aksam yemegi, et, tavuk, balik ya da sebze, salata ve tatlidan olusur.
Etin Pisirilmesi: Et pek çok sekilde pisirilebilir. Yemek listesini hazirlarken izgara ya da yagda kizartmanin en çabuk, haslamanin ise en yavas et pisirme sekli oldugunu aklindan çikarma.
Tavada Kizarmis Et: Tavaya etlerin yapismamasi için yeteri kadar yag koyar, kizdirirsin ve içine biftek, pirzola veya köfteyi koyarsin. Arada bir çevirerek agir Ateşte pisirirsin. Köftenin iki tarafini da pisirmek yalnizca birkaç dakika alir. Biftek ya da pirzolayi 9-17 dakikada pisirebilirsin.
Haslanmis Et: 125 gr. dana ya da kuzu etini tuz ve unla ovduktan sonra bir tencere içine koydugun bir parça margarin içinde rengi kahverengilesinceye kadar karistir. Daha sonra üzerlerini örtecek kadar su ilave et, bir saat kadar pisir. Etin pismesinden yarim saat kadar önce soyulmus ve dogranmis sebzeleri (1 sogan, 1 havuç, 1 patAteş) ekle. Iyice pisinceye kadar kaynat.
Kizarmis Tavuk: Bir tavugu iki ya da üç parçaya ayir. Parçalari una bula, bütün parçalari iyice kizarincaya kadar arada sirada çevirerek 2 yemek kasigi tereyaginda ya da margarinde kizart. Iki yemek kasigi su ilave et. Agir Ateşte 20 dakika kadar pisir.
Balik: 250 gr. taze baligi önce iyice temizle. Baligin pullarini keskin bir biçakla siyir. Biçagi kuyruktan basa dogru sürt. Basini öne dogru yavasça çekerek kopar. Basla birlikte solungaçlarda gelecektir. Karnini yar ve içini temizle. Yüzgeçlerini ve kuyrugunu kes.
Balik Kizartma: Küçük baliklarin derisini tavada kizartirken kivrilmamasi için birkaç yerinden kes. Büyük baliklar fileto halinde kes, deriyi ve ortadaki büyük kilçigini çikar. Baliklari tavaya koymadan önce kurula una bula, daha sonra biraz tereyaginda ya da margarinde altin sarisi bir renk alincaya kadar iyice kizart.
Batik Haslama: Baliklari kaynamakta olan tuzlu suya at ve kilçiklarindan kolayca ayrilabilecek duruma gelinceye kadar pisir.
Haslanmis PatAteş: Orta büyüklükteki 2-4 patAteşi dört parçaya ayir. Bir tencere içindeki üzerlerini örtecek miktardaki suya koy, yarim çay kasigi tuz ilave et, 20 dakika kadar kaynat. Bir çatalla pisip pismediklerini kontrol et. Eger çatal patAteşlere kolayca batarsa patAteşler pismis demektir. Tenceredeki suyu dök ve patAteşlerin neminin buharlasabilmesi için tencereyi Ateşin yanina koy.
Kizarmis PatAteş: Orta büyüklükteki 2-3 patAteşi soy, parmak seklinde dilimlere ayir, tavadaki kizgin yaga atarak kizart. Ayni islemi patAteşleri soyun önce biraz kaynattiktan sonra dilimler halinde keserek de yapabilirsin. Eger istersen dilimler halinde kestigin soganlari ekleyebilirsin.
PatAteş Püre: 2-3 orta boy patAteşi soyduktan sonra hasla. Iyice pistikten sonra bir fincanin dibi ile iyice ez. Biçaginin ucu ile biraz tereyagi, bir tutam tuz ve 1 ya da 2 yemek kasigi süt ilave et. Bir çatalla iyice karistir. Püreni paketler halinde satilan hazir püre malzemesinden paketin üzerindeki tarife uyarak da hazirlayabilirsin.
Haslanmis Sebze: Önce haslayacagin sebzeyi seç, 1/4 lahana mi? 1-2 orta boy havuç mu? Yarim fincan taze fasulye ya da bezelye mi istersin? Sebzeleri temizle, eger çok büyükse 2 ya da daha fazla parçaya ayir. Bir tencerenin içinde tencerenin kapagini kapatmadan ve mümkün oldugunca az suda agir Ateşte kaynatarak pisir. Lahana 7 -12 dakikada, havuçlar 25 dakikada, taze fasulye 130 dakikada, bezelye 10-15 dakikada piser.
Makarna: Kaynamakta olan 4 fincan suya 100 gr. makarnayi dök, 1/4 çay kasigi tuz ilave et, kuvvetli Ateşte makarnalar yumusayincaya kadar 5-9 dakika kaynat. Makarna pisince suyunu süz ve üzerine sevdigin türden bir sos ya da kizdirilip eritilmis yag dök.
Pilav: Bir kapta isitacagin biraz suyu ayikladigin 1 bardak pirincin üzerine dök, 10 dakika kadar beklet. Bir tencerede bir çay kasigi tereyagi ya da margarini erit, iki bardak su ve bir çay kasigi tuz ilave et, kaynamaya baslayinca beklettigin pirinci iyice yika süz ve suya at. Agir Ateşte suyunu çekinceye kadar pisir. Tencereyi Ateşten aldiktan sonra pilavi bir kasikla karistir.
TATLILAR
Meyve: Mevsim meyveleri tatli yerine yiyebilecegin yararli besinlerdir.
Puding: Yarim paket hazir pudingden paket üzerindeki tariften yararlanarak tatlini hazirlayabilirsin.
Yumurtali Ekmek Tatlisi: Daha önce kahvalti menüsüne yapilisini ögrendigin yumurtali ekmegi üzerine surup dökerek tatli niyetine yiyebilirsin. Unutma ekmek sicaksa soguk surup, ekmek soguksa sicak surup dökmelisin.
NOT: Tüm yemek tariflerindeki ölçüler 1 kisi içindir.
ALÜMINYUM FOLYE ILE YEMEK PISIRMEK
Yemekten sonra yikamak zorunda kalmayacagin kap kacak kullanmadan mükemmel bir yemek pisirmek istemez misin? Imkansiz deme! Pisirmek istedigin malzemeyi dagilmayacak ve içinden suyu, buhari kaçirmayacak sekilde alüminyum folye kagida sar. Alüminyum folye kagidi kampa çikmadan önce bir süpermarketten alabilirsin. Hazirladigin paketi ocaginin içinde yayilmis halde duran sicak korlarin üzerine koy. Alüminyum folye kagit kullanarak köfteni, hamburgerini, tavugunu, baligini ya da etini pisirebilirsin. Tavugunun ya da etinin yanina 1 patAteş ve 1 sogani soyup dilimleyerek koyabilirsin. Alüminyum folye kagit içinde una biraz tuz ve su ilavesi ise iyice yogurup kulakmemesi kivamina getirdikten sonra parçalara ayirip yuvarlayip yassilttigin ekmekleri de pisirebilirsin. Bu hazirladigin ekmekleri büyük yesil yapraklar içinde de pisirmen mümkün. Ayrica bir elma ya da muzu da folye kagitta pisirip yemeginin üzerine tatli olarak yiyebilirsin.
KAMPTA ZEVKLE YENECEK YIYECEKLER
Herkes tencere ya da tava içinde yemek pisirebilir. Tencere, tava kullanmadan yemek pisirmek çok farkli bir istir. Bir dene eglenceli bulacaksin.
Közleme PatAteş: Iyice yikadigin patAteşleri köze gömerek 40 dakika kadar közde birak. Ucu sivri bir çubukla pisip pismediklerini kontrol et, çubugun ucu patAteşlere batiyorsa patAteşlerin hazir demektir.
İzci Simidi: Bir kaba koyacagin unun ortasini hafifçe çukurlastirarak su ve biraz tuz ilave et. Iyice karistirarak yogur. Su yeterli gelmediyse biraz daha su, un yeterli gelmeyip hamur çok civik olduysa biraz daha un ekle. Kulak memesi yumusakligina gelinceye kadar vurduktan sonra hamurdan parçalar koparip uzun bir serit halinde yuvarla, sekil ver, yas bir çubugun etrafina sar, kor Ateşte pisir.
Kebap: Dana ya da kuzu etini 3 cm3'lük parçalar halinde kes. Aralarina istege göre domAteş, sogan, yesil biber yerlestirerek yesil ince bir dala diz. Kor Ateşte 10-15 dakika kadar çevire çevire pisir.
Misir: Taze misirin yapraklarini soy, püsküllerini kopar, kor Ateş üserinde zaman zaman çevirerek pisir. Misiri alüminyum folye içinde pisirebilirsin. Misiri alüminyum folyede pisirmen 10 dakikani alir.
BROWNSEA Ziyafeti: İzciler ve misafirleri için geleneksel bir afettir. Bu ziyafetin menüsü kisi basina bir piliç, 2 misir, 1 patAteş, salata tabagi, ekmek, içecek ve tatli olarak da kavundur.
KÖMÜR ATEŞINDE YEMEK PISIRMEK
Bir çok piknik yerinde açik Ateş yakmak yasaklanmistir. Birçok kamp yerinde ise yakacak kolayca bulunamaz. Bu durumda yakacak problemini torbalar içinde satin alabilecegin odun kömürü ile çözebilirsin.
Mangal: Odun kömürünü kullanabilmek için bir mangal gerekir. Çarsida pek çok mangal bulabilirsin, ama bir İzci olarak kendi mangalini yapmaya ne dersin?
Tek bir tencere ya da tava için kullanacagin mangali büyük yuvarlak bir konserve kutusundan yapabilirsin. Kutunun tepesini tamamen kes çikar. Kutunun kenarinin dip tarafina bir konserve açacagi ile delikler aç. Benzer delikleri üst tarafa da içerden disariya dogru aç. Olusan kulakçiklarin sivri ucunu kes. Kalan parçalari yukariya dogru kivir. Odun kömürünün üzerine yerlestirebilmesi için üzerine küçük delikler açacagin konserve kutusu kapagini mangal olarak kullanacagin kutunun yarisinda ya da üçte bir yüksekliginde açacagin deliklerden geçirerek kutunun içine soktugun tel çubuklarin üzerine yerlestir. Daha büyük bir mangali 5 kiloluk bir yag tenekesinden yapabilir ve bu mangali izgara, barbekü ya da kizartma için kullanabilirsin. Bes kiloluk yag tenekesinden bir mangal yapabilmek için tenekeyi kesip açman ve yanlarini yukarida gördügün sekilde kivirman gerekir. Tenekenin üst ve alt bölümlerinin yarisini üçgen seklinde çikarip kimseye zarar vermeyecek bir yere at.
Odun Kömürü Ateşi: Odun kömürü Ateşi odun Ateşinden daha farkli olur, odun kullandiginda Ateşin baslangiçta sicaktir. Daha sonra yavaslar, odun kömürü kullandigin zaman ise baslangiçta yavas, daha sonra ise sicak bir Ateş olur. Pisirme isine baslamadan önce ne kadar kömüre ihtiyacin oldugunu tahmini olarak belirle. Tutusturma isini güvenli bir biçimde yapabilmek için, küçük ve ince dallar ya da yonga kullan. Asla gaz ve benzerlerini kullanma, gaz kullandiginda gaz hemen yanip geçecek kömürler ise dogru dürüst tutusmayacaktir. Tutusmayi saglamak için biraz daha gazin dökülmesi çok tehlikelidir. Kömürlerin yanmaya baslamasindan sonra gereken sicakliga ulasmasi 20 dakika kadar alir. Ateşi, sürekli olarak bir tencere kapagi ile yelpazeleyerek hizlandirabilirsin. Izgara ya da kizartma yapmak için kömürleri yayman gerekir. Kaynatma isi için Ateşi tencerenin altinda toplamalisin. Ateşi tencerenin altinda toplayabilmek için kalinca bir metal seridi kömürlerin etrafinda bir çember olusturacak sekilde kivirip kullanabilirsin.
Ateş gerektiginden sicaksa yanmakta olan kömürlerin üzerine bir kaç damla su serp. Tam olarak yanmamis kömürleri yeniden kullanabilmek için, pisirme ya da su isitma isi biter bitmez, bir tencere ya da teneke kutudaki suya bosalt. Tenceredeki suyu hemen süz. Zaten henüz hala biraz sicak olan kömürler yaz sicaginda kuruyacak ve tekrar kullanimina hazir olacaktir.
KÖMÜR ATEŞINI ÇABUCAK TUTUSTURABILMEK
Büyük bir konserve kutusundan bir baca yap, bunun için kutunun üstünü ve dibini kes çıkar. Kutuyu mangalın tepsisinin üzerine yerleştir. Yarısına kadar ince ve küçük dallarla ya da yongayla doldur. Üzerine ihtiyacın kadar kömür koy. Ateşin mangalın tepsisinin altından tutuştur. Tüm kömür tutuşup yandığında bir masa kullanarak kutuyu kaldır.
TEMIZLIK
Saglikli bulasik yikayabilmek için çok miktarda sicak suya ihtiyaç vardir.
Temizlik: Bu isi yemegini yedikten sonra aradan çikar.
Çöpler: Çöplerden kurtul. Yanabilecek ne varsa Ateşin bir ucunda yak. Yas çöplerin Ateşe yakin tarafi kurudukça yigini her tarafi kuruyacak fakat tutusmayacak sekilde Ateşe yaklastir.
Ateşi Söndürmek: Ateşi daha önce anlatilan sekilde söndür. Ateş yaktigin yeri güvenligi saglamak için uzaga çektiklerinle ört ya da üzerindeki bitki örtüsüne zarar vermeden çikardigin toprak kaliplarini yerine koy.
Odun: Kullanmadigin odunu daha sonra kullanmak için sakla.
Bulasik: Akilli bir ahçi yemek pisirme isi biter bitmez Ateşin üzerine iki tencere su koyar. Bu tencerelerden biri bulasiklarin yikanmasi, digeri ise durulanmasi içindir. Tencerelerdeki su sen yemegini yiyinceye kadar isinacaktir.
Siyirma: Suya bulasik sabunu ya da deterjani koy. Önce bardaklari, kasik, çatallari sonra tabaklari ve en sonra da tencereleri bulasik süngeri ile yika.
Durulama: Yikadigin malzemeni sicak durulama suyuna batir. Malzemeni sicak su masalari ile tutmak zorunda kalabilirsin. Durulama suyunun hemen hemen kaynamakta olmasina dikkat et. Böylece sicak suya batirdigin malzemen sudan çikardiktan sonra bir kurulama bezi kullanmana gerek kalmadan kendi kendine ve çabucak kuruyacak ve 1 sicak su malzemeni sterilize edecektir. Daha da emin olmak için suyun içine kimyasal sterilize etme tozu da atabilirsin. Bunu bir eczaneden ya liderinden alabilirsin.
Açik Havada Kurutma: Kap kacagini açik havada kurutmak için bir plastik örtü üzerine yay, kuruduktan sonra kaldir.
Kamptan Sonra Temizlik: Iyi bir kampçi kamp yerini orada kamp yapildigi hiç kimse tarafindan anlasilamayacak bir sekilde birakir. Bunu yapabilmek için asagidaki noktalarin her birini teker teker kontrol et;
Açtigim tüm hendek ve çukurlari doldurdum mu? Kazip çikardigim toprak kaliplarini yerine koydum mu? Tüm Ateşleri tamamen söndürdüm mü ve tüm Ateş yaktigim yerleri daha önceki durumlarina getirdim mi?
Tüm çöplerden kurtuldum mu? Konserve kutusu, kavanoz, alüminyum folye kagit gibi tüm yanmaz çöpleri paketledim ya da torbalara koydum mu?
Kampa getirdigim her seyi hiçbir sey unutmadan topladim, yerlestirdim mi?
Arkamda yalnizca bir İzci kampçinin birakacagi seyleri yani, buldugumdan daha iyi görünen bir kamp yeri ve kamp yapmami saglayan kisilere tesekkürlerimi mi biraktim?
YENEBILEN BITKILER
SALATALAR
Bazi yesil bitkiler çig olarak yenilebilir ya da bir kaç türü bir araya getirilip salata yapilabilir. Bu yesil bitkileri iyice yikayip süzdükten sonra üzerlerine biraz yag ve limon ya da salata sosu dök. Salata olarak yenilebilecek yesil bitkilerin krali su teresidir.
Su teresi Kara Hindibanin taze yapraklari ve semizotu salata olarak kullanabilecegin lezzetli bitkilerdendir. Su kamislarinin uç filizleri baharin ilk günlerinden baslayip sonbahara kadar çig olarak yenilebilir. Diger bitkilere ilave edecegin taze kuzu kulagi yapraklari salatana hos bir lezzet verecektir.
PISIRILEREK YENILEN YESIL BITKILER
Bazı bitkiler her zaman acıdır. Bazıları ise mevsim bahardan yaza dönerken acılaşır. Bu bitkiler pişirilince lezzetli olur. Baharda taze kuzu kulağı, semizotunun yaprak, gövde ve kökleri ve hindiba yaprakları ile nefis bir yemek hazırlayabilirsin. Bunun için bu bitkileri önce üzerlerini örtecek kadar suya koy ve kaynat. Hafif piştikten sonra suyunu süz ve tekrar su koyarak iyice yumuşayıncaya kadar pişir. Eğer ayni türden yeterince bitki bulamazsan bir kaç türü birlikte pişirebilirsin. Canin özel bir yemek istiyorsa su kamışlarının taze çiçek başakçılarını 5 dakika kadar kaynat üzerine tereyağı dökerek sofraya koy .
EKMEK YAPMAK IÇIN KULLANILABILECEK BITKILER
Yaz basinda su kamislarinin çiçek basakçilarindan elde edecegin polen ile unu yari yariya karistirarak nefis bir ekmek yapabilirsin. Mese palamudunu kurutarak ve ögüterek elde edecegin unu önce kaynar sudan ve daha sonra bir kaç kez soguk sudan geçirerek ve normal unla yari yariya karistirarak da ekmek yapabilirsin.
KÖKLER VE SOGANLAR
Bazi bitkilerin kökleri ya da soganlari çok besleyicidir. Su kamisi, gelincik otu, yer fistigi, yer elmasi ve sari zambagin kökleri ya da soganlari ile lezzetli yemekler yapabilirsin. Bu kök ve soganlarin bazilari soyulup çig olarak yenilebilirse de kaynatildiklarinda ya da kamp Ateşinin közlerinde pisirildiklerinde daha lezzetli olur. Közde pisirebilmen için kök ya da soganlari islak yapraklara sarmalisin, islak yapraklilardan nem alan kök ve soganlar sanki firina konmus gibi pisecektir.
İÇECEKLER
Keçi boynuzu sumağının kırmızı meyve hevenklerinden ferahlatıcı pembe bir içecek yapabilirsin. Hevenkleri, üstlerini kaplayacak miktarda soğuk suya batir bir süre sonra temiz bir kumaş parçasından geçirerek suyu süz ve biraz seker ilave et. Nane ve ıhlamur yapraklarının üstüne sıcak su dökerek sıcak ve rahatlatıcı bir içecek hazırlayabilirsin. Yabani çileklerin ve böğürtlenlerin kurutulmuş yapraklarından da çay yapabilirsin.
TATLILAR
Yabani çilekleri, böğürtlenleri biraz şekerle kaynatıp pişirdiğinde mükemmel bir reçel elde edersin. Reçel yapımı için gerekli tarifi bir yemek KİTABIndan bulabilirsin.
YABANI YESIL BITKILERIN KAP KULLANILMADAN PISIRILMESI
Yabani yesil bitkileri kap kullanmadan pisirebilmek için bir melon sapka ya da onluk bir konserve kutusu derinliginde bir çukur kaz. Bu çukurun dibine küçük taslar koy. Çukurda küçük kuru dal parçalari ile bir Ateş yak daha sonra odun koyarak sicak kora dönüstür. Yesil bitkileri iki parmak kalinligindaki küçük rulolar haline getir, yesil yapraklarla sar, bagla ve çukurun içine yerlestir. Çukurun üzerini resimde görüldügü gibi kapat. Pisme süresi yabani bitkinin türüne göre yarim saat ya da daha fazla olabilir. Yumusak olan bitkiler daha çabuk piser, sardigin yapraklari baglamak için yabani bitkilerin liflerini kullanmalisin. Yabani bitkilerin liflerini yasam sürdürme kampinda kullanacagin korunagi yaparken dallari birbirine baglamak üzere de kullanabilirsin.
XI-YAZ KAMPLARI
YAZ KAMPI
YAZ KAMPINDA BIR GÜN
Baharda yaz kampinin haberini alir almaz hemen hazirliklara baslar, obanla bir araya gelir bu harika olayin planlanmasini ve organizasyon yapmaya koyulursun.
Oymak kampi İzcilerce gerçeklestirilen, İzciligin tam anlami ile yasandigi bir yaz kampidir ve oymaktaki tüm arkadaslarinin liderin ve lider yardimcinla birlikte kamp yapmasi anlamina gelir. Oymak alaninda her oba ayri bir birimi olusturur. Obanin kendi çadirlari, kendi mutfagi vardir. Obanin liderligini obabaşı yapar. Yaz kampinin nasil geçecegini merak mi ediyorsun? Öyleyse gözlerini kapat ve kendini kampta düsün…
YAZ KAMPINDA SABAH
Arkadaslarinla birlikte yeni ve heyecanli bir güne basliyorsun, çadirinin kapisindan basini uzatiyor ve masmavi gökyüzünde gülümseyen günesi görüyorsun. Hemen yatagindan firlayip sabununu, havlunu kapiyor sabah temizligi için arkadaslarina katiliyorsun. Birkaç dakika sonra yine çadirindasin. Çadirindaki esyalarini düzeltip, battaniyeni ya da uyku tulumunu havalanmasi için disariya koyduktan sonra giyiniyorsun. O günün oba asçilari sesleniyor "Kahvalti hazir" hemen kosuyorsun çünkü açliktan miden kaziniyor. Kahvaltidan sonra ise koyuluyorsun.
Kampiniz temizlenip, düzenlenmeli. Bu isi çabucak bitiriyorsun. Sabah teftisini yapmak üzere gelen oymak liderleri karsida göründü. Oban günün onur bayragini aldi. Bunun böyle olacagini zaten biliyordun. Sen ve oymagin bayrak direrinin etrafinda toplandiniz. Ay yildizli al bayragin yavas yavas masmavi gökyüzünde yükselirken gözlerinle onu izliyorsun.
TÖRENDEN SONRA
Günün etkinlikleri için artik hazirsin. Önce yapilacak bazi isler var, oban kamp yerine bir kaç tesisin daha eklenmesine karar verdi. Bir çamasir ipinin gerilmesi ve asçilarin isini kolaylastiracak yüksek bir ocagin yapilmasi gerekiyor. Herkesin birlikte çalismasi ile isler hemen bitiyor. Sirada ne var? Belki de bu gün obanla bir macera yasamayi planladiniz. Nasil bir macera olacak bu? Su antik yolda bir arastirma gezisi mi? Hayvanlari, kuslari, kaya ve mineralleri inceleyeceginiz bir Doga yürüyüsü mi? Yoksa arazide harita ve pusula ile yön bulma yarismasi mi? Simdi çabuk ol. Yüzmeye çagiriyorlar. Serin suya atlayip arkadasinla, yüzmek ve dalis yapmak ne muhtesem bir duygu. Hop suyun yüzüne! Ve tekrar dibe! Yine arkadasin ve az sonra tekrar suya daliyorsun… Dünya ne güzel! Haydi herkes disariya ve birkaç dakika sonra "yemek", çagrisi! Oba asçilari yaptiklari isle övünüyorlar. Yaptiklari yemegin her lokmasi büyük bir istahla yenilip yutuluyor.
YAZ KAMPINDA ÖGLEDEN SONRA
Ögleden sonra da yapilacak çok sey var. İZCİLİK becerileri, belki biraz okçuluk ya da odunculuk ve sonra elbette yine yüzme. Yalnizca yüzme de olmayabilir. Belki de bu ögleden sonra seni obalar arasi yüzme, hayat kurtarma, kano kullanma gibi yarislari içeren heyecanli spor olaylari bekliyor.
AKŞAM YEMEĞİ
Şimdi akşam yemeğini hazırlama zamanı görev listesine bakıyorsun. Ateş yakma, su taşıma görevi takım arkadaşlarınla birlikte senin. Bir başka grupta yemeği pişirecek.
GÖREV LISTESI
Simdi aksam yemegini hazirlama zamani görev listesine bakiyorsun. Ateş yakma, su tasima görevi takim arkadaslarinla birlikte senin. Bir baska grupta yemegi pisirecek.
Günler: Pazartesi Sali Çarsamba Persembe Cuma
Görevler:
Asçi Ali Mehmet Aysegül Pinar Semih
Temizlikçi Orçun Nejla Salih Osman Özge
Ateşçi ve Sucu Kemal Can Betül Alp Asli
Aksam yemegi günün en önemli yemegi ve güzel dostluklar için iyi bir firsat, Aksam yemeginden sonraki temizlikten sonra tüm oymak bir saatlik bir eglence için bir araya gelecek. Henüz hava tam anlami ile kararmadi, arkadaslarinla voleybol oynamaya ne dersin ?
KAMPTA AKSAM
Hava karariyor, kamp Ateşi baslamak üzere…
Kamp Ateşi: Dünyada, er Ateşin etrafindan arkadaslarinla bir halka haline oturup oynasan+ alevleri seyrederek geçirdigin güzel zamanlarla kiyaslayabilecegin baska ne var? Kamp Ateşinin alevleri yükselirken kamp Ateşinden sorumlu lider eglencenin ve ciddiyetin bir karisimi olan programi baslatiyor. İzciler özel yeteneklerini sergiliyorlar. Her oba gösterisini sunuyor. Bir kaç kamp Ateşi oyunu oynaniyor, sarkilar söyleniyor. Ateş yavas yavas hizini kaybederken neseli sarkilar yerlerini daha agir daha yumusa daha içli olanlara birakiyor.
Haydi İzciler, haydi İzciler
Tatli uykuya…
Kampimizi rüyanda, rüyanda, rüyanda
Kampimizi rüyanda
Gör rahat uyu…
Sarkisinin tatli melodisi ile yeniden kalkiyor, sessizce çadirina dönüp, uyku tulumunun içine süzülüyorsun. Az sonra huzurlu derin bir uykudasin. Tatla rüyalar… Yarin heyecan ve sürprizlerle dolu yeni bir gün baslayacak…
Kamp Ateşinin anilan kamp etkisinin korlari soguduktan çok uzun zaman sonra bile hazla animsarsin.
HAYDI YÜZMEYE
YÜZME GÜVENLIGI
İzci kamplarinda kullanilan yüzme güvenligi sistemi tüm İzcilerin güvenli bir biçimde yüzebilmesi anlamina gelir ve 8 adimdir.
Adim 1: Yüzme sirasinda, yüzme güvenligi konusunda egitilmis olan ya da bu konuda egitilmis yardimcilari bulunan yetiskin bir kisi yüzme sorumlusu olarak görevlendirilir.
Adim 2: Her yüzücü velisinde ya da doktordan saglik durumunu bildiren bir belge getirmelidir.
Adim 3: Zarar verebilecek seyler yüzme alanindan uzaklastirilmali, yüzme bilmeyenler, yüzmeye yeni baslayanlar ve yüzücüler için ayri ayri alanlar belirlenmelidir. Yüzme bilmeyenler için derinlik 1 metreyi geçmemelidir. Yeni baslayanlar için derinler boyu geçmemek kosulu ile biraz daha fazla olabilir. Yüzücüler ise boylarini geçen yerde yüzebilir.
Adim 4: Güçlü ve iyi yüzücüler sira ile cankurtaranlik görevini üstlenir. Ellerinde cankurtarana halati olan iki kisi yardim gerektiginde yardim gerektiginde yardima kosmak üzere hazir bekler.
Adim 5: Bir gözcü her yeri görüp, her seyi isitebilecek bir yerde hazir bulunur.
Adim 6: İzciler becerilerine uygun beceri gruplari içinde yüzme etkinligine katilirlar. Yüzme bilmeyen bir İzci ögrenme isine yeni baslamistir. Yüzmeye yeni baslayan bir İzci suya atlayip 15 metre yüzebilir. Bir yüzücü ise ara vermeden 100 metre yüzebilir ve hareket etmeden su yüzünde kalabilir.
Adim 7: Herkes kendi beceri grubundan bir esle yüzer. Esler birlikte denize girer, yüzerken birbirlerinin yaninda olur ve sudan birlikte çikarlar.
Adim 8: Yüzme alaninda disiplin vardir. Herkes su güvenligi kurallarini bilir ve bunlara uyar.
YÜZME ÖGRENELIM
SERBEST (KRAVL) YÜZÜS
Bacak vurusu: Kollarin suyun altinda öne dogru uzanmis ve hareketsiz dururken bacaklarin çirpmayi dene. Bacaklarini germeden düzgün bir sekilde tuttuktan sonra kalçadan itibaren asagiya yukariya dogru çapraz hareketlerle salla, hareketin dizlerden degil kalçalardan baslamasi gerektigi unutma.
Kulaç atma: Kulaç atmaya suyun beline geldigi bir derinlikte çalis. Vücudunun üst bölümü yüzme pozisyonunda olacak biçimde öne dogru egil. Sag kolunu öne ileriye dogru düz olarak uzat. Sonra asagiya kalçana dogru düz olarak çek. Dirsegin yukariya kaldir. Kolunu tekrar öne ileriye dogru düz olarak uzat. Simdi ayni seyi sol kolunla dene, daha sonra bir sag, bir sol kolunu kullanarak kulaç atma hareketini sürdür.
Bacaklari ve kollari birlikte çalistirma: Kol ve bacak hareketlerini uyumlu bir sekilde birlikte yaptigin zaman kravl stilde yüzmeye baslarsin.
DIGER YÜZME STILLERI
Kravl yüzme stilini ögrendikten sonra iyi bir yüzücü olabilmek için diger yüzme stillerini de ögrenmen gerekir. Bu da çok çalisman anlamina gelir ve bu çalisma seni yüzme uzmanlik isaretine götürür. Önce sirtüstü yüzme, yüzme stillerinin içinde belki de en rahat olanidir. Daha sonra yan yüzmeyi, kurbagalamayi, kelebegi ve digerlerini ögrenebilirsin.
Sirtüstü yüzme: Bu yüzüs stili uzun mesafeleri yorulmadan sirtüstü olarak yüzebilmeni saglayacaktir. Her kulaç atisinda uzun bir yol katedeceksin.
Yan yüzmede ilerleme bacaklarinla yaptigin makas hareketi ile saglanir. Bacaklarini uzat sonra sanki bir makasi kapatiyormusçasina hareket ettir,, birbirine vur. Bu arada suya yan yatiginda altta kalan kolunu ileriye dogru uzatirken diger kolunu hemen yandan arkaya dogru çek. Ellerinin parmaklarini birlestirip avuçlarini hafifçe çukurlastirmayi unutma.
HAYAT KURTARMA
Yüzerken güvende oldugunu bilmek iyi bir duygudur. Her İzci iyi bir yüzücü olmali ve yine her İzci suda yasami tehlikeye giren birine yardim edebilmelidir. Her yil pek çok kisi ya yüzerken ya da suda oynarken yasamini yitirmektedir.
Temel can kurtarma becerilerini kullanmayi bilir ve daima hazir olursan bu bogulmalardan bazilarini önleme sansina sahip olabilirsin. Bogulma tehlikesi ile karsi karsiya olan birini kurtarmaya çalisirken göz önünde bulundurman gereken en önemli nokta, kendi yasamini tehlikeye atmadan bogulma tehlikesindeki kisiyi kurtarabileceksen kurtarma isini ASLA yüzerek denememektir Suda bogulma tehlikesinde olan birini kurtarmanin güvenli yollari, yardima ihtiyaci olan kisiye dogru uzanmak veya tutacagi bir sey uzatmak ya da kenarina tutunabilecegi bir kayik veya botla yardimina gitmektir.
Uzanmak: Çogu kaza kiyiya ya da iskeleye yakin bir yerde olur. Yardima ihtiyaci olan kisiye elini veya bir direk ya da dali uzanarak ulasabilirsin.
Firlatmak: Kurallara uygun bir cankurtaran halatinin ucunda genellikle bir can simidi baglidir. Eger böyle bir halat yoksak herhangi bir saglam halatta ayni isi görebilir. Halati yardima ihtiyaci olan kisiye atarak yardim edebilirsin.
Destekle Yardima Gitmek: Eger kaza halatla ulasilamayacak bir yerde olmussa bir kayik, bot ya da sörf tahtasi ile yarima gitmen gerekir. Tüm bu saydiklarimizla kurtarma olanagi yoksa bogulmakta olan kisiye yardim etmek için yüzmen gerekebilir. Çok iyi bir yüzücü degilsen ASLA bu yolu deneme. Çok iyi bir yüzücü isen ve baska hiçbir olanagin yoksa çabucak ve gözlerini bogulmakta olan kisiden ayirmadan üzerindekileri çikar. Gömlegini yaka kisminda dislerinle tutarak zor durumda olan kisiye dogru hizla yüz. Yardima ihtiyaci olan kisinin seni tutamayacagi kadar uzak ama senin ona kolundan sikica tut ve diger kolunu bogulma tehlikesinde olan kisiye dogru uzat yardim etmek istedigin kisi gömlegin kolunu yakaladiktan sonra yüzerek onu kiyiya çek.
YÜZMEK EGLENCEDIR
Sen ve arkadaslarin yüzmeyi ne kadar iyi ögrenirseniz o kadar çok eglenir, farkli su oyunlari deneyebilirsiniz. Bu oyunlari yüzmeye yeni baslayanlar tarafindan denenmemesi gerektigini hiç unutmayin!
Suda hareketsiz durma: Basini arkaya dogru atarak sirtini yay seklinde ger. Derin bir nefes al ve nefesini tut. Ayaklarinin agirligini dengeleyebilmek için kollari arkaya doru uzatarak yanlara aç. Her nefes alisinda havayi çabucak verdikten sonra tekrar agzindan al.
Suyun içinde soyunma: Suda hareketsiz durabilmeyi iyice ögrendikten sonra suda soyunmayi deneyebilirsin. Elbiselerinin içine mayonu giydikten sonra elbiselerinle suya atla ve suyun içinde üzerinde yalniz mayon kalincaya kadar soyun.
Sualti oryantasyonu (Su altinda pusula ile yön bulma): Pusula becerilerini suyun altinda dene. Su geçirmez bir pusula ile dibe dal ve daha önceden verilen bir yöne bakacak sekilde suyun yüzene çok.
Dalgiç elbisesi ve tüpü olmadan suya dalis: Biraz daha eglence istersen, palet, gözlük ve sinorkel ile dalis yapabilirsin.
Esli eglence (Su düellosu): Bir arkadasini su düellosuna davet et. Belinize İzci kemerlerinizi taktiktan sonra kemerlerinizin altindan renkli bir kumas parçasi ya da esarp veya fularinizi sarkitin. Kendi kumasini kaptirmadan arkadasininkini kapabilen yüzücü düelloyu kazanir.
Yorgun yüzücü: Esinle birlikte yorgun yüzücü oyununu oynayabilirsin. Yorgun yüzücü rolünü oynayan arkadasini çenesinden tutarak tasi.
Tasima isini arkadasini gögsünden kavrayarak da yapabilirsin. Bir kolunla arkadasini gögsünden kavra, serbest kalan kolun ve ayaklarinin makas hareketi ile kiyiya dogru yüz. Arkadasini saçlarindan tutarak da çekebilirsin. Bunun için bir elinle arkadasinin kaçlarini kavraman ve yan yüzerek kiyiya ulasman gerekir. Bir baska tasima sekli de arkadasin sirtüstü yatip kollarini omzuna koyduktan sonra kiyiya dogru kurbagalama yüzmendir.
Kürek çekme: Kampta bir kayiga atlayip kürek çekmek yalnizca bir eglence degil ayni zamanda formda kalabilmeni saglayan bir spor ve acil durumlarda kullanabilecegin bir beceridir. Kürek çekmeyi bilmen zor durumda olan bir yüzücüyü kurtarmani saglayabilir. Eger balik tutmayi seviyorsan kürekçiligin bu durumda da ise yarayacaktir. Ama kayikta iken kayiga binen herkesin yaptigi gibi, can yelegini giymeyi unutma. Önce, kayiga dikkatlice nasil binilecegini, kayikta asla ayaga kalkilmayacagini ve kayiga asla asiri yükleme yapilamayacagini ögrenmelisin. Daha sonra küreklerin dogru olarak nasil kullanilacagini ve nasil yol alacagini ögrenebilirsin.
Kano kullanma: Evvelce kizilderililer tarafindan kullanilan kanolarin bütün aliminyum, fiberglass ve plastikten yapilanlar bugün kamplarda spor ve eglence için kullanilir. Yaz kamplarinda bir kanonun nasil tasinmasi gerektigini durgun suda ve köpüklü dalgalarda nasil kullanilacagini ve bakimini ögrenebilirsin. Ana bir kano kullanabilmen için önce çok iyi bir yüzücü olman gerekir. En iyi kanocular bile er geç kendilerini suda bulurlar. En usta kanocularin bile can yelegi giymesinin nedeni de budur.
XII-ZORDA KAMP
KIS KAMPI
KIS KAMPI MALZEMELERI
Üzerinde Tasiyacaklariniz: Uzun içi çamasiri, esofman, yün pantolon, yün gömlek, kazak, su geçirmez palto, yün çoraplar, su geçirmez botlar, eldivenler, kulaklikli sapka.
Sirt çantasinda tasiyabilecekleriniz: Çadirli kis kampi planlamasi durumunda: Çadir, uyku tulumu, kablo sünger mat, yedek yün çoraplar, yedek yün gömlek, yedek kazak, yedek bot, pusula mu, el feneri, çaki veya İzci biçagi, dürbün, kürek ve kazma, plastik büyük boy torba, fotograf makinesi, kis sporu malzemeleri, temizlik malzemeleri, yiyecek malzemeleri.
Kar evi (iglo) yapilmasinin planlanmasi durumunda: Çadir haricinde yukaridaki malzemelerin hepsi alinir.
Kis kampinda giyeceklerin kuru ve nemsiz olmasi kesin zorunluluktur. Bu nedenle islanabilecek bir giysinin yerine muhakkak bir yenisinin olmasi gereklidir.
KIS KAMPI PLANLAMASI
Daha önce de bahsettigimiz gibi kis kamplari iyi planlandigi ve iyi uygulandigi taktirde yaz kampi kadar rahat olacaktir. Kis kamp tecrübeli bir lider denetiminde yapilmalidir. Kampa gidilmeden her kampa giderken yapilmasi gerektigi gibi bir kamp plani yapilmalidir. Yapilacak kamp planina göre geceleme sekli, neler yenecegi ve ne faaliyetler yapilacagi önceden belirlenmelidir. Malzeme seçimi ona göre detaylandirilmalidir.
Kış kampı öncesi meteorolojiden veya bilgisayar internet baglantilariyla kamp yapılacak dönemdeki hava durumunu öğrenilebilir. Asiri soğuk, yağış ve fırtına kampınızı hem tehlikeli hem de çekilmez bir hale getirebilir.
Kamp kurma işlemini güneş batmadan önce tamamlayacak şekilde planlayın. Kisin günlerin daha kisa oldugunu unutmayiniz.
Ateşi çadirlara tehlikeli olmayacak, çadirin kapisina en yakin noktada yakarak isidan en yüksek seviyede faydalaniniz. Ateş tipi olarak yansitmak saglayacak bir Ateş tipi seçiniz Kis kamplarinda kar üstünde Ateş yakmayi planliyorsaniz karin üstüne önce odundan bir kat yapip Ateşi bu katin üstünde yakiniz.
Renkli parlak kiyafetler kaybolmaniz durumunda sizin uzaktan farkedilmenize ve bulunmaniza yardim edecektir. Kis kampinda malzeme kaybetmek çok kolaydir. Kara düsen bir malzemenin bulunmasi bazen imkansizdir. Bu nedenle tüm malzemelerinizi parlak renkli iplerle baglamaniz akilci bir yöntemdir.
Kis kampinda veya soguk bir ortamda en kiymetli hayat koruyucunuz olan uyku tulumunun islanmasi tulumun isitma özelligini tümüyle ortadan kaldirir. Bu nedenle tulumunuzu kardan, sudan ve dis nemden mümkün oldugunca koruyunuz.
Karda yürümek çok zor ve tehlikelidir. Hareketleriniz çok sinirlidir. Her yer beyaz oldugu için mesafe tahmini zordur. Yürüyüste belli bir noktadan digerine gidecek sekilde plan yapilmalidir. Rüzgarli ve soguk havalarda yürümek ölümle sonuçlanabilir. Karda yürürken daha sert olan kuzey kenarda yürümek daha güvenlidir. Çig olusabilecek yerlerde yürümeyin.
KIS KAMPINDA YIYECEK
Kis kamplarinda yiyeceklerin bozulmak riski olmadigindan yaz kamplarinda götürmediginiz et, süt gibi yiyecekler çok daha uzun süre dayanacaktir. Hazir götürdügünüz yemekler içinde yani sey geçerlidir. Hazir yiyecekler için sadece isitmak yeterli olacaktir.
Sekerli yiyecekler vücudu sicak tutmakla birlikte enerjiyi çok çabuk üretir ve yakarlar. Yagli yiyecekler, karbonhidratlar ve proteinler ise çok daha yavas yanarlar ve daha uzun süreli vücudu sicak tutarlar. Vücudunuz isi üretmek için kalori yakmak zorundadir. Bu nedenle kis kamplarinda sabah kuvvetli bir kahvalti yapilmalidir. Diger ögünlerde enerji verici kalorili yemekler olmalidir. Yatmadan önce enerji verecek tatli bir sey yemek faydalidir.
Soguk hava çok kurudur ve her nefes alista vücudun neminden birazini alir. Bu nedenle kisin susuzluk hissedilmeze bile mümkün oldugunca fazla su ve sulu seyler içilmesi faydalidir. Sicak içecekler bu nedenle bol olarak tercih edilmelidir.
Kardan ve buzdan su temin edebilirsiniz. Buzdan su elde etmek kardan su elde etmekten daha kolaydir. Ateşe yakin bir noktada kabin içine konan buz kendiliginden erir. Kardan temiz su elde etmek için toplanan kar süzgeç görevi görecek yara bezi gibi bir temiz bezin içine konarak Ateşe yakin bir yere asilir ve altina temiz bir kap koyulur. Kar eridikçe süzgeç bezden geçerek damlayarak kaba akar. Kardan su yapmak için bir kabin içinde Ateşin üstüne konmadan önce kaba biraz su konmasi hem erimeyi hizlandirir hem de suyun bulanmamasini saglar. Unutulmamalidir ki kardan su elde etmek için kullanilacak yakit, buzdan su elde etmek için harcanacak yakitin iki mislidir.
Aksam yatarken mataraniza sicak su doldurarak ayaklarinizi isitmada kullanabilirsiniz. Mataranizi uyku tutulumunun içine aldiginiz veya Ateşin yanina koydugunuz takdirde sabah donmamis bir su bulabilirsiniz. Mataranizdaki su eksildikçe kar veya buz ile doldurmaniz daha uzun süreli su saglayacaktir. Su siselerini yarim metre derinlikte sikistirilmamis karin altina gizlerseniz donmayi engelleyebilirsiniz.
Günesli günlerde isiyi toplamayan siyah renkli plastik torbanin içine kar doldurulur. Yamaca yerlestirilen torbanin alt ucunda açilan deligin altina bir su kabi yerlestirilerek su dolmasi saglanir. Günes isisini çeken bütün malzemelerin üstünde kar veya buz daha rahat erir.
KIŞ KAMPINDA KIYAFET
Vücudu sicak tutmanin diger bir tanimi sicak olan vücuttan isinin kaçmasini engellemektir. Vücudu sürekli bir sabit isinin oldugu bir sobaya benzetebilirsiniz. Eger bu isi çabuk kaçarsa sogugu hissedersiniz. Bu nedenle kiyafetiniz ne vücut isisini boyuna harcatmali ne de sizi terletmeli. Kiyafetiniz katmanlar halinde olmali ve terlemeye baslamadan bir kati çikarabilmeli veya üsüdügünüzü hisseder hissetmez bir kat üste giyebilmelisiniz. Kat kat giyim metodunda çok kalin ve çikarilmasi zor kiyafetler seçilmez. Çok kalin bir paltoyu çikardiginizda üsüyebilir, giydiginizde ise terleyebilirsiniz. Dügmeli ve fermuarli kiyafetler daha kolay giyilip çikarildigindan tercih edilmelidir. En alt kata uzun kollu ve uzun paçali içi çamasiri ile iki kat çorap giyilir. Bu katin üstüne yün gömlek ve yün pantolon ile kalin botlar giyilir. Bu katin üstüne yün boyunlu kazak giyilir. Daha soguk havalarda üzerinize hafif bir ceket, yünlü bir kulaklikli sapka ile ayakkabi üstüne geçebilen kap kullanilir. Çok soguk havalarda ve uzun üre disarida kalinmasi durumunda üste su geçirmez bir parka, boynu ve kulaklari örten baslik ve kar ayakkabi örtüleri kullanilir. Faaliyet seklinize göre bu katlari azaltabilir. Ve arttirabilirsiniz. Önemli olan vücut üsümeden kat arttirmanin ve vücut terlemeden bir kat azaltmanin yapilmasidir. Yürüyüsler ve faaliyetler sirasinda sizi terletmeyecek bir kiyafetin seçilmesi çok önemlidir. Terledikten sonra islak kiyafeti çikartmak çok tehlikeli ve üsütmeye ve hatta donmaya davetiye çikartmaktir. Terlemek ve giysileri nemlendirmemek bu nedenle çok önemlidir. Korunmak veya yakmak için kesilecek bir agaç için harcanacak enerji ve elbiseleri terden islatma agaçtan saglanacak faydadan daha çok zarar getirir.
Su geçirmez elbiselerin alt veya ara katlara giyilmesi akilci bir kis kampi kiyafeti degildir. Çünkü kiyafetiniz vücudun nemini disari atabilmelidir. Aksi halde disari çikamayan nem önce asiri terlemeye ardindan da elbiselerin nemlenerek islanmasina neden olur. Su geçirmez elbiseler nemin yüksek oldugu durumlarda en üst kat olarak giyilmelidir. Rüzgar geçirmeme özelligi de olan su geçirmez malzemeden yapmis parkalar en üst kat olarak giyilecek en uygun giyeceklerdir. Kalin elbiselerle Ateşin karsisinda oturma isinmak için en iyi metod degildir. Çünkü kalin elbiseler sogugu geçirtmedigi gibi Ateş karsisinda da olunsa sicagi da zor geçirir.
Kutuplar gibi kuru sogugun oldugu bölgelerde nemin az olmasi nedeniyle su geçirmez kiyafetler tavsiye edilmez. Bu bölgelerde sadece rüzgar geçirmez kiyafetler kullanilmalidir. Aksi halde su geçirmez malzemeler asiri terlemeye neden olabilir Bunu yani sira "Goretex" olarak adlandirilan su geçirmez ancak içten havalandirmaya izin veren yeni teknoloji kullanilan giysiler idealdir.
Kaz ve ördek tüyünden yapilmis giysiler çok sicak tutmakla birlikte nemli ortamlarda kullanmak için elverisli degildir.
Kiyafetleriniz kan dolasiminizi engelleyecek bir sikilikta olmamalidir. Vücudu siki siki yapiymis bir elbise bu nedenle mahsurludur.
Kis kamplarinda ve soguk ortamlarda iki kat eldiven tavsiye edilir. Birinci kat parmaklari olmayan bir eldiven türü ikinci kat ise su geçirmez ve ilk kat üzerine tam oturan bir eldiven olmalidir Dört parmagin birbirine yapisik tutan tür eldivenler (mitten) parmaklarin kullanilmadigi faaliyetlerde çok kullanislidir. Is yaparken parmak yerleri açikta olan eldivenle daha hizli ve becerikli isler yapabilirsiniz. Parmak uçlari daha hizli ve kolay isitilabilir. Parmak yerleri olan ikinci bir eldiven is tamamlaninca digerinin üstüne giyilebilir.
Pamuk su ve nemi çok çabuk emdiginde kis kamplari ve ortaminda pamuklu giysi ve çorap kullanilmasi tavsiye edilmez, Pamuklu çamasir ve çorap yerine yünlü çamasir ve çoraplar tercih edilmelidir. En alt katta ipek, naylon veya yünlü bir çorap tercih edilebilir Ancak bu katin üzerine muhakkak yünlü bir kat çorap giyilmelidir.
Kis ortaminda vücudumuzun en çok üsüyen kisimlarindan birisi yüzümüz bilhassa kulaklarimiz ve burnumuzdur. Bu nedenle kulaklarimizi ve burnumuzu soguktan koruyacak yün berelerin giyilmesi çok uygundur. Sadece güz bölümün açikta birakan boyun ve çene kismini da örten bereler çok daha kullanislidir. Bunun üzerine rüzgari ve nemi engelleyecek bir kat daha kullanilabilir. Ayrica kaskol da kullanisli olabilir Yalniz kulaklarimizi çok fazla kapatmamizin etrafimizda olup biteni duymamizi, tehlikeleri erken anlamamizi geciktirecegini de akildan çikarmamaliyiz.
Gece yatmadan önce uyku tulumunuzun içine ertesi gün giyeceginiz elbise, çorap ve iç çamasirlarinizi koyarsaniz ertesi sabah sicak bulursunuz. Nemli çoraplariniz için de ayni seyi yapabilirsiniz. Botlariniz için de ayni seyi uygulayabilirsiniz.
Gece sizi üsütecek sogugun yüzde 75'i alttan, yüzde 25'i üsten gelecektir. Bu nedenle asagidan gelecek sogugu engellemek için gereken önlemleri alin. Alti su geçirmeyen çadirlar tercih edilmelidir. Bu mevcut olmadiginda çadirin altina kuru yapraklara bir örtü yapilmasi nemin çadira geçmesini geciktirecektir. Çadirin içi tabanina konacak gazete kagidi nemi emeceginden tabandan gelecek sogugu azaltacaktir.
Yürüyüs ayakkabilari kis kamplari için en uygun ayakkabilar degildir. Ayakkabilarin su geçirmez olmasi ve çok siki olmamasi gereklidir. Siki ayakkabi kan dolasimini engeller Buzlar botlari yirtabilir, bu nedenle sivri buzlu ortamda buna dikkat edilmelidir.
KARDA AÇIKTA KALMAK
Gerekli önlemler alindigi takdirde en soguk ve karli havada dahi disarida yatilabilir. Böyle bir zorunluluk olmasi durumunda önce 4 metreye 4 metre bir saydam naylon-plastik parçasi karin sütüne serilir. Bunun üstüne uyku tulumunun konacagi kisma buzu yansitan parlak naylonlardan bir kat serilir bunun da sütüne alttan gelen nemi geçirmeyecek mat koyulur. Uyku tulumu nemi ve rüzgari geçireceginden en alttaki naylon-plastik parça alt ve yan uçlarinda katlanir, alta sokulur böylece uyku tulumu dolayisiyla içindeki kisi rüzgar ve kardan korunmus olur. Parkanizi gögüs kisminiza gelecek sekilde yerlestirin, ellerinize eldivenlerinizi, basiniza berenizi giyin. Bu durumda en soguk kutup kosullarinda bile üsenmeden yatabilirsiniz.
KAR EVLERI
Kar evleri zor kosullar altinda yasami kolaylastirma amaciyla yapilirlar. Çesitli sekillerde yapilabilirler Kar eveleri yapmak için bir küregin olmasi faydalidir. Bu küregin geceleme sirasinda çadirin içinde olmasi çig gibi nedenlerle kazma gerektiginde el altinda olmasini saglar.
KAR ÇADIRI
Iki metre yüksekliginde ve 4 metre çapinda kubbe seklinde bir kar yigini olusturduktan sonra bu yigina birkaç düzine 50 cm.lik merkezi gösterecek sekilde belli araliklarla saplayiniz. Kar yiginini bu islemlerden sonra en az iki en iyisi bir gece bu halde birakiniz. Bir kürek yardimiyla 80 cm. civarinda bir giris açiniz. Içini çubuklarin uçlarini görünceye kadar buradan bosaltiniz. Bosaltilan kari kapinin biraz önüne rüzgar bariyeri olarak yiginiz. Kar çadirinin kapi kismina kapanacak bir düzenek kurunuz. Içerden birkaç tane delik açiniz. Bu yapinin içinde karbonmonoksit zehirlenmesine yol açabilecegi için asla Ateş yakmayiniz.
KAR MAGARASI
Karin yigildigi yamaçlarda kar çadirindaki gibi kar yigmaya gerek kalmadan yapilabilecek bir yatma yeridir. Böyle bir noktada yapilan kazma isi yukari meyilli olarak bir insan boyunu asincaya kadar sürdürülür. Magaranin içi kubbe biçiminde yapilir Yuvarlatilmis kubbede damlamayi engellemek için sivri noktalar birakilmaz. Içerden disarisi açik mavi renkte görününceye kadar magaranin içi bosaltilir. Magaranin içi meyilli oldugu için yükselen sicak hava içerde kalir ve soguk hava içeri giremez. Birkaç 45 derece açili oksijen deligi kar magarasinda da açilir Giris kapisini rüzgar almayacak yönden açmak ve kullanim sirasinda bir kapi düzeni olusturmak çok faydalidir. Bir tek mum bu tür magaralarin içinde sicakligi 0 derece civarinda tutmayi saglayabilir.
KAR DUVARI
Çesitli nedenlerle kar çadiri ve magarasi yapilamamasi durumunda rüzgar istikametine yarim daire seklinde bir kardan duvar örülmesi durumunda uyumak veya yemek pisirmek için daha uygun bir ortam saglanmis olacaktir.
ESKIMO IGLOLARI
Iglolar hava sicakliginin sifirin üstüne çikmadigi bölgelerde yapilabilir. Buz bloklarinin testerelerle düzgün olarak kesilmesi ve bunlarin bir tugla düzeni içinde dairesel bir yapi olusturacak sekilde bir araya getirilmesiyle yapilir. Çok saglam yapilar olmakla birlikte kisa süreli kullanim için uygun degildir. Iglonun yapilamasi çok ve zaman alicidir. Bloklarin açisal olarak kondugu yapida en üt noktadaki son buz parçasi neredeyse tamamen yatay durumdadir.
TEK VEYA ÇIFT ÇATILI KORUGAN
Iki agacin arasina konacak bir veya iki çatiyla olusturulan bu tür koruganlar rüzgari arkadan alacak sekilde kurulur. Çati agaçlardan koparilacak dallarla örtülür. Yerde yatmamak için taban kütüklerle yükseltilir. Bunu üzerine dallar ve diger agaçlardan bir alt yatak yapilir. Baslar çatinin yerle bulustugu noktaya konacak sekilde uyku tulumlari koyular. Çift çatili koruganlar daha sicak bir ortam saglar.
Korugandan iki metre öne rüzgari kesmek için bir duvar yapilabilir. Ateş bu duvarla korugan arasinda yapilir. Ateşken gelen sicak hava koruganin içine yöneltilecek mesafede yakilir.
KIZILDERELI ÇADIRI
3-4 metre uzunlugundaki 10 civarindaki uzun sopa veya dallarin bir çadir düzeninde altta açik üstte birlesik olarak dizilmesi yoluyla yapilan koruganlardir. Sopalarin üzeri parasüt veya diger kapatici malzemelerle örtülen korugan tipidir.
AGAÇ DIBI KAR KORUGANI
Eger derin bir kar söz konusuysa bir agaç gövdesi etrafindaki karlari atarak açilacak bir çukur bir korugan vazifesi görür. Kazacaginiz derinligin üst noktasi bol dalli agaçlar daha kullanisli bir koragan meydana getirir.
SAGLIK SORUNLARI
DISTAN DONMA (FROST BITE)
Soguk hava kosullarinin getirecegi en tehlikeli problem donmadir. Donma iki türlü olusur. Birincisi Distan Donma olarak isimlendirilen vücudun eller, ayaklar, kulaklar, burun gibi isiya hassas noktalarinin disaridan donmasidir. Rüzgarin hizi dis hava soguklugunun etkisi çok hizli olarak arttirir. Bu etkinin artisini gösteren listede örnegin -10 C derecelik bir hava durumunda disaridaki hava -18 C dereceymis gibi etki yapar. Bu nedenle çok soguk ve rüzgarli ortamda yürümek ve faaliyet yapmak çok risklidir. Disaridaki sicakligin -13 C derece ve rüzgarin 32 km/s oldugu bir ortamda vücut 60 saniyede donar. -29 C derecelik bir sicaklikta 40 km/s'le bir rüzgar eserse vücudun donmasi için 30 saniye yeterlidir. Böyle bir ortamda eldiven çikartma veya tuvalet ihtiyacini gidermek bile çok tehlikeli sonuçlar dogurabilir. Bu ortamda donma sonucu kangren olusur ve bu bölge kesilmek zorunda kalir. Dis donmayi engellemek için soguk bölgelerde çiplak elle metallere dokunulmamalidir. Elleri, ayaklari ve parmaklari oynatarak kan dolasimini arttirmak faydalidir.
Donmanin ilk belirtileri ciltteki yagli görünümlü beyazliktir. Hissizlik diger bir belirtidir. Donmanin basladigi yeri sicak elle isitmaya çalismak faydalidir. Donma baslamissa karla ogusturmak ve beyazligi ve de hissizligi yok etmeye çalismak faydalidir. Donma olustuktan sonra yapilacak ogusturma yar açilmasina neden olabilir. Distan hissizlesebilir. Ikinci asamada ise daha alt tabakalar da donar, bölge siser ve mavi, mor en kötüsü ise gri renk bir görüntü olusur. Bu durumda bölgenin kesilmesinden baska çare yoktur. Bazen bu bölgenin kesilmeden kendiliginden düstügü de görülmüstür. Örnegin; II. Dünya Harbinde Rusya da sogukta kalan Alman askerleri donmus ayaklarindan postallarini çikardiklarinda kopmus parmaklari ile karsilasmislardir.
IÇ DONMA (HYPOTHERMIA)
Iç vücut sicakliginin 36.8 C dereceden 35 derece veya daha altina düsmesi durumunda hayati iç organlar faaliyetlerini yapamaz hale gelirler iste buna iç donma denir. Iç donma olusurken hareketler yavaslar, koordinasyonsuzluk baslar, düsünme hizi düser. Bir noktada farkinda olmadan ayakta ölmeye baslanir. Vücut isisi 25 C derecenin altina düstügünde ölüm kaçinilmazdir. Iç donmanin oldugu fark edildiginde bu kisi çiplak olarak baska bir çiplak insanin yanina yatirilarak isi transferi saglanir. Sicak su varsa onun içine yatirilir, ancak kalp bölgesinin öncelikle isitilmasi kalp krizi riski nedeniyle sarttir. Enerji verecek bal, seker ve kakaolu yiyecekler iyilesmeyi hizlandirir. Içten donmanin ana nedenleri geregi gibi gida alinmamasi, geregi gibi giyinilmemis olmasi, kirli kiyafet giyilmemesi, alkol alinmamasidir.
Vücudun susuz kalmamasini temin etmek sarttir. Idrar rengi de susuzlugun iyi bir göstergesidir. Eger idrar kari koyu sari yapiyorsa susuz kalinmis demektir. Açik sari renk ise normal durumu gösterir.
AYAK DONMASI
Islak, nemli ayakla uzun saatler ayakta kalinmasi sirasinda kan sirkülasyonunun olmamasi nedenleriyle ayaklarin donmasi ve kangren olmasidir. Engellemek için ayagin sürekli kuru olmasini saglamali, çorap degistirmeli, ayakta kan dolasimini saglayacak faaliyetler yapilmalidir. Ayak donmasi durumunda kisinin botlarini çikarin. Yumusak davranin. Hisler ölmüs oldugundan Ateşe tutmayin. Çünkü yansa bile çekemez. Ayaklari yukari kaldirin. Donmus ayalari baska birisinin koltuk altina sokmak çok olumlu sonuçlar verir. Kisiyi uyku tulumuna sokun. Sicak içecek ve Ateş düsürücü verin. En kisa zamanda hastaneye götürün.
KAR KÖRLÜGÜ
Günesten gelen ultra violet isiklari kadar bu açilarda yansidigi için ve beyaz renkten dolayi çok günesli ortamlarda oldugu gibi gözü bir koyu gözlükle korumak çok faydalidir. Güzlügün olmadigi ortamlarda bir karton veya agaç kabuguna açilacak seritler gözlerin körlesmesini engeller. Gözlerin altina koyu renk makyaj yapilmasi da yansimalari azaltacaktir. Kar körlügünün belirtileri; güzlerin üzerindeki agirlik, göz hareketlerindeki yavaslama, gözlerin sulanmasi ve kanlanmasidir. Kalici veya geçici körlük olusabilir. Gözlerin belirtiler geçene kadar kapali tutulmasi faydalidir.
GÜNES YANIGI
Günes isinlari tüm açilardin yansidigi için asiri günes altinda kalinmis gibi günes yanigi olusabilir. Dudak, burun delikleri ve göz kapaklari günes kremleri ile korunmalidir.
BUZ ÜZERINDE YÜRÜMEK
Kalinligindan emin olmadikça buz üzerinde yürümek çok tehlikelidir. Sudan çiktiktan sonra bu sefer donma tehlikesi devam eder. Normalde 5 cm.lik bir buz 1 kisiyi tasir. 10 cm. Kalinligindaki buz iki kisiyi tasir ve 20 cm. kalinligindaki bir buz yarim tonluk bir araci tasiyabilir.
Buz kirilip da suya düsüldügü taktirde 37 C derecelik vücut sicakligi birkaç dakika içinde 33 C dereceye düserek kontrol kaybedilir. Birkaç dakika sonra ise vücut sicakliginin 25 C dereceye düsmesiyle ölüm kaçinilmazdir.
Yardim için ya bir dal yad da bir ip atilmalidir. Kirilmis veya çatlamis bir buz üzerinde yürümek çok riskli bir istir. Buzlarin kalinligindan emin olmadikça üstünde gezinilmemelidir. Buzun kirilmasi nedeniyle suya düsen birisine hemen yanina giderek yardim etmek tehlikelidir. Buz kirilmasiyla düsen birine yardima bilinçsizce gidilmez. Aksi takdirde yardim eden kisi de kendini buzlu suda bulabilir. Kirik buz kolaylikla daha ileri noktalara kadar çatlayabileceginden kurtarmaya kalkisan da suya düsebilir. Buz kirilarak düsen birisine bir dal uzatarak veya ip atarak yardim edilmelidir. Bunlarin bulunmadiginda iki kisinin buz üzerinde ardarda yatmasi ve sudakine el uzatarak, yardim edilmesi uygundur.
SEDYE YAPIMI VE YARALI / HASTA TASIMA
Zor kosullar altinda kis kampçiligi sirasinda yaralanan veya hastalanan İzcilerin en kisa zamanda güvenli bir yere götürülebilmesi için acilen bir sedye yapilmasi gerekebilir. Sedye yapimi bir beceriler bilesimidir. İzci dügümlerini iyi bilmek ve uygulamak sarttir. Mevcut sopalar veya kayaklar arasina arayi doldurmak için ara çubuklar baglanir. Üzerine mut veya baska bir su geçirmez malzeme, onun üzerine de uyku tulumu konur. Hastanin veya yaralinin yerlestirilmesi veya ilk müdahalede ilk yardim konusunda ögrenilenler uygulanir.
CAMPOREE:
Zor kosullar altinda kis kampçiligi sirasinda yaralanan veya hastalanan İzcilerin en kisa zamanda güvenli bir yere götürülebilmesi için acilen bir sedye yapilmasi gerekebilir. Sedye yapimi bir beceriler bilesimidir. İzci dügümlerini iyi bilmek ve uygulamak sarttir. Mevcut sopalar veya kayaklar arasina arayi doldurmak için ara çubuklar baglanir. Üzerine mut veya baska bir su geçirmez malzeme, onun üzerine de uyku tulumu konur. Hastanin veya yaralinin yerlestirilmesi veya ilk müdahalede ilk yardim konusunda ögrenilenler uygulanir.
En basit açiklamasi ile "Camporee" iki ya da daha fazla oymagin birlikte kamp yapip açik hava becerilerini sergilemesidir. "Camporee" genellikle cuma-pazar günleri arasinda gerçeklestirilen eglence, dostluk ve heyecanli yarismalarla dolu bir olaydir. "Camporee" sirasinda obanin kampçilikta ne kadar iyi oldugunu gösteren bir degerlendirme plani kullanilir.
Kullanacagin degerlendirme plani ile İzci Temsilciliginin ya da liderince gelistirilir ve "Camporee" sirasindaki her olayi degerlendirir. Kamp malzemen, bu malzemenin toplanma biçimi, obanin etkin bir kamp yapmak için nasil organize oldugu, kampa yerlesim sekli, kampin yasanabilirligi hep bu degerlendirmeye dahildir. Bu degerlendirmede su sorulara da cevap aranir. Her İzcinin bir görevi var mi? Her İzci görevini yerine getiriyor mu? Oba tüm olaylara katiliyor mu? Obanin tüm olaylarda basarili olmasi onun iyi bir oba oldugunu gösterir. Daha da önemlisi oymaktaki bütün obalar basariliysa bu yaz mükemmel bir kampta olacaksin demektir. Neden mi? Çünkü "Camporee" yaz kampinin bir provasidir.
Yil boyunca gerçeklestirdiginiz Doga yürüyüsü ve hafta sonu kamplarinda, ögrendiklerini yaz kampinda gelistirir, becerilerine okçuluk, balikçilik, odunculuk gibi yeni beceriler eklersin
JAMBOREE'LER
Macera firsatlarinin en önemlileri Ulusal Jamboree'ler ya da dünya Jamboree'leridir. Dünya Jamboree'leri dört yilda bir yapilir. Tüm dünya İzcileri bu Jamboree'lerde bir araya gelir, kardeslik, dostluk ortami için macera dolu günler yasar. Güzel memleketimizin çesitli bölgelerindeki İZCİLİK tesislerinde de unutamayacagin kamplar, Jamboree'ler yasayabilirsin.
YURDUMUZDAKI İZCİLİK TESISLERI
Silifke-Akkum: Mersin'e 60 km. mesafede bulunan bu tesis 150 yatak kapasitelidir. Deniz kenarindaki bu tesiste yüzme, kürek çekme ve denizle ilgili diger becerilerini gelistirebilirsin.
Izmir-Çesme: Izmir'e 70 km. uzakliktaki Çesme'de bulunan bu tesis deniz etkinlikleri için ideal bir tesistir.
Bolu-Aladag: Aladaglardaki bu tesiste bahar ve yaz aylarinda çiçegin ve yesilin her türünü bulabilirsin. Küçük göletin bulunmaz manzarasini doya doya seyrederek uzun Doga yürüyüslerine çikabilir,doga ile basbasa güzel günler geçirebilirsin. Kis aylarinda ise üzerlerindeki karla rüyalar ülkesindeki heykellere benzeyen çamlar arasinda kis etkinliklerinin tadini çikarabilirsin.
Karacaali ve Hasanaga Tesisleri: Bursa ilinin Gemlik ilçesindeki Karacaali ve Hasanaga tesisleri deniz etkinlikleri için idealdir.
Aydin-Davutlar: Aydin iline 50 km. 250 yatakli, deniz kenarinda bulunan bir tesistir ve bütün deniz etkinlikleri için idealdir.
Çanakkale-Intepe: Çanakkale'ye 10 km. uzaklikta deniz kenarinda bütün deniz etkinliklerinin yapilabilecegi güzel ve büyük bir tesistir.
XIII-DOGA YÜRÜYÜS
HAYDI DOGA YÜRÜYÜSÜNE (HIKE)
Neden Doga yürüyüsü? Çünkü gençsin ve kanin kayniyor! Çünkü Doga yürüyüsü için kaynayan ruhuna bir çikis, bir doyum sagliyor. Doga yürüyüsünde macera var. Doga yürüyüsüde yaban hayattan günümüze kalabilenleri arastirmaktan ve incelemekten, kesfetmekten, yurdumuzun vadilerini, tepelerini, ormanlarini, ovalarini, nehir ve göllerini tanimaktan dogan bir heyecan var! Doga yürüyüscülügü bilinen en iyi sporlardan biri. Doga yürüyüsüne çiktiginda cigerlerin ve kalbin güçleniyor, kaslarin kuvvetleniyor, kanin damarlarinda daha düzenli akiyor .
Doga yürüyüsünde eglence var! Kendini bir kus kadar özgür ve formda hissettirecek, kendine güvenini artiracak cinsten bir eglence! Doga yürüyüsünde trafik homurtusu yok, radyo parazitleri, televizyon cihazlarindaki bozuk görüntüler yok. Çevrendeki tek sey doganin sesi ve görüntüsü.
HER MEVSIM DOGA YÜRÜYÜSÜ MEVSIMIDIR
Her mevsim Doga yürüyüsü için uygundur. Her mevsim seni ve arkadaslarini yolda Doga yürüyüsünde bulmali. Iyi bir odanin ya da iyi bir oymagin güçlü bir açik hava programi olmali. Oba en azindan ayda bir açik havaya çikmalidir. Açik hava etkinliklerine katilirsan bir gün iyi bir Doga yürüyüscü olabilirsin. Bununla beraber bahar aylarinin ilik rüzgarlarinda, yaz sicaginda, sonbahar saganaklarinda ve kisin aci sogugunda Doga yürüyüsü çikmadikça, iyi bir Doga yürüyüscü olamazsin. Böyle bir Doga yürüyüscülük yollarina ne çikarsa çiksin gögüsleme cesaretini gösterebilecekler içindir. Doga yürüyüsü sirasinda önünde daima düz, kolay yollar olmayacak. Çalilarla dikenlerle savasacak, kayalara tırmanacaksın. Günes her zaman parlayacak, ani fırtınalar, yağmurlarla karşılaşacak, ama zorluklara gülerek gögüs germeyi ögreneceksin. Bu güçlükler Doğa Yürüyüşü’nün eğlencesi, tadı, tuzudur. Onlari yenerken gelişecek istedigin gibi bir insan olacaksin.
YÜRÜYÜS GIYIMI
MEVSIME GÖRE GIYSILER
Sicak havada yolda ya da açik arazide gerçeklestirecegin Doga yürüyüsü için kisa kollu gömlek ve sort çok uygun olur. Serin havada ve çalilar, dikenler arasinda yapacagin bir Doga yürüyüsünde uzun kollu gömlek ve pantolon giymelisin.
Kis Doga yürüyüsü için pantolonun altina uzun bir çamasir ya da ince bir esofman giyme ihtiyaci duyabilirsin. Kis Doga yürüyüsünde kazaga, rüzgarliga ve eldivene de ihtiyacin olacak. Basina İzci sapkani ya da bereni giymek seni çok sik gösterecektir. Ama günesten ve yagmurdan daha iyi korunabilmek için genis kenarli bir sapka giymelisin. Hava soguksa, İzci sapkanla birlikte kulaklik takabilir veya ince bir kar basligi giyebilirsin.
DOGA YÜRÜYÜSÜ PLANLAMA
Doga yürüyüsünden yarar saglayabilmek ve zevk alabilmek için planlama yapman gerekir. Oba ya da takim Doga yürüyüsü için düsünmen gereken noktalar asagida verilmistir.
* Ne yapmak, ne ögrenmek ya da neyi basarmak istiyoruz?
* Hangi İzcileri almaniz gerekiyor?
* Gidecegimiz yer neresi? Nasil gidecegiz?
* Yolda ve hedefe vardigimizda ne yapacagiz?
* Hangi üniformayi giyecegiz? Diger giysilerimiz nasil olacak?
* Ne zaman yola çikacagiz?
* Ne zaman eve dönecegiz?
İzci Doga yürüyüsü yalnizca bir yürüyüs degildir. İzci doga yürüyüsü amaci olan bir yürüyüstür. Dogayi incelemek, arastirma yapmak, bir İZCİLİK becerisini gelistirmek, vücudu güçlendirmek vb.leri Doga yürüyüsünün amacini olusturabilir. Doga yürüyüsü sabahleyin, ögleden sonra ya da tüm gün boyunca devam edebilir. Varmayi planladigin yer bir tepenin zirvesi, bir göl, bir kumsal olabilir. Doga yürüyüsünün ayrintilarini bir kenara yaz. Bu ayrintilar senin Doga yürüyüsü planini olusturacak ve eve döndükten sonra Doga yürüyüsü raporunu verirken sana yardimci olacaktir. Doga yürüyüsü planinin bir kopyasini da ailene ver. Ailen nerede oldugunu, ne zaman dönecegini ve acil bir durumda sana nasil ulasabilecegini bilmeli.
DOGA YÜRÜYÜSÜ MALZEMESI
Her Doga yürüyüsü da yaninda olmasini isteyecegin bazi esyalar vardir. Defter, kalem, yara bandi, folye kagidina sarilmis kibrit, biçak, mendil, tuvalet kagidi, jeton. Yolda temiz su bulacagindan kuskulu isen evden bir matara su getirebilirsin. Genel anlamdaki Doga yürüyüscülük ve arastirmacilik için bir haritaya ve bir pusulaya ihtiyacin olacak. Yemek pisirmeyi planliyorsan ve obanla pisireceksen bir tencere, ama herkes kendi yemegini pisirecekse tek kisilik bir yemek pisirme kabi getirmelisin.
Çatal, kasiga da ihtiyacin olacak. Bir öncülük Doga yürüyüsü halatini da unutmamalisin. Fotografçilik Doga yürüyüsü da ise fotograf makineni ve filmini yanina alman gerekir. Doga yürüyüsü ne türden olursa olsun içinizden biri mutlaka bir ilk yardim çantasi tasimali. Ancak bu sekilde olasi yaralanmalara karsi hazir olabilirsin.
DOGA YÜRÜYÜSÜ YIYECEGI
Evden ayrilmadan önce Doga yürüyüsü ne yiyecegini düsün. Bir ya da iki sandviç, bir elma ve bir sekerleme iyi bir ögle yemegi olabilir. Yemek malzemeni plastik bir torbaya koy. Kuru yemis, kuru üzüm Doga yürüyüsü sirasinda karnin aciktikça atistirabilecegin Lezzetli ve hafif bir yiyecek türüdür. Oba Doga yürüyüsü için tüm araç, gereci ve yiyecegi tek bir çantaya koyun ve sira ile tasiyin. Tek basina ya da takim arkadasinla çikacagin Doga yürüyüsü için omuza asilan küçük bir Doga yürüyüsü çantasi kullan.
DOGA YÜRÜYÜSÜNDE
NASIL YÜRÜYECEKSIN?
Topuklarina hafif bas, ayak parmaklarinin ucu ileriye baksin. Ayaklarinin ucunla güçlü bir sekilde basarak yürü. Kollarini serbestçe salla, çeneni yukari dogru kaldir. Tüm vücudunu düzgün ve rahat hareket ettir. Sirt çantanla yürüdügünde agirligi sirtinin üst kismina ver, çok hafif öne dogru egil.
DOGA YÜRÜYÜSÜ HIZI
Oba Doga yürüyüsü hiz rekorlari kirmak için degil, yürüyüsten zevk almak, temiz havadan yararlanmak, İZCİligi ögrenmek için çikarsin. Hizini Doga yürüyüsünün amacina ve yürünecek mesafeye göre ayarlaman gerekir. Doga yürüyüsüne çesitli kus ve hayvanlari incelemek amaci ile çiktinsa yürüyecegin mesafe kisa, ayiracagin zaman uzun olabilir. Ama Doga yürüyüsüne araziyi kesfetmek amaci ile çikarsan daha fazla yol almak isteyeceksin. Böyle bir Doga yürüyüsü hizin saatte 5 km. olabilir. Doga yürüyüsü sirasinda tüm konusmalarin kesildigi bir hizla ilerliyorsan yaptigin Doga yürüyüsü degil, yalnizca kilometreleri yutmak, olur. Herkesin ayak uydurabilecegi bir hizda yürümelisin. Istersen yürürken sarki söyleyebilirsin.
YOLDA DINLENME
Her yarim saatte bir 3-5 dakikalik kisa molalar ver. Daha uzun süreli molalar kaslarini sertlestirir. Yürümekte güçlük çekersin. Yürüyüste sekerden ve sekerli meyve sularindan uzak dur. Bunlar seni susatir ve sürekli olarak su içmene neden olur. Susuzluk duyarsan agzina yanlislikla yutmayacagin büyüklükte temiz bir çakil tasi koy. Bu çakil tasinin susamani engelleyecegini görünce sasiracaksin.
ARAZI YÜRÜYÜSÜNDE GÜVENLIK
İZCİ Doga yürüyüsü kirlarin içinden geçerek ya da kirsal alandaki patikalardan yürüyerek yapilir. Bu patikalar aslinda tam anlami ile patika sayilmaz. Ya bir nehir yatagi ya bir göl kenari ya da bir tepeye çikan bir açikliktir. Hatta pusulanin göstergesi dogrultusunda yol alacagin çalilarla kapli bir arazi de olabilir. Böyle bir arazide yürürken en önemli kural attigin adima dikkat etmendir. Kayadan kayaya atlamak, devrilmis bir agacin üzerinde yürümek çok zevkli olabilir ama bastigin kaya islak ve kaygan, devrilmis agaç gövdesi ise çürük olmamalidir. Devrilmis çürük bir agaç gövdesinin içinde bir akrep ya da yilan bulunabilir. Böyle bir kütügün içine ayaginin girmesi hiç de hos olmaz. Ayagini saglam topraga bas, gevsek ve yerinden çikabilecek bir tasa, bir kayaya basma. Kütüklere basarak degil üzerlerinden atlayarak ilerle. Tuttugun agaç dallarina dikkat et. Agacin dallari çürükse kirilabi1ir.
KARA YOLUNDA GÜVENLIK
Bir İZCİ Doga yürüyüsü ormanlar arasindan geçmek, kirlarda yürümek anlamina gelse de bazen seni bu tür yerlere götürecek bir ana yolu kullanmak zorunda kalabilirsin. Yollar Doga yürüyüsü'cilar için degil arabalar içindir. Yollari kullanirken çok dikkatli ol. Yolda güvenli bir biçimde yürüyebilmek için mümkün oldugunca soldan yürü. Böylece karsidan gelen arabalari görebilir ve kenara çekilebilirsin. Yol kenarinda banket varsa banketi kullan. Gece yürüyüsünde bir el feneri kullan, beyaz bir mendili sag bacaginin alt tarafina bagla. Daha da iyisi gömleginin arkasina ya da bacagina bir reflektör koy. Reflektör sen yürüdükçe Isigi yansitacak ve karsidan gelen sürücüler seni fark etmeden çok önce reflektörü görecektir. Doga yürüyüsüne yalniz da çiksan obanla da çiksan bu güvenlik kurallarina uy. Obanla yürüdügünde tek sira halinde soldan ya da yolun disindan yürü. Obabaşın en öndeki İZCİnin bir kaç adim önünde, obabaşı yardimcisi ise sondaki İZCİnin bir kaç adim gerisinde yürümelidir.
IÇMEK IÇIN GÜVENLI SU
Doga yürüyüsünde su içecegin zaman yalnizca temiz ve güvenli su iç. Evinden getirdigin matarandaki su güvenlidir ama bir derenin ya da kaynagin suyunun temiz oldugundan emin olamazsin. Bazen bir kristal kadar temiz görünümlü olan sular bile mikroplu olabilir. Bazi kaynaklarda "içme suyu", "içilebilir su" gibi isaretler bulabilirsin. Suyun temiz oldugundan emin degilsen içmeden önce mikroplarindan arindirmalisin. Bunun için 15 dakika kaynatman ya da su temizleme tabletleri kullanman gerekir. Su temizleme tabletlerini eczaneden alabilir ve prospektüse göre kullanabilirsin. Suyu kaynatarak temizliyorsan kaynar kaynamaz
atesten indirmemeli 15 dakika kadar kaynatmalisin çünkü bazi mikroplar çok dayaniklidir ve kolay kolay ölmezler. Suyu kaynattiktan sonra sogutup içebilirsin.
UYULACAK KURALLAR
Bütün Doga yürüyüslerinde açik hava davranis koduna göre davranman gerekir. Tüm İZCİlerden bu davranis biçimini benimseyerek yasamalari ve kurallara uymalari beklenir;
1. "Girmeyiniz", "Özel" ve "Geçis yok" isaretlerine uy. Özel bir araziden sahibinin izin olmadan geçme. Kapilari buldugun gibi birak ve parmakliklarin tirmanmak için degil içeriye izinsiz girilmesini önlemek için kondugunu unutma.
2. Ormanlari koru, onlara zarar verme.
3. Ekilmis bir araziyi asla çigneme. Ekili yerlerden yürümek çiftçinin ürününe zarar verecektir.
4. Çiftlik hayvanlari baskasinin malidir. Inekler ancak huzur içinde olurlarsa iyi süt verebilirler. Atlar çayirlara dinlenmeleri ve beslenmeleri için birakilir. Onlari rahatsiz etme.
5. Demir yollarinda yürümek hem yasak hem de çok tehlikelidir. Demir yollarindan uzak dur.
6. Otostop yapma, otostop Doga yürüyüsçülük degildir.
7. Tuvalete gitmek ihtiyacini duyarsan gözden uzak bir yer bul. Topugunun arkasi ile bir çukur kaz, isin bittikten sonra "kedi deligi" adi verilen bu çukuru daha önce çikardigini toprakla ört.
8. Yemek pisirmek için bir yerde duracak olursan ates yakmak için izin alman gerekir. Yeme~ini yedikten sonra alani temizle, çöpleri plastik bir çöp torbasina koy ve etrafta bir çöp bidonu yoksa yanina al.
İZCİ HIZI
Normal Doga yürüyüsü hizindan daha hizli ilerlemek istedi~in zamanlar olabilir .Böyle bir durumda İZCİ hizini kullan. İZCİ hizini elde edebilmek için 25 adim yürü sonra 25 kosar adim at. Ayni sekilde devam et. İZCİ hizinin iki faydali yani vardir. Bir yorulmadan ilerleyebilirsin. Iki uzakligi tayin edebilirsin. Biraz çalismakla 15 dakika içinde 2 km. yol alabilecegin ve 15 saniyeden fazla bir degiskenlik göstermeyecek bir hiz gelistirebilirsin.
GECE YÜRÜYÜSÜN
1-Her gece yürüyüsünün bir amaci olmalidir. Bunlar;
a. Yildizlarla yön bulmak amaciyla,
b. Teorik ve teknik konularini pekistirilmesi için gece uygulamalarinin yapilmasi amaciyla,
c. Egitim metodlarindan biri olan istasyon çalismasi amaciyla,
d. İZCİlerin macera, atilganlik ve heyecan duygularini gidermek amaciyla,
e. İZCİlere cesaret kazandirmak amaciyla yapilir.
2-Liderin hazirliklari;
a. Lider tarafindan tespit edilen amaca uygun bir program hazirlanmasi ve gece yürüyüs parkinin seçilmesi gereklidir.
-Çok yokuslu ve meyilli yerlerden olmasi,
-Sulak ve batak arazi olmamasi,
-Sik agaçlik ve dikenlik yerler olmamasi gerekir.
b. Lider tarafindan gerekli senaryo hazirligi yapilmalidir.
c. Gerekil araç, gereç ve teçhizatin tespit edilmesi gerekir.
d. Öncü artçi ve destek obasinin tespit edilmesi gereklidir.
e. Lider ve destek ekibiyle parkur gezilir. Programda yapilacak seyler ve saatleri kontrat edilir.
3-İZCİlerin hazirliklari;
a. İZCİlere gece yürüyüsleri hakkinda genel bilgiler verilmelidir.
-Gece yürüyüsünde hiç konusulmayacagi,
-Sessizlige riayet edilecegi,
-Tek sira yürünecegi,
-Öndekinin bastigi yere basilacagi,
-Sik arazide her adimimizda ellerimizin öne dogru uzatilacagi,
-Dallari geriye hizla birakmayip, arkadan gelen İZCİye verilecegi,
-Kafileden kopulmayacagi,
-Lider ve yardimcisi ile öncü, artçi ve destek ekibi disinda fener bulundurulmayacagi,
-Fener tasiyanlarin gerekli olmadikça fenerlerini yakmayacaklari,
-Birbirlerini korkutacak hareketlerin yapilmayacagi,
-Disiplini bozucu hareketlere izin verilmeyecegi, liderler tarafindan İZCİlere belirtilir.
b. İZCİnin üzerinde çaki, biçak gibi kesici alet ile düsürebilecekleri para, saat, fular bagi vb. degerlin malzemelerini yanlarina almayip kampta birakmalari tembih edilir.
c. Koyu renk olmak üzere uzun pantolon giymeleri, üzerlerine koyu renk yirtilmasi zor anorak parka giymeleri hafif fakat saglam bir ayakkabi giymeleri saglanir.
d. Liderlerin kollarina veya ayak paçalarina beyaz bez baglanabilir.
e. Programimiza göre İZCİnin yaninda not defteri, pusula, ip, kibrit vb. bulunmasi gereklidir.
4-Uygulama;
a. Gece yürüyüsüne baslamadan lider tarafindan İZCİnin hazirliklari kontrol edilir.
b. Gece yürüyüsleri tespit edilen BASLANGIÇ noktasindan tekmil alinir.
c. Yürüyüs baslatilir. Aralarda veya tespit ettiginiz yerlerde program uygulanir.
d. İZCİler çok terletilip, terleri sogutulacak kadar durdurulmamalidir.
e. Ayri bir yoldan tekrar nirengi noktasina gelinir.
f. Vukuat olup olmadigi kontrol edilir.
g. Tekmil alinir.
h. Sicak bir içecek veya üzüm, pekmez gibi İZCİlere enerji verecek bir ödül verilir
i. Terli olanlarin özellikle üstlerindeki malzemelerini degistirmeleri, ondan sonra yatmalari tembihlenir ve kontrol edilir.
Yatma hazirligi için uygun bir süre verilir ve yatirilirlar.
SIRT CANTASIYLA YÜRÜYÜS
Oban ya da oymagin ile Doga yürüyüsüne çikip kampçilik becerilerinde ustalastiktan sonra sirtinda çantanla uzun bir geziye çikmanin heyecanini yasamak isteyeceksin. Artik yalnizca bir kamp için degil ayni zamanda sirtinda çantanla uzun yürüyüsler için de hazirsin.
Kaç kisi?: Geziye tüm oymak, hatta tüm oba birlikte çikmayabilir. Aslinda böyle bir doga yürüyüsüne çikacak gruptaki izciİ sayisi 8-10 kisiyi geçmemeli ve grupta bir Iider bulunmalidir. Daha fazla izci yürüyüse çikmak isterse grup daha az sayidaki ekiplere ayrilmali ve her bir grup kendi basina kamp yapacak sekilde organize olmalidir. Böyle bir ekip için en uygun sayi dörttür. Dört kisilik bir ekip malzemesini kolayca tasiyabilir ve yine ayni sayidan olusan bir ekip her seyin en kötüsüne hazir olabilir. Herhangi bir kaza durumunda ekipten biri kazaya ugrayan kisi ile kalir diger ikisi ise yardim aramaya gidebilir.
SIRT ÇANTASI ILE YÜRÜYÜS IÇIN MALZEMEN
Ayakkabi: Yumusak arazideki bir yürüyüs için obanla her zaman geziye çiktigin zaman giydigin botlar isini görecektir. Sert arazi için daha dayanikli bir seye ihtiyacin olacak. Kaba yapili, ucuz ama saglam botlar bu isi görebilir. Botunu satin almaya giderken, yürüyüste kullanacagin çoraplarini giymis olmalisin. Yani altta pamuklu çorap zerinde ise spor çoraplarin. Botlarini giydiginde ayagini acitiyorsa ayagindan çikar, ilik musluk suyunda islattiktan sonra çoraplarinin üzerine giy ve ayaklarinda kurut.
Giyim: Yürüyüse çikarken ne giyiyorsan onlari giy. Yagmur ve soguga karsi hazirlikli ol. Çantanda yürüyüs sirasinda degistirebilmen yedek çamasir tasi. Ceplerine Doga yürüyüsüne çikarken yanina neleri aliyorsan onlari koy. Bir izci çakisi ve folye kagida sarilmis kibrit almayi da utma.
Çanta: Kamp için kullandigin çanta büyük bir olasilikla yeterli olmayacaktir. Yeni bir çanta alacaksan yürüyüs için nereye gidecegini düsün. Yumusak arazide yürüyeceksen alüminyum çerçeveli bir sirt çantasi kullan. Sert, kayalik arazide kullanacagin çantanin arkasi yumusak olmali. Çantanin alttan sünger ile beslenmis genis omuz askilari kalça kemeri olmali. Kalça kemeri omuzlarina binen agirligi kalçalarina ve bacaklarina dengeli bir sekilde dagitarak yükünü azaltacaktir .
Kamp malzemesi: Sirtinda çantanla ister bir milli parkta uzun bir haffta sonu yürüyüsüne çik ister yaz tatilini yine ayni biçimde Akdeniz ya da Karadeniz sahillerinde geçir, ihtiyaç duyacagin malzeme yine ayni malzeme olacaktir. Degisen yanina alacagin malzemen agirligi yani miktari olacaktir. Sirt çantanla çikacagin yürüyüste İZCİlige basladigin günlerden bu yana biriktirdigin malzemeyi kullan. Ama bu malzemenin hepsini yanina almamalisin. Neyi götürüp, neyi birakacagina karar vermek için çiktigin bir yürüyüsten sonra çantani aç, tüm malzemeni çantandan çikart ve üç ayri bölüme ayir.
1. Bölüm : Bir çok defa kullandigin malzeme
2. Bölüm : Bir ya da iki defa kullandigin malzeme
3. Bölüm : Hiç kullanmadigin malzeme
Simdi eger aliskanliklarindan vazgeçebilecek cesareti gösterebilirsen 2 ve 3'ncü bölümleri bir kenara it. Geriye kalan malzemeni asagidaki listede bulunan malzeme ile karsilastir.
Kisisel Malzemen:
Uyku Malzemesi: Gezinin üçte biri bir uyku tulumunun içinde geçecektir. Uyku tulumun iyi bir uyku tulumu olmalidir. Uyku tulumunun altina koymak için bir mat getir. Çadirinin tabani su geçirmez olacagindan ayrica bir plastik örtü getirmene gerek yok.
Yemek Malzemesi: Böyle bir gezide yiyecegin yemeklerin çogu soguk olacak. Arada sirada içecek sicak bir sey ya da aksam yemegi için bir tas sicak yemek olabilir. Yemek malzemesi olarak ihtiyacin olan tüm malzeme bir yemek kabi, bir fincan ve bir kasiktir.
Dört Kisilik Ekip Malzemesi:
Çadir ve araç-gereç: Ihtiyacin olan sey tabanli, yagmur geçirmeyen hafif bir çadir ve elbette çadirla birlikte çadirin kaziklari, direkleri ve ipleri. Yemek kabini, balta, testere ve küregini de almalisin.
Yemek Malzemesi: Iki tencere ekip için yeterli olacaktir. Yemek karistirmak için bir büyük kasik ve servis içinde bir kepçe olmali. Yiyecekleri saklayabilmek için de mümkün oldugunca çok plastik torba.
Temizlik malzemesi: Her izci kendi kabini temizleyeceginden kaplari sterilize etmek için malzemeye, ihtiyaç yok. Yalnizca ekip tencerelerini yikamak için biraz deterjan ve bir temizlik bezi yeterli olacaktir. Bütün bu malzemenin yani sira asagidakileri de unutmamalisin.
Bölgenin haritasi: Tercihen topografik bir bölge haritasi.
Pusula: Oryantiring için kullanilan pusulalardan biri.
Ocak: Açik ates yakilmasina izin verilmeyen yerlerde bir ocaga, ihtiyacin olacak. Sivi yakacak kullanmani ve tasimani gerektiren ocaklardan uzak dur. Bütan gazli bir ocak daha güvenlidir. Ya da basit bir kömür mangali kullanabilirsin. Açik atesin yakilmasina izin verilen yerlerde kullanmak üzere yanina fazladan alüminyum çadir kazigi al, bu kaziklari tencereni üzerine oturtabilecegin bir sacayagi olarak kullanabilirsin. Daha önceki sayfalarda yapilisi anlatilan ates tutusturuculari yagmurla bir günde isine çok yarayacaktir.
SIRT ÇANTASI ILE ÇIKACAGIN BIR YÜRÜYÜS IÇIN GEREKLI MALZEME LISTELERI
Kisisel Kamp Malzemesi
1 .Çanta, 2.Uyku tulumu, 3.Sünger (Mat), 4.Süveter ya da hirka, 5.Panço ya da yagmurluk, 6.Bir çift yürüyüs ayakkabisi.
Asagidaki malzemeyi içeren giysi torbasi ya da torbalari:
1.Yedek üniforma parçalari, 2.Yedek çoraplar, 3.Yedek çamasirlar, 4.Pijama ya da esofman, 5.Yedek mendiller, 6.Mayo.
Asagidaki malzemeyi içeren tuvalet paketi:
1.Bir kutu içinde sabun, 2.Dis firçasi, 3.Tarak, 4.El havlulari, 5.Bulasik bezi, 6.Dis macunu, 7.Acil yardim isareti için metal ayna.
Asagidaki malzemeyi içeren onarim paketi:
1.Ayakkabi yapistiricisi, 2.Plastik torba içinde tuvalet kagidi, 3.Fener, 4.İzci çakisi.
Yanina almak isteyebilecegin ekstra malzeme:
1.Saat, 2.Defter, 3.Kursun kalem, 4.Tükenmez kalem, 5.Bardak, 6.Sivrisinek ilaci, 7.Müzik aleti, 8.Sarki KİTABI, 9.Içinde kimliginin ve paranin bulundugu cüzdan, 10.İZCİnin el KİTABI, 11.Fotograf makinesi, 12.Film, 13.Misina, 14.Sisme yastik.
Ekip Kamp Malzemesi:
1.Çadir direkleri, kaziklari ve ipleri ile birlikte iki kisilik çadir,
2.Naylon ip,
3.2 adet tencere,
4.2 adet kizartma tavasi,
5.Büyük kasik, kepçe,
6.Tasinabilir plastik 2,5 galonluk su kabi,
7.Çesitli boyda plastik torbalar, sekerlik,
8.Tuzluk, biberlik,
9.2 tane plastik örtü (en az 120x120cm. büyüklügünde)
10.Su geçirmez muhafaza içinde kibrit,
11.Ates tutusturucular,
12.Ocak,
13.Igne, iplik "çengelli igneler",
14.Ilk yardim çantasi,
15.Harita,
16.Pusula,
17.Plastik torba içinde tuvalet kagidi,
18.Plastik sisede sivi sabun,
19.Bulasik süngerleri, çöp kabi.
YIYECEK
Sirt çantan ile çikacagin bir yürüyüste yanina alacagin yiyecek hafif ve buzdolabinda saklanmasi gerekmeyen cinsten olmali. Yani yanina kurutulmus, suyu alinmis yiyecekler almalisin. istediklerini bir süpermarkette bulabilirsin. Aldigin malzemeyi kutularindan çikartip plastik torbalar içine koymalisin. Yiyecegini bu sekilde tasiman daha kolay olur.
Kahvalti: Toz oralet, sicak su kullanip aninda hazirlayabilecegin poset çay, kahve ya da süt tozu.
Öyle yemegi: Peynir , salam, kurutulmus meyve, kurabiye, oralet ya da elma.
Yolda yenecek hafif yiyecekler:
Findik, gofret, dilimlenmis sert peynir, kraker, dilimlenmis sert salam.
Aksam yemegi: Sicak ya da soguk içecek, hazir çorba, bir kap yemek (peynirli makarna, soslu makarna) hazir puding.
YOLDA
Yola sabahları erken, özgür bir ruh ve açık bir zihinle açık. Kamp kurduğun yerde hiç bir iz bırakma.
YÜRÜYÜS
Düzenli ve sürekli bir hizla ve tek sira halinde yürü. Bir günde 16 km. ilerlemeyi planlayabilirsin. Bu uzaklik sirt çantasi ile yürünebilecek ortalama mesafedir. Bazi yürüyüsçüler bu mesafeyi daha az bazilari ise daha çok tutabilir. Varmayi planladigin yere çok geçerli bir nedenin olmadigi sürece mutlaka ulas.
DINLENME
Yürüyüs sirasinda verdigin molalar yalnizca vücudunu dinlendirmeli, ayni zamanda ruhunu da canlandirmalidir. Güzel bir manzarayi izlemek, çiçeklerin güzelligine hayranlik duymak, koro halinde ötüsen kuslari dinlemek, saçlarinin arasinda gezinen rüzgari hissedebilmek için mola ver.
KAMPTA
Ögleden sonra saat 16 siralarinda kamp yapmak üzere dur. Çadiri kurmak için yeterince ay ISigi varsa gece de yola devam edebilirsin. Çadirini bitki örtüsüne en az zarar verecek bir yere kur. Yagmur yagsa bile hendek açmayabilirsin. Çadir yerini bunu düsünerek seç.
YEMEK
Ateş yakmana izin verilmişse ocağını kur ya da ateşini yak. Akşam yemeğini pişir ve sofraya koy.
TEMIZLIK
Fincanini yemek kabini ve kasigini kum ya da toprakla ov, soguk ile çalkala ve açik havada kurut. Tencereleri temizlemek için içlerinde biraz su isit, sabunlu bezle yika, soguk su ile çalkala. Çogu hayvan çöplere, yemek artiklarina gelir. Bu nedenle yemek artiklarindan, çöplerden hemen kurtulmalisin. Kalan yiyecegi bir plastik torba içine koy ve bir halatla yüksekteki bir agaç dalina as.
KISISEL TEMIZLIK
Vahsi dogada gerçeklestirecegin bir gezide yikanabilirsin, ama dere ya da gölü sabunla kirletme. Dereden ya da gölden uzak bir yere su tasi banyonu burada yap, çamasirlarini burada yika. Deterjan degil normal sabun kullan, sabun biyolojik olarak çözülebilir ve bitkilere ve topraga zarar vermez.
Tuvalet ihtiyaci için bir "kedi çukuru" kullan, yani gözden uzak bir noktada ayakkabinin topugunun arkasi ile küçük bir çukur kaz ve kullandiktan sonra topragi geriye yerine it.
Içme suyu konusunda çok dikkatli olmalisin. Dagdan akin bir derenin temiz görünüslü suyu bile dikkatsiz yürüyüsçülerin artiklari ile kirlenmis olabilir. Içme suyunu temizleme tabletleri kullanarak dezenfekte etmelisin. Istersen suya biraz meyve suyu tozu ekleyebilirsin.
Ister yumusak arkali sirt çantasi ister alüminyum çerçeveli sirt çantasi kullan en agir malzemeni üste ve sirtina yakin bir yere yerlestirmelisin. Çantani bu sekilde yerlestirmem agirligin çogunun kalçandaki kemere verilmesine yardimci olacaktir.
KAYBOLDUN
Biraz Kayboldun!
Bir İZCİye sormuslar "Hiç kayboldun mu? Yanit "asla kaybolmadim, ama bir keresinde bes günlük küçük bir saskinlik geçirdim." Olmus. Evet, dogru, yolunu nasil bulacagini bilen bir insan asla kaybolmaz.
YALNIZSIN VE KAYBOLDUN
Eger Doga yürüyüsüne tek basina gitmis ve kaybolmussan, her seyden önce sakin olmali, panige kapilmamalisin. Bir agacin altina otur, mantikli bir çikis yolu ara. Gelirken geçtigin yolu bu sefer geriye dogru düsün. Nerede yanlislik yaptigini bulmaya çalis. Acele etmeden her seyi bir kez daha gözden geçirdikten sonra sana en dogru gelen yolun hangi olduguna karar ver ve yola koyul. Pusulan varsa pusulanla belirledigin yönü izle. Pusulan yoksa dümdüz uzanan bir yol izle. Gidecegin yönde agaç ya da kaya gibi iki nirengi noktasi tespit et. Birinciye ulastiginda ayni hat üzerinde üçüncü bir nirengi noktasi belirle. Ikinci nirengi noktasina dogru ilerlemeye devam et ikinci nirengi noktasina ulasinca ayni hattaki dördüncü noktayi belirle ve üçüncü nirengi noktasina dogru yürü. Nirengi noktalari hep ayni dogrultuda olmak üzere yoluna devam et. Er ya da geç daha önceden hatirladigin b;r yere ya da seni kampa ulastiracak bir yola ulasacaksin.
OBANDAN AYRI DÜSÜP KAYBOLDUN
Dogadaki bir gezide arkadaslarindan kopup kaybolursan onlari bulmaya çalisma, onlarin seni bulmasini bekle. Yoklugun fark edilir edilmez seni aramaya baslayacaklardir, sakin ol ve bekle. Seni arayanlara yardimci olmaya çalis. Evrensel yardim çagri isareti sik aralikli üç sinyaldir. Örnegin, üç düdük sesi, üç duman isareti, üç isaret fisegi ya da üç bagiris. Duman isareti verebilmek için atesleri yakacagin yeri "yangin güvenligi" için temizledikten sonra birbirinden 2 m uzaklikta olan üç küçük ates yak.
Ateslerin üzerine yesil yapraklar, otlar atarak duman çikmasini sagla. Bu dumanlar bir arastirma uçagi, bir yangin kulesi ya da baska insanlar tarafindan büyük bir olasilikla görülecek ve sana "Tamam, isaretini aldik" anlaminda iki sinyal verilecektir. (Iki düdük, iki isaret fisegi atisi vb.). Gece bastirmadan önce seni bulacaklarindan kuskulu isen geceyi geçirmek için odun topla. Rüzgari kesecek bir yer bul (örnegin; bir kütük ya da kaya). Isinmak için ates yak. Arkani kaya yad kütüge, önünü atese vererek otur. Su ya da içecek bulmak için yerinden ayrilacak olursan dönerken yolunu bulabilmek için kuru dal parçalari kullanarak isaretler birak. Yaptigin her seyi sakin bir sekilde yap. Seni bulacaklarindan kuskun olmasin.
KAYBOLMANIN ÖNÜNE NASIL GEÇILIR?
Kaybolmamak için ana kural her an nerede oldugunu bilmektir. Obanla ya da oymaginla Doga yürüyüsüne gittigin zaman uyanik ol. Izledigin yollara geçtigin derelere, kenarinda yürüdügün göllere, arazinin genel görünüsüne, üzerindeki dogal ya da insan yapisi belli basli noktalara dikkat et ve not defterine bunlar hakkindaki bilgileri not et. Daha önce hiç gitmedigin bir araziye gidiyorsan yanina haritani ve pusulani al.
XIV-KENTTE YÜRÜYÜS
Çogu İZCİ kalabalik yerlerden uzaklasip kirlarda doga yürüyüsüne çikmak ister. Ama bazen de kasaba ya da kentte bir yürüyüsüne çikmak isteyebilir. Böyle bir yürüyüs digerlerinden tamamen farkli bir yürüyüstür. Fakat planlamayi önceden ve iyi bir seklide yaparsan digerleri kadar zevkli olabilir. Küçük bir kasabada yasiyorsan, bu kasabayi avucunun için gibi bildigini düsünebilirsin. Ama gerçekten kasaban hakkinda her seyi biliyor musun acaba? Simdi kendine su borulari sor, kasabanin en yaslisi kim? En yasli ya da en büyük agaç nerede? Cevaplari bilmiyor musun? O halde ne duruyorsun haydi Doga yürüyüsüne! Büyük bir kentte yasiyorsam ya da bu kente yakinlardaki bir kasabadan gelmissen, bu büyük kentte daha önce hiç görmedigin yerler olabilir. Bir müzeye, bir hayvanat bahçesine, çevredeki tarihi yerlere daha öne hiç gitmemis olabilirsin. Önüne kentin bir krokisini koy ve planlamani yap. Kent Doga yürüyüsünde asagidaki konulari göz önünde bulundur.
İZCİ naziktir;
Kent trafiginde kaldirimdan ve tek sira ya da "2"serli siralar halinde yürü. Caddenin karsisina geçmek için yaya geçitlerini kullan. Parmakliklar üzerinde atlama. Trafik isaretlerine dikkat et. Baska insanlari rahatsiz etme, yüksek sesle konusma.
Önceden kararlastirdigin yolu izle:
Yaninda bir rehber olmadikça daha önceden belirledigin yoldan ayrilma. Bulundugun yeri, haritada tam olarak tespit et, çevreni inceleyerek haritani yönüne koy, haritadaki cadde ile bulundugun cadde ayni dogrultuda uzansin. Yeni bir caddeye döndügünde haritani da döndür. Yolunu kaybedersen bir polise sor.
Tuvaletler;
Otobüs terminallerinde, istasyonlarda, kütüphanelerde, resmi binalarda tuvalet bulabilirsin. Ücretli tuvaletlere girmek için yaninda bozuk para bulundur.
XV-OYUNLAR
Çogu İZCİ oymagi ayda bir açik hava etkinlikleri düzenler. Bu etkinlikler bazen bir Doga yürüyüsü bazen bir kamp olabilir. Oban zaman zaman tek basina da açik havaya çikabilir. Açik hava etkinliklerin bazilari İZCİLİK becerilerini gelistirir, bazilari dayanikliligini, zekani ölçer, artirir. Bazi etkinlikler ise senin bedence saglam, fikirce uyanik iyi bir İZCİ olmani saglayacak oyunlardan olusur. Simdi tipik oymak ve oba Doga yürüyüsü oyunlarindan ve macera Doga yürüyüslerinden bazilarina bir göz atalim:
HAZINE AVI
Oymak toplantisinda oymakbaşın "Gelecek haftanin Doga yürüyüsü Hazine Avi olacak" diye bildirir. Gelecek hafta sonunu sabirsizlikla beklersin. Beklenen gün gelince obabaşın mühürlü bir zarf alir. Zarfin üzerinde x ile isaretlenmis bir yeri gösteren bir kroki vardir ve su cümle yazilidir. "x"e görürsün: "Bulundugun yerden görebildigin en yüksek mese agacina git. Agacin en büyük dalinin gösterdigi yönde 90 m. ilerle". Ilerler ve yerinden oynatilmis bir tas bulursun. Tasin altinda bir ipucu daha "Olagan disi meyveleri olan agaca dogru 235 m." sözü edilen agaç aslinda dallarina çam kozalaklari baglanmis bir hindibag otudur. Hemen dibinde teknik iz isaretleri vardir. Bu izler seni bir agaca götürür. Oda ne? Burada hiç bir ipucu yok. Biriniz basini yukariya kaldirir. Tepedeki dalda bir mesaj asili "157'ye bak. 157'ye bakilir, biri bagirir" suradaki agaçta kirmizi bir fular var. Hep birlikte o tarafa dogru kosulur. Fulara bir mesaj ignelenmistir. "150 m, 90 derece" Haydi ileriye! Buradaki son mesajdir. "Kuru kestane agacinin altini kaz". Agaci bulur hep birlikte kazmaya koyulur ve sonunda hazineyi bulursunuz. Buldugunuz hazine altin ya da kiymetli taslar degildir. Ama en azindan sansli hazine avcilarinin afiyetle yiyecegi bir torba fistiktir.
KAYIP ÇOCUK
Tüm oymaga alarm verilir. Oban hemen hareket noktasina kosar. Oban hemen hareket noktasina kosar, Oymagin bütün obalari toplandiginda oymakbaşın açiklar. "Bir çocuk kaybolmus aramalar sürdürülüyor, su anda bir tek orman aranmamis durumda. Bu ormanin krokisi her obaya verilecek. Yardiminiz isteniyor. Yardima hazir misiniz?" Elbette hazirsiniz! Obabaşın sizden beklenileni anlatiyor. Yola çikiyorsunuz. Bir süre çocugu aradiktan sonra bulsaniz da bulmasaniz da önceden tespit edilen bir zaman ve yerde diger arkadaslarinizla bulusuyorsunuz. Bu oyunda yastiktan yapilmis bir yapma bebek olan kaçirilan çocuk belki de bir gün aranmasi gereken gerçek bir çocuk olabilir.
ORYANTIRING
Harita ve pusulayı kullanmayı öğrendiğin zaman oryantiring heyecanını yaşayabilirsin.
KESTIRME DOGA YÜRÜYÜSÜ
Ilk oryantiring denemen tüm obanin katilacagi kestirme bir Doga yürüyüsü olabilir. Topografik haritani al. Bir baslangiç noktasi ve baslangiç noktasindan asagi yukari 5 km. uzakta bir varis noktasi tespit et. Baslangiç noktasindan varis noktasina bir çizgi çek ve pusulani ayarla. Çizgi ile belirledigin yolu izle, önüne çikan güçlükleri yenerek ilerle. Obadaki her İZCİ sirayla digerlerine öncülük etsin.
ORYANTIRING YARISMASI
Harita ve pusula konusunu iyice ögrendikten sonra bir baska obayi oryantiring yarisina davet et. Üzerinde bes veya alti kontrol noktasi olan bir yol belirlemek için çevreyi iyi taniyan ve oryantiring de iyi olan birine bas vur. Obani takimlara ayir. Her takimin bir oryantiring pusulasi ve üzerinde kontrol noktalari isaretlenmis bir haritasi olmali. Takimlar 5 dk. ara ile yola çikmali. Sen ve arkadasin pusulayi ilk kontrol noktasina ayarlayip, yola koyuluyorsunuz. Kontrol noktasina vardiginizda, pusulayi ikinci kontrol noktasina ayarliyorsunuz. Tüm yolu katedinceye kadar bu sekilde devam ediyorsunuz. Acaba hangi takim tüm kontrol noktalarini en kisa zamanda geçti. Bu sefer kazanan takimda olmayabilirsin ama bir gün senin takimin da kazanacak.
XVI-YABAN YASAMI
YABAN YASAMI TANIMA
Obanla Doga yürüyüsüne çiktiginda temiz hava alir topragin kokusunu duyarsin. Önünde bütün gün sürecek bir macera uzanir. Zamanini nasil geçireceksin? Zamanini iyi bir sekilde geçirebilmen duyu organlarini iyi kullanabilmene ve iyi bir gözlemci olmana baglidir. Bazi insanlar yasamin tadina pek varamazlar. Bu insanlarin gözleri varir ama çevrelerinde olanlari farkedemezler. Kulaklari vardir, ama isittikleri bir kulagindan girer, digerinden çikar. Herkesin sahip oldugu sayida beyin hücresine sahiptirler ama kafalarinin içi bostur. Çünkü hiç bir seye karsi merak duymazlar, hiç bir konuya konsantre olamazlar, ögrendiklerini beyinlerinin bir kenarinda depolayamazlar. Ama sen böyle degilsin, senin gözlerin keskin, zihnin cevaplanmasinin istedigin pek çok soru ile dolu. Içinde yasadigin dünya ile ilgili her seyi bilmek istiyorsun.
Bir oba Doga yürüyüsünde oynayacagin doga oyunlari sana yaban yasami taniman konusunda yardimci olacaktir.
OYUNLAR
Obabaşın 20 seyin ismini okur. Bunlarin herbirinin belli bir puani vardir.
Örnegin;
Sincap : 15 puan
Hindiba : 5 puan
Agustos böcegi : 10 puan vb.
Hemen etrafa dagilirsiniz. Okunan isimlerden birini bulur bulmaz kosar, obabaşına rapor verip puaninin alir, bir digerini aramaya baslarsin. Verilen sürenin sonunda en çok puani alan birinci olur.
Doga Avi: Her İZCİ obabaşından bazi isimleri içeren bir liste alir. Örnegin; 5 cm. kustüyü, yilan derisi, at karincasi vb.
Bir saat içinde listendekilerin mümkün oldugunca çogunu bulman gerekir. Bir saatte en çok seyi bulan İZCİ kazanir.
Oyunlari oynarken bitki ve hayvanlara hiçbir sekilde zarar vermemen gerektigini unutma.
IZLER, ISARETLER
Yaban yasami tanimaya çalismak yalniza bir hayvani görmekle olmaz, bazen görmeden de arkasinda biraktigi izlerden, isaretlerden o hayvani taniyabilmelisin. Kirsal alanda bu izlere rastlayabilirsin. Bu izler, bu isaretler bir sincap tarafindan kirilmis bir findik, bir agacin tepesindeki bir yuva, bir yilan tarafindan deri degisiminde birakilmis bir yilan gömlegi, bir kus tüyü, bir koza, bir böcek kabugu vb. olabilir.
INCELE VE DAHA SONRA HATIRLA
Çiktigin açikhava etkinliklerinde, kendini inceleme ve hatirlama konusunda egit. Içinde bulundugun çevreyi dikkatlice inceleme aliskanligini edin. Gözlerini çevrende dolastir. Daha sonra hatirlayabilmek için en ince ayrintisina adar çevreni incele. Obanla oynayacagin oyanlarla özellikle Kim Oyunlari ile inceleme ve daha sonra hatirlama becerini gelistir. Iste bir örnek;
Obabaşın 20 hayvani isaretini, izini ya da kalintisini bir yere koyar ve üzerini bir örtü ile kapatir. Örtüyü açar, ir dakika için izleri incelersin. Obabaşın tekrar üzerlerini örter. Gördüklerini hatirlayabildikçe bir kagida yazarsin. En çok hatirlayan kazanir. Kim oyununu çesitli resimlerle ve neslelerle de deneyebilirsin.
KIM OYUNU NEDIR?
İZCİligin kurucusu B.P. (Baden Powell) bu oyunu Rudyard Kipling tarafindan yazilan "Kim" adli hikayeden esinlendi. Hikayenin kahramani "Kim Ball" casuslari yakalamak üzere egitilen öksüz bir çocuktur. Egiticisi Lurgan, Kim'in egitimine, Kim'e bir tepsi dolusu çesitli degerli taslar göstermekle baslar. Kim taslara bir dakika baktiktan sonra, üzerlerini bir örtü ile örter ve Kim'den tepside ne tür taslarin bulundugunu saymasini ister. Baslangiçta Kim ancak birkaçini hatirlayabilir. Bir süre sonra ise kendine gösterilen taslarin hepsini hemen hatirlayabilecek bir duruma gelir.
STALKING
YABAN YASAMA YAKLASMA
Stalking yani görünmeden yaklasma hem çok zevkli bir macera hem de çok iyi bir spordur. Sessizce yaklasabilmek için pek çok kasini çalistirmak ve vücudunu çesitli pozisyonlarda tutmak zorunda kalirsin. Bu durum güç sarfetmene neden olur.
Stalking'de dikkat edilmesi gereken noktalar:
Bazi hayvanlarin keskin gözleri vardir. Bazilari ise ancak yakini görebilirler. Ikinci türden olan hayvanlar ayrintilari degil hareketleri fark ederler. Hayvanlarin çogu korunmak için koklama ve isitme duyularindan yararlanir.
Rüzgara Karsi Ilerle: Hayvan kokunu alir ya da seni isitirse ona güle güle diyebilirsin. Bu yüzden rüzgari karsina alarak ilerle. Rüzgarin arkandan geldigini hissedersen hemen yarim daire çiz ve yönünü degistir. Sakin bir günde rüzgarin yönünü parmagini havaya kaldirarak bulabilirsin. Rüzgar ne taraftan geliyorsa parmagin o tarafa serinlik hisseder. Yavas ve dikkatli hareket etmelisin. Hizli hareket hemen fark edilir. Yavas ve sessiz davran. Ayagini bastigin yere dikkat et. Dallari çatirdatma. Rüzgarin yapraklari hisirdattigi anlarda sessizce ilerle.
Vücudunu Kontrol Et: Hayvan seni fark ederse hemen oldugun yerde hiç kipirdamadan dur. Tam anlami ile hareketsiz kalirsan sana baksa bile seni fark etmeyebilir.
Çevrene uyum saglayip göze batmamaya çalis: Seni saklayabilecek seyleri iyi kullan. Agaçlarin, çalilarin, kayalarin, ot yiginlarinin vb.nin arkasina saklan. Agacin yanindan kafani çikarma, agacin gövdesinin dibine çök. Kayanin tepesinden bakma, yere yaklasarak kayanin kenarindan bak.
Dogru vücut pozisyonunu kullan: Vücudunun durus sekli hayvana ne kadar yakin olduguna ve saklandigin yere baglidir. Gözledigin hayvandan uzakta agaçlar, yüksek çalilar arasinda isen dik pozisyonda durabilirsin. Alçak çalilar arasinda ise egilip dizlerinin ve yere dayandigin ellerinin yardimi ile ilerlemen gerekir. Hayvana yaklastikça yere tamamen yatmali ve sessizce sürünmelisin. Ögrendigin trailing, tracking ve stalking becerilerini oyunlar oynayarak gelistirebilirsin.
Bir Doga yürüyüsünde herhangi bir hayvanin oradan geçtigini gösteren bir isarete rastlayabilirsin. Ama bu hayvana onun nasil yasadigini görecek kadar yaklasmaya ne dersin? Elbette ki bunu yapabilmek çok hosuna giderdi. Bir hayvana bu sekilde yaklasabilmek için açik havada nasil davranilacagini çok iyi bilmen, hayvanlarin ayaklari ile çigneyerek açtiklari yollari, biraktiklari isaretleri, izleri izleyebilmen ve onlara sessizce yaklasabilme becerini gelistirmen gerekir
Trailing: Bir hayvanin yuvasi ile beslenme alani arasinda gidip gelirken açtigi yolu ve ayrica bir baska açikhava insani tarafindan gittigi yeri göstermek üzere birakilan izleri takip edilme yetenegidir.
Tracking: Bir hayvanin ormanda ya da kirda dolasirken biraktigi izleri görebilmek ve gizlenme yerini belirleyebilmek için keskin bir gözlem gerekir. Bu gözlem isine Tracking denir.
Stalking: "Stalking" görünmeden yaklasabilmektir. Eger bu beceriye sahipsen gözlemek istedigin hayvana görünmeden ve onu korkutmadan yaklasabilirsin.
TRAlLlNG
Kampta ya da Doga yürüyüsünde obanin bir bölümünün belli bir alani incelemek ya da bir kamp yeri bulmak için önceden gönderildigi durumlar olabilir. Iste bu durumda iz isaretlerini nasil birakacagini ya da nasil izleyebilecegini bilmen gerekir.
İZCİ Iz Isaretleri: Bu isaretler toprakli bir çubukla çizilerek ya da küçük taslarla veya kurul dal parçalari ile birakilir. Küçük bir ok gidecegin yönü gösterir. x isareti yollarin çakistigi yerlerde kullanilir ve bu yolu kullanmadik anlamina gelir. Içinde bir rakam olan ve yanindan bir ok çikan bir kare "Bu yönde bir mesaj biraktim" anlamindadir. Karenin içindeki rakam ise mesajin kaç adim ilerde oldugunu belirtir. Ortasinda bir nokta daire ise "Buraya kadar. Eve dönüyorum" anlamindadir.
TRACKING
Kis mevsimi karli geçen bir bölgede yasiyorsan kisin kent disina çiktiginda etrafinda pek çok iz bulacaksin. Bu izleri kolayca takip edebilirsin. Yilin diger mevsimlerinde ya da kar yagmayan bölgelerde ise göl ve nehir kenarlarinda izlere rastlayabilirsin.
Iz takip etme isinde basarili olabilmek için bazi kurallari bilmen gerekir.
Tek bir izi incele: Iz takibine baslamadan önce tek bir izin detaylarini zihnine iyice yerlestir. Izi ölç. Istersen bir resmini çiz. Baska izlerle karissa bile ayni izi takip ettiginden emin ol.
Günese karsi iz takip et: Mümkünse takip isini günese karsi yap. Bu durumdaki izler daha belirgin ve ayrintili görünecektir. Izi bir bütün olarak gör. Iz takip ederken yukariya ve ileriye bak. Izler, otlar üzerinde baska, sert arazide baska türlü kendini gösterir. Ezilmis otlar isigi farkli yansitir. Sert arazide ise iz, yerini degistirmis taslar, kirilmis dallar, ters dönmüs yapraklarla kendini gösterir. Kendini izledigin hayvanin yerine koy. Izleri kaybedecek olursan "Ben onun yerinde olsaydim buradan nereye giderdim'' diye düsün ve buna göre hareket et.
Son izi belirle: Ölü bir noktaya gelmissen buldugun son izin yanina bir çubuk sapla ve tekrar bir iz buluncaya kadar daireleri gittikçe genisleterek çubugun etrafinda dolas. Ilerlerken belli nirengi noktalarina dikkat et. Iz takip ederken kaybolma, çevrene karsi uyanik ol. Seni baslangiç noktasina geri götürecek nirengi noktalarini unutma. Aman dikkat! Su son izler çok taze görünüyor. Izledigin hayvan çok yakinda olabilir etrafina bak ve dinle. Iste orada! Simdi sessizce ona yaklas.
Hayvanlari gördügün zaman nasil yürüdüklerine, nasil kostuklarina, dikkat edersen daha sonra iz takip ederken buldugun izlerden takip ettigin hayvanin yürüdügü ya da kostugu konusunda bir fikir sahibi olabilirsin.
IZIN KALIBINI ALMA
Izin çevresindeki ve üzerindeki fazlaliklari dikkatle temizle. Bir karton seridi izin etrafina çevir. Uçlarini yapistir. Biraz su ve alçiyi karistir. Biraz su ve alçiyi karistir. Izin üzerine çok az zeytinyagi dök. Hazirladigin karisimi bosalt. Alçi kuruduktan sonra kalibi yavasça çikar, üzerindeki tozlar! temizle.
KIZILDERILI IZ ISARETLERI
Iz takip ederken gözlerini iyi kullan. Gördügünün hayalinin bir oyunu degil, gerçekten bir iz isareti oldugundan emin ol. Eger bir isareti kaçirdigini düsünüyorsan, sildigin ya da bozdugun son isaretin yanina git ve yeniden aramaya basla. Buldugun bir isareti o noktadan ayrilmadan önce silmeli ya da bozmalisin. Bunu yazmazsan Doga yürüyüsüne çikan diger obalari sasirtabilir, hatta ayni yerdeki gelecek Doga yürüyüsünde sasiran sen olabilirsin.
TRAlLlNG ILE ILGILI OYUNLAR
Av ve Avcilar: Bir İZCİ av olur, digerlerinden 1O dk. önce yola çikar. Av 1.5 km. uzakliktaki hedefine dogru ilerlerken arkasinda iz isaretleri birakir. Digerleri, hedefine varmadan önce avi izleyip bulmaya çalisir.
Hayvan Avlama: Bir İZCİ yanindaki evcil hayvani ile birlikte digerlerinden bes dakika önce yola çikar. Obanin diger üyeleri onu izlemeli ve hedefine varmadan önce bulmalidir.
TRACKING OYUNLARI
Izleri Takip Et: Obana hayvan izlerini takip edebilme firsatini verebilmek için demirden belli bir hayvana ait ayak izleri yaptir ya da satilan bir yer varsa satin al. Bir İZCİ bes dakika önceden yola çikip bu demir kaliplarla izler biraksin. Obanin diger üyeleri onu izlesin.
Yarali Casus: Casus rolü oynayan bir İZCİ digerlerinden bir dakika önce yola çikar, ilerlerken bir kaç adimda bir yere kirmiziya boyanmis misir taneleri atar. Casus bir buçuk kilometre ötedeki hedefine varmadan önce digerleri onu yakalamak zorundadir.
STALKING OYUNLARI
Bu oyunlari oynamak için genis bir alan gerekmez Doga yürüyüsüne çiktiginizda öglen yemegi molasinda ya da bir bahçede oynanabilirler.
Uyuyan Korsan: Gözü bagli bir korsan bir kütügün üzerinde oturmaktadir. Ayaginin dibinde bir hazine sandigi vardir. (Bos bir kibrit kutusu) Digerleri onun çevresinde asagi yukari 30 m. uzagindadir. Yapilacak sey sessizce korsana yaklasarak hazine sandigini almak ve yine sessizce yerine dönmektir. Korsan yaklasani isitirse ellerini çirpar ve sesi isittigi yeri gösterir. Isittigi sen isen oyundan çikarsin, hazine sandigini alip, sessizce yerine dönebilen kisi korsan olur ve bir önceki korsanla yerini degistirir.
Geyige Sessizce Yaklasma: "Geyik" ormanda ayakta durur. Digerleri ondan 60 m. uzaga ve farkli yönlere yürürler. Yere atarlar. Bir düdük isareti ile saklanabilecekleri seylerin arkasinda saklana saklana ve sessizce geyige yaklasmaya çalisirlar. Geyik içlerinden birini görürse ona seslenir ve gördügünü söyler. Görünen İZCİ oyundan çikar. Görünmeden geyige en fazla yaklasan İZCİ bir sonraki oyunun geyigi olur. Bu oyunlar hayal gücü kullanilarak genisletilebilir ve yine hayal gücü ile yeni oyunlar bulunabilir.
YOLUNU NASIL BULURSUN?
Obanla çiktigin Doga yürüyüslerinin çogu çevrendeki yakin ve tanidigin yerlerde çiktigin Doga yürüyüsleridir. Zaman zaman daha önce hiç gitmedigin yerlere de gitmek istersin. Böyle Doga yürüyüslerine çikarken bir haritaya ve pusulaya ihtiyacin olacak.
Günümüzde uydulardan aldigi sinyallerle koordinatlari belirleyen GPS (Global Positioning System) olarak adlandirilan yön ve yer belirleyici aletler her hava ve yer kosullarinda yer bulmamizi saglar
XVII-IZ ISRETLERI
TEKNIK IZ ISARETLERI
Teknik iz isaretlerinin İZCİler disinda baskasi tarafindan görülmemesi ve anlasilmamasi gerekir. Bu isaretler genlikle arazide kullanilirlar.
Iz isaretlerinin arasinda, daginik yürümekte yarar vardir. Yarim ay biçiminde yürümelidir. Yarim ayin açik kismi yürünecek yöne bakar. Lider ortadadir. Izi bulan digerlerine bildirir. Bulunan izler ise deftere not edilir. Daha sonra izi birakan grupla bulusuldugunda karsilastirilir. Bu konuda bir çok uygulama yapmakta fayda vardir. Yine isaretler açik seçik anlasilabilir biçimde olmali, ancak İZCİ olmayan birisinin anlayamayacagi sekilde olmalidir.
XVIII-PUSULA,GPS
HARITA
Harita bir toprak parçasinin kus bakisi görünüsünün resmidir. Etrafinda görebilecegin yollarin, nehirlerin, tarlalarin, köylerin, kasabalarin ve benzerlerinin en önemlileri harita üzerinde sembollerle gösterilir. Bu haritalarin bazilarina elbette daha önce okulda derslerini çalisirken gördün. Sürücülerin kullandigi yol haritalarini da biliyorsun. Ama bu haritalarin hiçbiri Doga yürüyüsünde kullanilamaz. Doga yürüyüsünde kullanacagin haritanin topografik bir harita olmasi gerekir. Topografik haritalar çesitli ölçülerde olabilir. Doga yürüyüsü için en iyi harita 1:24000 ölçekli olanidir. Böyle bir haritada 1 mm 24 m.yi gösterir. Topografik haritayi Doga yürüyüsüne gidecegin alanla ilgili resmi kurulustan bulabilirsin.
HARITANIN ANLATTIKLARI
Iyi bir harita sana asagidaki konularla ilgili bilgiler verir;
1.Tamim: Herhangi bir harita yalnizca bölgenin adini verir. Topografik bir harita ise bu yerin yeryüzündeki konumunu da gösterir.
2.Ayrintilar: Arazi biçimleri haritada kolayca anlasilabilecek isaretlerle gösterir. Bu isaretlere harita isaretleri denir.
3. Yönler: Genellikle haritanin üst kismi kuzey, alti güney, sol tarafi bati, sag tarafi ise dogudur.
4.Uzakliklar: Haritanin alt kismindaki ölçek sayesinde harita üzerindeki uzakliklari hesaplayabilirsin.
5.Isimler: Göller, nehirler, kasabalar ve benzerleri harita üzerinde isimleri ile gösterilir.
HARITALARIN SINIFLANDIRILMASI
Ölçeklerine göre:
Küçük Ölçekli (1/500,000 ve daha küçük),
Orta Ölçekli (1/500,000 ve 1/100,000 arasi)
Büyük Ölçekli (1/100,000 den daha küçük Haritalar)
Tiplerine göre:
Planimetrik Haritalar: Ankara Sehir plani gibi
Topografik Haritalar: Yükseltileri gösteren Türkiye Fiziksel Haritasi gibi,
Kabartma Haritalar: Plastik malzeme üzerine kabartma olarak basilirlar.
Fotograf Harita: Havadan yapilan çekime grid çizgileri konarak yapilir.
Sayisal Haritalar: Bilgisayara verilen girdiler sonucunda elde edilen haritalardir.
HARITA KENAR BILGILERI VE SEMBOLLERI:
Haritalarin kenarlarinda standartlastirilmis bazi bilgiler ve semboller bulunur. Bu bilgiler haritanin ölçegi, haritadaki demiryolu, köprü, bataklik gibi sembollerin anlamlari, renklerin açiklamalari gibi bilgilerdir.
Ölçek;
1/100,000 ölçekli haritada; 1 cm. lik ölçülen yer gerçekte 100,000 cm veya 1000 metre veya 1 kilometredir.
1/25,000 ölçekli haritada; 1cm.lik ölçülen yer gerçekte 25,000 cm veya 250 metre dir.
1500 m.lik yürüyüs mesafesi 1/50,000 lik haritada 1500/50,000 = 3 cm olarak gösterilir.
Renkler;
Siyah: Insan tarafindan yapilan seyleri gösterir. Demiryolu, köprü, baca, isimler
Mavi: Suyun göstergesidir. Derinlige göre koyulasir. Deniz, göl, nehir, çay
Yesil: Orman , otlak ve verimli topraklari gösterir. Koyu renk yogunlugu gösterir.
Kahverengi: Yükseltileri gösterir. Koyulastikça yükseklik artiyor demektir.
Cografi koordinatlar;
Cografi koordinatlar Enlem ve Boylam olarak haritalarda kenar bilgisi olarak verilir. Ayrica GPS yardimiyla da koordinatlarimizi çok hassas bulabiliriz.
Örnek: Enlem 38 45' 30'' (Kuzey) Boylam 35 37' 45'' (Dogu)
Temel Kuzey istikametleri;
Cografi kuzey: Hakiki Kuzey yani kuzey kutbu istikameti olup haritalardaki meridyenlerin gösterdigi istikamettedir. Sabittir , degismez.
Manyetik kuzey: Pusula ibresinin gösterdigi kuzey olup zamana bagli olarak degiskendir.
Grid kuzeyi: O bölgedeki meridyene çizilen tegetin gösterdigi istikametedir. Sabittir.
Dogal sapma açisi: Manyetik kuzeyle cografi kuzey arasindaki açidir. Manyetik kuzey zamana bagli degisken oldugundan Cografi kuzeyin dogusunda veya batisinda olabilir. Harita kenar bilgilerinde yillik degisim miktari belirtilir. Yillik degisim eksi ise manyetik kuzey hakiki kuzeye yaklasir. Yillik degisim arti ise manyetik kuzey hakiki kuzeyden uzaklasir. Örnek 1990 yilinda Sapma açisi 3 derece 14 dakika dir. Yillik sapma eksi 0.9 dakikadir. 1999 için 9 yil X 0.9 = 8.1 dakikalik daha sapma olur. 1999 Sapma açisi 3 derece 6 dakika dir. (3 derece 14 dakika - 8 dakika). Her geçen yil manyetik kuzey hakiki kuzeye yaklasmaktadir.
HARITA NASIL KULLANILIR?
Yola çikmadan önce haritani önüne koy, incele… Baslangiç noktasi olarak bir yol kavsagi gibi bildigin bir noktayi seç. Daha sonra varacagin ilk noktayi belirle. Örnegin çir tepe. Son olarak da seni varis noktasina götürecek bir rota çiz. Doga yürüyüsü ne kadar zaman alacak? Gidecegin '- yerin uzakligini ölçmek için ince bir sicim al. Yürüyecegin uzakligi bu sicimle ölç. Sicimi haritandaki uzaklik cetveli üzerine koy ve harita ölçeginden yararlanarak uzakligi hesapla. Sonra bu uzakligi yürümenin ne kadar zaman alacagini bul.
HARITA SEMBOLLERI
Açik çukur, maden isaret konturu
Orta kontur
Kesme
Güç hatti, enerji hatti
Telefon hatti vb.
Demiryolu
Sert yüzeyli yollar
Düzgün yol
Köprü
Yaya köprüsü
Binalar
Okul, cami, mezarlik
Ahir vb.
Fabrika
Dereler
Su kuyusu
Kaynak
Göl
Bataklik
Bozuk yol
Patika
Harita sembollerini ögrenebilmek için önce bu sayfalardaki sembolleri iyice çalis. Daha sonra önüne topografik bir harita koy ve haritadaki sembolleri bulup anlamaya gayret et.
Siyah ile basilmis her sey insan yapisi, insan eseridir, yollar, demiryollari, köprüler, binalar, sinirlar, isimler.
Siyah çizgiler yollardir. Sert yüzeyli yollar iki siyah çizgi arasinda kirmizi ile gösterilir. Siyah dörtgenler binalardir.
Mavi renk suyun göstergesidir. Dere, göl, çay, nehir, hep mavi ile gösterilir.
Yesil alanlar, agaçlik alanlar yesille gösterilir. Meyve bahçeleri çaliliklar da hep yesildir.
Batakliklari göstermek için kesik mavi çizgiler ve yesil ot demetleri kullanilir. Bu isaretler bu alanlarin sulak alanlar oldugunu anlatir.
Tepeler ve vadiler kahverengi çizgilerle gösterilir. Bu çizgilere kontur çizgi adi verilir. Kontur çizgiler arazinin meylini ve yüksekligini gösterir. Kontur çizgilerin sik olmasi, birbirine yaklasmasi o noktada tepenin dik oldugu anlamina gelir. Haritadaki en koyu kahverengi çizgilerden birini izlersen bir rakamla karsilasirsin. Örnegin 100. Bu bir isaret konturudur. Bu çizgi üzerindeki her sey deniz seviyesinden 100 metre yüksektedir. Denizin 100 metre yükseldigini varsayalim. Bu çizgi yeni deniz seviyesi çizgisini olusturacaktir. Eger deniz 20 metre daha yükselirse hemen sonraki ince çizgi yeni deniz seviyesi çizgisi olacaktir. Bazi haritalarda kontur çizgileri arasindaki yükseklik farki 10 metredir. Haritanin altindaki ölçekte kontur çizgileri arasindaki yükseklik farkini bulabilirsin.
Simdi baslangiç noktasindasin ve ilerlemeye hazirsin. Ama hangi yönde? Bunu haritani yönüne koyar koymaz anlayacaksin. Bir haritayi yönüne koymak haritadaki yönlerle arazideki yönleri çakistirmak anlamina gelir.
ÖLÇEK Ince EYE Kalin EYE
Es yükselti egrileri: Deniz seviyesinden esit yükseklikte geçtigi düsünülen düzlemlerin izdüsümüdür. Es yükselti egrileri birbirini kesmez. Dik yerlerde egriler siklasir. Egim azaldikça egriler seyreklesir. Ince ve Kalin es yükselti egrileri vardir. Kalin yükselti egrisi dört ince egriden sonra gelir ve üstünde yükseltisi yazar.
1/25,000 10 m 50 m
1/50,000 20 m 100 m
1/100,000 50 m 250 m
1/250,000 100 m 500 m
1/500,000 200 m 1000 m
Örnek: 1/25,000 ölçekli haritada 50 m. es yükselti egrisinden üç sonraki egrinin oldugu yerin yüksekligi 80 m. dir.
HARITAYI YÖNÜNE KOYMA
En kolay yöntem harita üzerindeki bir belirli bir noktayi (kavsak, baca, köprü) gerçek sekille ayni yöne gelinceye kadar döndür. Ayni istikamete gelince harita dogru yöne yaklasik olarak konmus olur.
Haritaya o yil için hesaplanmis olan geçerli manyetik kuzey çizgileri çizebilirsin. Bazi haritalarin güney kenarinda ''P'' noktasi kuzey kenari üzerinde çizilmis ve derecelere bölünmüs sapma göstergesi vardir. Sapma diyagramindan ibre sapma açisi hesaplanir ve kuzey kenardaki sapma göstergesinde isaretlenir. Bu deger ile ''P'' noktasi birlestirilirse manyetik kuzey dogrultusu elde edilir. Pusula, bu manyetik kuzey dogrultusuna paralel olarak harita üzerine yerlestirilir. Harita ve pusula beraberce pusula ibresi pusula kadranindaki nisan hatti çizgisiyle çakisincaya kadar döndürülür.
Sapma açisini hesaplanir. (1999 için 3 derece 6 dakika.). Pusula güney kuzey istikametindeki grid çizgilerden birine paralel yani nisan çizgisi grid kuzeyine paralel yerlestirilir. Pusula üzerindeki nisan hatti ile pusula kuzey ucu arasindaki açi, sapma açisi ile ayni duruma gelinceye kadar harita döndürülür.
PUSULA
Doga yürüyüsünde yollari ve patikalari izlemek istemiyorsan bir pusulaya ihtiyacin olacak. Pusula enerji hatlarindan 55 metre, telefon hatlarindan 10 metre, çelik demir malzemeden en az bir metre uzakta kullanilirsa dogru deger verir.
PUSULA NASIL ÇALISIR?
Pusulanin en önemli parçasi manyetik bir ignedir. Bu igne ser. Serbestçe hareket edebilecek sekilde pusula gövdesine monte edilmistir Igne serbest kaldiginda her zaman ayni yönü gösterir. Bunun neden yeryüzünde igneyi çeken bir gücün olmasidir. Yeryüzü bir ucu kuzeyde diger ucu güneyde olan büyük bir miknatis gibidir. Dünyanin manyetikligi pusula ignesinin manyetik kuzeye dogru dönmesine neden olur.
Ignenin kuzeyi gösteren ucu kirmiziya ya da siyaha boyanmistir. Bazi pusula ignelerinde ise uç bir ok basi gibi sivridir. Hatta bazilarinda ignenin kuzeyi gösteren ucunda N harfi vardir.
PUSULA NASIL OKUNUR?
Pusulayi okumak belirlenmis bir noktaya götüren yönü derecelerle bulmak anlamina gelir. Derecelerini ögrenmek istedigin nirengi noktasina yüzünü dön. Pusulayi önünde bel seviyesinde ya da biraz daha yukarida düz olarak tut. Pusulanin tabanindaki "gidilecek yön" ok yönünde ileride duran nirengi noktasini göstersin. Simdi pusulanin ignesi pusulanin gövdesi üzerindeki sabit kuzey oku ile çakisincaya kadar pusulanin gövdesini çevir. Pusulanin kuzey ucunun pusula gövdesinin üst tarafindaki N (Kuzey)'i gösterdiginden emin 01. Gidilecek yön okunun pusula gövdesine degdigi noktada bulunan dereceyi oku.
Bir haritayi pusula ile dogru yöne koymak için önce pusulani (Kuzey) 360 o'ye ayarla. Pusulani, bir kenari haritanin kenarinda manyetik kuzey çizgisine gelecek sekilde haritanin üzerine koy. Pusulayi ve haritayi, pusula ignesi kuzey ucu N'yi gösterecek sat kuzey oku ile çikincaya kadar birlikte döndür. Iste haritan dogru yöne kondu.
IKI KUZEY
Harita ve pusulayi birlikte kullandiginda iki kuzey oldugunu unutma. Harita gerçek kuzeye göre çizilmistir. Haritandaki bütün boylamlar cografi kuzey kutbunu gösterir. Pusulanin kuzey ucu manyetik kuzeyi yani gerçek kuzeyi, kuzey kutbunun 1.600 km. Güneyinde Kuzey Buz Denizinde bulunan BATHURST adasini gösterir. Haritanin boylamlari ile pusulanin ignesinin gösterdigi kuzey arasindaki farka "sapma açisi" denir. Bu sapma nedeni ile pusulan ve haritani birlikte kullandigin her durumda bu farki göz önünde bulundurmalisin.
HARITANA PUSULA DILI KONUSTUR
Harita yönleri ile pusula yönleri arasindaki farki ortadan kaldirmak için haritanla pusulanin birbiri ile uyumlu olmasini sagla. Bunu yapabilmek için de haritanin üzerine manyetik kuzey güney çizgilerini çiz (Haritanin altindaki manyetik kuzey ile gerçek kuzeyi belirleyen üçgeni bul. Bu üçgenin manyetik kuzeyi belirleyen kenarindan haritanin yukarisina dogru bir çizgi çiz. Daha sonra bu çizgiye paralel baska çizgiler çiz.
Bu haritadaki çizgiler gerçek kuzey çizgisinin 14 derece batisindadir.
HARITA VE PUSULAYI BIRLIKTE KULLAN
Harita manyetik kuzey güney çizgilerini çizdikten sonra asagida anlatilan 3 basamagi izleyerek harita ve pusulani birlikte kullanabilirsin. Topografik haritanda bir rota belirle, bu rota üzerinde yol kavsaklari, binalar, köprüler vb. Gibi 5 ana nirengi noktasi tespit et. Pusulani hareket noktasindan ilk nirengi noktasina gidis yönünü gösterecek sekilde ayarla, simdi yola çikabilirsin. Ilk nirengi noktasina ulastiginda pusulani tekrar ikinci nirengi noktasina giden yönü gösterecek biçimde ayarla. Varacagin son noktaya ulasincaya kadar ayni sekilde devam et.
HARITA VE PUSULAYI BIRLIKTE KULLANMANIN BASAMAKLARI
1. Basamak: Pusulani, pusula tabaninin uzun kenari baslangiç ve varis noktalarina degecek ve taban üzerindeki "Gidilecek Yön Oku" gitmek istedigin yönü gösterecek sekilde haritanin üzerine koy.
2. Basamak: Pusulanin tabanini haritanin üzerinde hareket etmeyecek sekilde sikica tut. Pusulanin ignesini dikkate almayarak, pusula üzerindeki sabit kuzey oku, haritada çizdigin kuzey güney manyetik çizgilerine paralel oluncaya kadar pusula ve haritani birlikte çevir. Okun ucu haritanin üst tarafini (kuzey tarafini) göstermelidir.
3. Basamak: Pusulani haritandan kaldir ve gidilecek yön oku, ileriyi gösterecek biçimde önünde tut. Pusula ignesinin kuzey ucu, pusula gövdesindeki kuzeyi gösteren okun üzerine gelinceye kadar kendi etrafinda dön. Simdi pusulanin tabanindaki gidilecek yön oku gitmen gereken yönü gösteriyor. Bu yönde bir nirengi noktasi belirle ve bu nirengi noktasina dogru ilerle. Bu noktaya varildiginda baska bir nirengi noktasi belirle. Çizdigin rotada ilerlerken düz bir çizgi üzerinde ilerleme zorunda degilsin. Iyi bir Oryantiring'ci gidecegi noktaya en kisa zamanda ve en kolay varmak için tüm bilgisini kullanir.
GPS (GLOBAL POSITIONING SYSTEM)
Dünya etrafinda dönen 24 uydudan sürekli aldigi sinyallerle bulundugumuz koordinatlari tespit eden, istedigimizde bunlari hafizasina alan ve ilerde tekrar bu noktaya dönmemizi sagliyan el büyüklügündeki yardimci alete GPS denilmektedir. GPS gece ve gündüz kosullarinda belirli noktalar arasini gidebilmemizi saglar. Pusula amaciyla da kullanilir. Hedefe yönelik güzergahdan sapmamiz durumunda bizi ikaz eder.
GPS le 15 metrelik bir hata ile daha önceden belirledigimiz bir noktaya tekrar gidebiliriz. GPS bize hizimizi, toplam yürüyüs mesafemizi, hedefe kalan mesafeyi, ortalama hizla hedefe varis zamanimizi verir. Ayrica bulundugumuz irtifa (yükseklik) bilgisi de GPS ten ögrenilebilir.
ÖLCÜMLER
METRIK SISTEM
Dünya etrafinda dönen 24 uydudan sürekli aldigi sinyallerle bulundugumuz koordinatlari tespit eden, istedigimizde bunlari hafizasina alan ve ilerde tekrar bu noktaya dönmemizi sagliyan el
Ülkemizde kullanilan uzunluk ölçüsü birimi metredir.
1 km - 1000 metre
1 m - 10 dm
10 dm - 100 cm
1 cm - 10 mm
1 m - 100 cm
1 m - 1000 mm
Metre : m
Desimetre : dm
Kilometre : km
Santimetre: cm
Milimetre : mm
KISISEL ÖLÇÜMLER
Doga yürüyüslerinde ve kamplarda sik sik uzaklik, yüksekli ya da genislik ölçmek zorunda kalabilirsin. Bu ölçümleri en kolay sekilde her zaman yaninda tasidigin cetvelle yani kendinle, karisin, boyun vb. ile gerçeklestirebilirsin. Asagida kisisel bazi ölçüm sekilleri verilmistir. Bu ölçümleri yap bir kenara yaz, her zaman isine yarayacaktir.
Karisim : ………………Adimim : ………………
Ayagim : ……………… Ayakkabili ayagim : ………………
Boyum : ……………… Kol uzunlugum : ………………
YÜKSEKLIGIN ÖLÇÜLMESI
Kalem Metodu : Bir arkadasina agacin yaninda durmasini söyle ya da agacin gövdesine dayanarak kendi boyunu ölç ve gövdeye boyunu belirleyen bir isaret koy. Agaçtan uzaklas eline bir kalem ya da kaleme benzer bir çubuk al, kalem ve arkadasin ayni dogrultuda olacak sekilde kolunu ileriye uzat tek gözünü kapatarak arkadasinin boyunun bir kalem üzerinde nereye geldigini belirle. Daha sonra kolunu yukariya dogru yavas yavas kaldirarak agacin arkadasinin boyunun kaç kati oldugunu bul. Buldugun sayiyi arkadasinin boyu ile çarparak agacin yüksekligini hesapla.
Devirme Metodu: Eline bir çubuk al çubugu dik tutarak kolunu ileriye dogru uzat. Yüksekligini ölçmek istedigin bayrak direginden ya da agaçtan uzaklas. Çubugun arkasinda kalan direk veya agaci çubukla ayni boyda görünceye kadar uzaklasmaya devam et. Bayrak direginin üst ucu ile çubugun üst ucu, diregin alt ucu ile çubugun alt ucu ayni yerde göründügü zaman dur. Çubugu yana dogru 90 derece devirerek yatay pozisyona getir. Bir arkadasina çubugun ucunun gösterdigi yere gitmesini söyle. Arkadasin ve direk arasindaki mesafeyi ölçtügünde diregin yüksekligini bulacaksin.
Çamurlu Su Metodu: Yere, agaçla senin arana çamurlu suyla dolu bir legen koy. Legeni ögle bir yerlestir ki legenle agaç arasindaki uzaklik asagi yukari agacin tahmini yüksekligi olsun. Legenden kendi boyuna esit bir mesafeye kadar uzaklas. Su anda suda agacin tepesinin aksini görüyor olmalisin. Eger suda bu aksi göremiyorsan, legeni biraz ileri geri çek, senin legenden uzakligin yine ayni olmali, suda agacin tepesinin aksini gördügün zaman legenle agaç arasindaki uzaklik agacin yüksekligine esittir.
GENISLIGIN ÖLÇÜLMESI
Napolyon Metodu: Genisligini ölçmek istedigin nehir ya da derelerin kenarinda dur. Basini çenen gögsüne degecek biçimde eg, elini avuç içi yere paralel gelecek sekilde alnina daya. Elini dis kenari karsi kiyiya degiyor gibi görününceye kadar asagiya dogru eg. Bulundugun yeri degistirmeden ve elinin egimini bozmadan 90 derece saga dön. Elinin dis kenarinin bulundugun kiyida gösterdigi nokta ile durdugun yer arasindaki uzaklik nehrin genisligine esittir. Napolyon bu islemi eli yerine sapkasinin kenari ile yapar, elini degil sapkasinin kenarini asagiya dogru egerdi. Sen de bu ölçümü yaparken genis kenarli bir sapka kullanabilirsin.
Kazik Metodu: Nehrin karsi tarafinda bir nokta, örnegin bir kaya belirle. "A" noktasi kayanin karsisina bir kazik dik "B" noktasi A.B dogrultusuna dik olarak kiyi boyunca yürü, Yürüdügün mesafeyi adimla. Diyelim 30 adim attin. Belli bir sayida adim atman sart degil. Geldigin nokta "C" noktasi olsun. Buraya da bir kazik dik. Kiyi boyunca yani dogrultuda yürümeye devam et. Daha önceki adim sayisi kadar ilerledikten sonra geldigin noktaya bir kazik dik. "D" noktasi. Bu D.B. dogrultusunda dik olarak yürü. C noktasina diktigin kazik ile A kayasini ayni dogrultuda görünceye kadar ilerle. C ve B'yi ayni dogrultuda gördügün noktaya "E" de ve bir kazik da buraya dik. D ve E kaziklari arasindaki mesafeyi ölçtügünde nehrin genisligini bulmus olursun.
Pusula Metodu: Nehrin kayisinda dur. Buraya "B" noktasi diyelim. Nehrin karsi kiyisinda tam karsisina gelen yerde bir nokta belirle, örnegin bir kaya (A noktasi) pusulayi pusulanin tabanindaki gidecegin yönü gösteren ok karsi kiyidaki kayayi (A''I) gösterecek sekilde tut. Pusulanin gövdesini pusula ignesi oryantiring okunun (pusula gövdesindeki sabit kuzey oku) üzerine gelinceye kadar çevir. Pusula ignesinin kuzeyi gösteren ucu N'yi (kuzeyi) göstermeli. Dereceye bak (diyelim ki 120 derece). Dereceye 45 derece ekle (165 derece eder).
Pusulanin tabanindaki gidecegin yönü gösteren ok A'ya dönük olarak nehir oyuncu yürü. Puslanin ignesinin kuzey ucu ile oryantiring oku (pusula gövdesindeki sabit ok) çakistiginda dur (C noktasi) CB arasindaki mesafe nehrin genisligine esittir.
PRATIK YÖN TAHMINLERI
Günesle Yön Tayini : Günesle yön tayininin en basit sekli sudur:
Ayari dogru bir saatle ise baslanir. Önce saatimizin akrebinin günese dogru tutariz. 12 sayisi ile akrebin olusturdugu açinin açi ortasi bize güneyi bildiriri. Bu kural kuzey yarimküre için geçerlidir.
Günes ile yön bulmanin baska bir çok yöntemi vardir. Bunlardan en basit olani günesin dogudan dogup batidan battigidir. Yine yere dik olarak çakilan bir sopanin saat 12:00'deki gölgesi, dünyamizin kuzey yarimküresinde sopanin tam dibine düsmez, biraz kayar. Iste sopanin dibinden biraz disariya olan bu gölgenin bulundugu yön bize kuzeyi verir Güney yarimkürede ise bunun tam tersi olur. Saat 12:00'de ekvator da dikilen bir sopanin gölgesi olmaz.
Yildizlarla Yön Bulma : Bilindigi gibi gökyüzünde birçok irili ufakli yildiz vardir. Kutup yildizi dedigimiz ya da kuzey yildizi dedigimiz yildiz cografi sabit yildizlardir. Yani hareket etmezler, ama dünyamiz döndügü için bunlar hareket ediyor gibi görünür. Bu özelliklerden de yararlanilarak yön bulunabilir; önce yere biri kisa biri uzun öyle iki sopa çakilir ki, bu iki sopanin uçlari seviyesinden bir sabit yildiz görünmelidir. Bundan sonra beklenir ve bir süre sonra da sabit yildizin yavas yavas sopalarin ucundan baktigimiz yönde çikmakta oldugu görünür. Yildiz eger sola dogru kayarsa, baktigimiz yön kuzeydir. Yaldiz saga dogru kayarsa güney, yukari dogru kayarsa dogu, asagiya dogru kayarsa bati olur. Bu yönteme sabit yiliz kaymalar ile yön bulma denir.
Saat ile Yön Tayini : Yaklasik olarak cografi kuzey ve güney istikametlerini bulmak için saatten faydalanilir. Kuzey yarim kürede saatin akrebi günese çevrilir. Saat 12 ile akrep arasindaki açinin açiortayi güneyi ters uzantisi ise kuzeyi gösterir. Yönün hangi ucunun kuzey oldugunu bulmak için günesin ögleden önce doguda oldugu akilda tutulmalidir.
XIX-METEOROLOJI
METEROLOJI, HAVA VE RÜZGAR
İZCİler için hava durumunu bilmek çok önemlidir. Kampa gitmeden önce hava durumunu incelememek, ona göre giysi almamak ve kalis planlari yapmamak kampinizin çok kötü geçmesine neden olabilir. Günmüzde hava tahminleri daha uzun süreli ve çok daha güvenilir olarak yapilabilmektedir. Internet sayesinde birçok hava tahmin istasyonunun web sayfalarina girip ileriki dönemin tahminlerini alabiliriz. Ancak is bu kadarla bitmez. İZCİler her an degisen hava durumunu kendileride çok iyi analiz edebilmelidirler. Kamplarda faaliyetlerini bu tahminlerine göre planlayabilirler.
Eski çiftçiler ve gemiciler kendileri için çok önemli olan hava tahminini deneyimlerine dayanarak bazi belirtilerek göre yaparlardi. Bizler bugün sansliyiz, günlük hava raporlarini dinleyip,, hava durumunu ögrenebiliyoruz. Bununla beraber Doga yürüyüsüne gittiginde sende bazi belirtilere bakarak önündeki saatlerde havanin nasil olacagini tahmin etmek zorunda kalabilirsin. Sana bu konuda yardimci olacak pek çok sey var.
HAVAYI NASIL ANLAMALI
Havanın iyi, yağmurlu, rüzgarlı veya fırtınalı olacağını anlamak kolaydır.
IYI HAVA BELIRTILERI
1-Gökyüzü koyu mavi görünürse, günes dogarken parlak ve hafif sisli bulunursa, gökkusagi aksam görünürse, günes ay etrafinda büyük hale olursa havanin iyi olacagi anlasilir.
2-Otlarin üzerindeki çig iyi havayi müjdeler. Çig olayi havanin kuru ve açik oldugu zaman gerçeklesir.
3-Havanin sisli bulunmasi, sükunetli olacagini gösterir.
4-Atesin dumani yukariya dogru düz olarak yükselirse yüksek hava basinci oldugu ve havanin güzel olacagi anlasilir.
5-Aksam kirmizi olan bir gökyüzü iyi havanin belirtisidir. Havadaki toz partikülleri gördügün zaman kirmizi rengin olusmasina neden olur.
6-Kirlangiçlar yükseklerde uçarsa ertesi günün yagmurlu olmayacagi anlasilir. Böyle havalarda kirlangiçlar hava akimlari ile yükselen böcekleri yükseklerde yakalar. Yani bu durum yüksek hava basincina isarettir. Yüksek hava basinci ise iyi hava demektir.
KÖTÜ HAVA BELIRTILERI
1-Sabahleyin kirmizi bir gökyüzü toz yüklü bir havanin doguya dogru çekilip yerini batidan gelen hem yüklü havaya biraktigini gösterir.
2-Kirlangiçlarin topraga yakin uçmalari böceklerin alçak hava basinci nedeni ile topraga yakin oldugunu gösterir. Alçak hava basinci ise kötü hava demektir.
3-Atesin dumani yükselmeden dagiliyorsa alçak basinca ve kötü havaya isarettir. Otlar sabah kuru ise, üzerinde çig yoksa, kötü hava geliyor demektir.
4-Günes dogarken, gökyüzünün kirmizi, gökkusaginin sabahleyin görünmesi, ay'in etrafinda küçük bir çember bulunmasi yagmura isarettir.
5-Günes dogarken kirmizi görünmesi, batarken gökyüzünün kirmizi olmasi rüzgara isarettir.
6-Günesin soluk ve dumanli dogmasi, ay'in parlak olmasi, bulutlarin beyaz olmasi, günes ve ay'in etrafinda bir kavis bulunmasi firtinaya isarettir.
BULUT TÜRLERI
Bulutlar havanin sogumasiyla olusan milyonlarca küçük su damlacigindan ve buz kristalinden meydana gelir. Bunlar degisik sekillerde olusurlar. Biçimleri ,yükseklikleri ve büyüklüklerine göre adlandirilirlar.
Sirüs : (cirris ya da "tug"): Genellikle 6000 m. ve yukarisinda bulunurlar ve açik bir günde görülür, sakin bir denizin isaretidir.
Cirro Stratus: Karismis örümcek agi seklinde, yükseklerde ince beyazimsi bulutlar. Sakin bir denizin isaretidir.
Alto cuuulus ya da "koyunlar": Ayni boydaki gri veya beyaz bulutlardir. Bir koyun sürüsünü andirirlar. Yerden yükseklikleri 6-8 km. Arasindadir.
Alto stratus: Gökyüzünü gri bir perde gibi yogun olarak kaplayan, günes ya da ay bulunan bölümü parlak olan bulutlardir. Firtinaya isarettir.
Strato cumulus: Kivrim kivrim koyu bulutlaridir. Çok yogun degildirler. Aralarindan yer yer mavi gökyüzü görünür. Yagmur getirmezler.
Nimbus "semsiye": Tam anlami ile yagmur bulutlaridir. Kalin ve koyu renklidirler. Alt kisimlarda yer yer küçük bulutlar vardir. Bulutlarin içinde bazi delige benzer açikliklar bulunur.
Cumulus "Yün sepeti": Çesitli yüksekliklerde büyük bulut yiginlari. Günese karsi olan yerleri parlaktir.
Cumulo Nimbus "firtina" ya da "saganak": Cumuluse benzerler Üst tarafindan "cirrus"a benzer bulutlar alt tarafta ise "nimbus" bulutlari vardir. Çok alçak bulutlardir. Dolu bu bulutlar tarafindan olusur.
Stratus "çarsaf": Yukariya dogru yükselen yatay bir sis tabakasi. Parçalara ayrilmis sekline "franto stratus" adi verilir.
Pus veya sis; çok küçük su damlaciklarindan olusan "yüzey bulutlaridir.". Sis pustan daha yogundur.
Çiy: Soguk bir yüzeyle temas eden havanin sicakligi belli bir noktaya düstügünde çiy olusur. Su buhari çiy damlaciklari halinde soguk yüzeylerde yogunlasir.
Don: Yüzeylerdeki sicakligin don noktasinin altina düsmesiyle olusur.
Kiragi: Kiragi küçük buz kristallerinden olusur ve donmus bir çiydir.
Uçaklarin arkalarinda biraktiklari izler, uçak motorlarindan çikan su buhari içeren sicak gazlarin soguk havada donmasi ve yogunlasmasi ile olusurlar.
HAVA TAHMIN RAPORU
Içinde yasadigin yerin iklimini bilirsen çevreni daha iyi tanirsin. Iklimi ögrenmen konusunda radyodan, TV.den, gazetelerden alacagin hava raporlari sana yardimci olacak. Hatta biraz yardimla kendi meteoroloji istasyonunu kurabilirsin. Ölçümleri günde iki kere ve üstteki tabloda gösterilen konularda gerçeklesir. Bir ay sonra edindigin bilgileri arkadasina aktar. Hava konusunu bir hobi olarak seçersen meteoroloji konusunda uzman kisilerle baglanti kur.
RÜZGAR
Rüzgar; harekette olan havadir. Bu hareket bir dogrultuda olup daima yataya pek yakindir. Rüzgarin egimi birkaç dereceyi geçmez. Rüzgar dogrultusu, rüzgarin estigi yönle gösterilir. Mesela ''kuzey rüzgari'' kuzeyden gelen yani, ''kuzeyden güneye dogru esen rüzgar''demektir. Rüzgarin yönü ''rüzgar firildagi'' denilen aletle tayin edilir.
Rüzgarlara, yönlerine göre, bölge halkinin verdigi bir takim adlar da vardir. Mesela Marmara Bölgesi'nde kuzeyden esen rüzgara ''Yildiz" kuzeydogudan esene ''poyraz'', dogudan esene ''dogu'' güneydogudan esene ''kesisleme'', güneyden esene ''kible'', güneybatidan esene ''Lodos'' batidan esene ''bati'', kuzeybatidan esene ''karayel" denir.
RÜZGARLARIN SIDDETLERINE GÖRE ALDIKLARI ADLAR
DERECESI
ADI HIZI (Saniyede m.) Etkisi
0 Sakin 0 - 1 Hissedilmez
1 Çok Hafif 1 - 2 Hissedilmez
2 Esinti 2 - 4 Yapraklari Kimildatir
3 Hafif Meltem 4 - 6 Yapraklari Kimildatir
4 Meltem 6 - 8 Ince Dallari Sallar
5 Sert Meltem 8 - 10 Duman hafifçe yana kayar, ince dallari sallar
6 Rüzgar 10 - 12 Kalin Dallari Sallar
7 Firtinali Rüzgar 12 - 14 Kalin Dallari Sallar
8 Hafif Bora 14 - 16 Körpe Agaç Gövdelerini Sallar
9 Bora 16 - 20 Toz, kagit parçalarini yükseltir, agaçlar sallanir.
10 Siddetli Bora 20 - 25 Dallari kirar
11 Firtina 25 - 30 Dallari kirar, rüzgara karsi yürümek zorlasir.
12 Tayfun (Kasirga) 30 ve Yukarisi Agaçlari kökünden söker, binalara zarar verir.
ISI -RÜZGAR CETVELI
Isi-Rüzgar Münasebeti: Isi-Rüzgar cetvelinde görülecegi gibi hava sicakligi, insan, malzeme, araç ve yiyecek maddeleri üzerine, rüzgarin hizina bagli olarak degisik kuvvetlerde etki yapmaktadir. Yukaridaki çizelge bütün İZCİlerce çok iyi bilinip uygulandigi sürece sogugun olumsuz etkilerinden korunmak mümkündür.
Don çalmasi oldukça ilik havalarda bile rüzgarin vucudun korunmasiz kisimlarina nüfuz ettigi durumlarda meydana gelebilir. Örnegin; Sayet rüzgar sakin ve ISl -29"C ise dondurucu rüzgar etkisi çok azdir. Ancak ayni isi derecesinde rüzgar saatte 40 Km. süratle esiyor ise dondurucu rüzgar halinde olusan isi derecesi -59 °C olur. Bu kosullar altinda tehlike büyüktür ve bu isiya maruz kalan vücut 30 saniye içinde donabilir.
Sicaklik Degistirme Formülleri
Metrik veya Ingiliz sistemini degistirmek için dis kolonlardaki faktörler.
CELSIUS = C = 5/9 (F-32) F = 9/5 C + 32
FAHRENHEIT 32 40 50 60 70 75 85 95 105 212° °
CELSIUS 0° 5 10° 15° 20° 25° 30° 35° 40° 100
HAVA DURUMU
Görüs
Görülebilen Mesafe Tanim
50 metre Kesifsis
200 metre Kalin sis
400 metre Sis
1000 metre Mutedil sis
1 mil = 1609 m Puslu
2 Mil = 3218 m. Zayif görüs
5 Mil = 8045 m. Orta görüs
10 Mil = 16090 m. Iyi görüs
30 Mil = 48270 m. Çok iyi görüs
30 Milden fazla Fevkalade iyi görüs
DENIZIN DURUMU
Dalga yüksekligi Tanim
0 DURGUN DENIZ. Sütliman
1 Kd.'den SAKiN DENIZ. Tepeleri olmayan küçük dalgaciklar.
1- 3 Kd. HAFiF SOLUGANLI DENiZ. Kisa fakat bariz dalgalar; dalga tepelerinde köpük tesekkül etmemis fakat cam gibi.
3 -5 Kd. MUTEDiL DENiZ. Dalgalar büyümeye basliyor, arada sirada beyazliklar gözüküyor.
5 -8 Kd. KABA DENiZ.Orta dalgalar, bariz uzun sekil almaya baslar, tepelerinde beyaz köpükler uzamaya baslar.
8-12 Kd. PEK KABA DENiz. Dalgalar büyür, devamli beyazliklar, dalgalar kirilmaya baslar ve köpükler rüzgar istikametinde uçusmaya baslar.
12 -20 Kd. YÜKSEK DENiz. Agir tepeleri beyaz dalgalar, köpükler, kesif seritler halinde rüzgar istikametinde savrulur.
METEOROLOJI ARAÇ-GEREÇLERI
Yagmur sayaci: Her yani ayni çapta bir teneke kutu al kutunun içinde biriken yagmur suyunu her gün bir cetvel kullanarak ölç, kutuyu her ölçümden sonra bosalt.
Nem orani: Nem oranini ölçmek için karton bir süt kutusu bul. Kutuya yerlestirecegin birinin haznesi islak, digerinin kuru olan iki termometre arasindaki farki bularak nem oranini ölç. Nem oranini bulmak için asagidaki tabloyu kullan.
NEM ORANI ÖLÇÜM TABLOSU
Hazne Islak olan ve kutu olan termometreler Kuru ve islak Hazneli Termometrelerdeki Isi arasindaki isi (Centigrad ve Fahrenheit olarak)
Kuraklik: Bir bölgede en az 15 günlük bir sürede 0.2 mm. Den daha az yagisgözlenmesine kuraklik denir.
DEPREMDEN SONRA:
Deprem sonrasinda nasil davranacaginiz önemli. Panige girmemek, fisiltilara kulak asmamak, kurtarma çalismalarina katilmak gerekiyor. Deprem öncesi önlemlerinizi aldiniz ve depremi az ya da çok hasarla atlattiniz. Bu kez baska sorumluluklar sizi bekliyor. Ön kosul panige kapilmamak, uyanik ve hizli davranmak.
Eviniz hayatiniza zarar vermeyecek ölçüde hasar görüp, sizin disari çikmaniza izin veriyorsa, binayi terk etmeden önce çevrenizdeki seslere kulak verin. Bu sesler, sizden çok daha zor durumda olan insanlara ait olabilir. Sese olan yakinliginiz sayesinde binanin disindan yapilacak bir yardimdan çok daha hizli bir sekilde göçük altindakileri hayata kavusturabilirsiniz.
Kalabalik mekanlari bosaltirken sakin olmak, hasari en az ölçüde atlatmak açisindan önem tasir. Toplu ve düzenli hareket bu safhada çok önemlidir. Binalarin disina çiktiginiz andan itibaren de kurtarma çalismalarina katilmak gerekir. Verebileceginiz küçücük bir destek, bir insan hayati, daha büyük yardimlar birden çok insanin hayati demektir.
Felaket sonrasi olasi karmasa ortami için dikkatli olunmali. Özellikle de söylentilere, dilden dile dolasan deprem fisiltilarina yenilerini eklememeli ve kulak asmamaliyiz. Bu tür söylentilerle, Marmara Depremi'nin ardindan da yasandigi gibi halkta daha büyük panik olusturdugunu ve normal yasamin bir türlü geri kazanilamadigini gördük.
Sükunetinizi koruyun.
Durumunuzu degerlendirin.
Yarali olup olmadiginizi belirleyin.
Bulundugunuz yapi yikilmamissa, kontrollü, hizli ve dikkatli bir sekilde binayi terk edin.
Hemen ardindan gelebilecek bir artçi sok, o ana kadar yikilmamis, ancak tasiyici elemanlarina zarar vermis olan binayi yikabilir.
Sarsinti aninda merdivenler baglanti yerlerinden ayrilmis, tavandan dökülebilecek siva, beton parçasi olabilir. Binadan ayrilirken kapilari dikkatli bir sekilde açin, bu gibi tehlikelerden sakinin ve basinizi koruyun.
Eger enkaz altinda iseniz…
Kipirdayacak durumunuz varsa ve kesin bir çikis yolu görebiliyorsaniz hareketlenin. Aksi takdirde pozisyonunuzu koruyun ve sakin olun. Fazladan her çaba, size gelecekte gerekli olacak enerjiyi ve suyu tüketecektir.
Disaridan bir müdahale sesi duyana kadar bagirmaya çalismayin. Bu enerjinizi zamansiz tüketmenize yol açacaktir. Bir ses duydugunuzda cevap verin ve pozisyonunuzu anlatmaya çalisin.
Ilerleyen saatlerde disariya ses verebilecek bir ses kaynagi yaratma yolu bulun. Tencere benzeri bir metale vurulacak biçak sapi, sert bir yüzeye vurabileceginiz diger sert bir cismin olup olmadigini kontrol edin. Çünkü saatler geçtikten sonra böyle bir sey edinme gücünü kaybetmis olabilirsiniz.
Kurtarma ekipleri, olay yerine ulastiklarinda bakacaklari ilk yer enkaz üzerinde kabarmis bölgelerdir. Kabaran bu bölgeler muhtemel yasam üçgenlerinin oldugu noktalardir. (Buzdolabi, bulasik ve çamasir makinesi, çelik para kasasi, demir dolap vb.) Böyle bir pozisyona sahipseniz, ilk ulasilacak kurtarma bölgesindesiniz demektir.
Sonuç olarak depremle yasamayi ögrenmeliyiz. Insanlari öldüren deprem degil, insanlarin yaptigi binalar ve alinabilecek tedbirleri önceden almamalaridir. Hepinize Mutlu, güzel ve depremsiz günler.
XXVIII-CUMHURIYET
ATATÜRK, CUMHURIYET ve DEMOKRASI
İZCİler İZCİ olurken "Vatanima karsi görevlerimi en iyi sekilde yapacagima and içerim" diyerek söz verirler. Türkiye cumhuriyetinin kurucusu büyük önderimiz Atatürk Türkiye Cumhuriyetini siz gençlere yani siz İZCİlere birakmistir. Türkiye İZCİleri Büyük Atatürk'ün emanetini sonsuza kadar koruyacaklardir.
ATATÜRK ILKELERI
ATATÜRK TARAFINDAN KENDI ILKELERININ TANIMI
Atatürk ilkelerini hakkinda yorum yapmak yerine ilkeleriyle ilgili olarak Atatürk'ün kendi söyledikleri kaynaklariyla verilmistir. İZCİlerin böylece Atatürk'ün ilkeleriyle neyi kastettigi daha net ortaya konmaya çalisilmistir.
CUMHURIYETÇILIK
Türk Milleti,halk idaresi olan cumhuriyetle idare olunur. (Afet inan-Medeni 8ilgiler ve M.Kemal Atatürk'ün EI Yazilari sh.352)
Türk Milleti'nin yaradilisina ve karakterine uygun idare, cumhuriyet idaresidir. Bugünkü Hükümetimiz, dogrudan dogruya milletin kendi kendine, kendiliginden yaptigi bir devlet teskilati ve hükümetidir ki, onun adi Cumhuriyet'tir. Artik hükümet ve millet arasinda geçmisteki ayrilik kalmamistir. Yönetim halk, halk yönetim demektir. (Söylev ve Demeçler C.III sh.75, C.II sh.230)
Demokrasi prensibi, egemenligi kullanan araç ne olursa olsun, esas olarak milletin egemenligine sahip olmasini ve sahip kalmasini gerektirir. Bizim bildigimiz demokrasi siyasaldir. Onun hedefi, milletin idare edenler üzerindeki kontrolü sayesinde siyasal özgürlük saglamaktir. (Afet inan -M.Kemal Atatürk'ten Yazdiklarim sh. 71 , 73)
MILLIYETÇILIK
. Biz dogrudan dogruya milliyetperveriz, Türk milliyetçisiyiz. Cumhuriyetimizin dayanagi Türk toplulugudur. Bu toplumun fertleri ne kadar Türk kültürü ile dolu olursa o topluma dayanan cumhuriyette o kadar kuvvetli olur. (Afet inan-M.Kemal Atatürk'ten Yazdiklarim sh.88)
. Diyarbakirli, Vanli, Erzurumlu, Trabzonlu, Istanbullu, Trakyali ve Makedonyali, hep bir milletin evlatlari, hep ayni cevherin damarlaridir. (M. Kemal Kop-Atatürk Diyarbakir'da sh.4)
HALKÇILIK
Halkçilik demek, devletin bütün kudret ve egemenliginin halktan geldigini, Türk camiasi içinde, fert, aile ve sinif ayricaligi bulunmadigini, kanun önünde herkesin esit oldugunu ifade etmek demektir. Bu formül demokrasinin ifadesidir. (A. Riza Türel-Izmir Barosu Dergisi sayi 8, sh.413)
Türkiye Cumhuriyeti'ni kuran Türkiye halkina Türk Milleti denir. (Afet inan-Medeni Bilgiler ve M.Kemal Atatürk'ün EI Yazilari sh.351)
Türkiye halki, irkça, dince ve kültürce ortak, birbirlerine karsilikli hürmet ve fedakarlik hisleriyle dolu, kaderleri ve menfaatleri müsterek olan sosyal bir toplumdur. (Söylev ve Demeçler C.I sh. 221 )
Bence, bizim Milletimiz, birbirinden çok farkli çikarlari olan ve bu itibarla birbirleriyle mücadele halinde bulunagelen çesitli siniflara malik degildir. Mevcut siniflar birbirinin tamamlayicisi niteligindedir. (Söylev ve Demeçler C.II sh. 82)
LAIKLIK
Mensubu olmakla mütmain (tatmin) ve mes'ut bulundugumuz Islamiyet dinini yüzyillardan beri alisilmis oldugu üzere bir politika araci durumundan kurtarmak ve yüceltmenin kesin elzem oldugu gerçegini gözlüyoruz. Kutsal ve tanrisal olan inanç ve vicdani kanaatlerimizi, karisik ve dönek olan her türlü çikar ve tutkusuna sahne olan politikacilardan ve politikanin bütün organlarindan bir an evvel ve kesinlikle kurtarmak, milletin dünyevi ve uhrevi (ahretle ilgili) saadetinin emrettigi bir zorunluluktur. (Söylev ve Demeçler C.I sh. 330)
Din Iüzumlu bir müessesedir. Dinsiz bir milletin devamina imkan yoktur. Yalniz surasi var ki din, Allah ile kul arasindaki bagliliktir. Softa sinifinin din simsarIigina müsaade edilmemelidir. Dinden maddi menfaat temin edenler, igrenç kimselerdir. iste biz bu duruma karsiyiz ve buna müsaade etmiyoruz. (Kiliç Ali - Atatürk'ün Hususiyetleri sh. 116)
Artik Türkiye, din ve seriat oyunlarina sahne olmaktan çok yüksektir. Bu gibi oyuncular varsa kendilerine baska taraflarda sahne arasinlar. (Söylev ve Demeçler C.III sh. 76)
DEVLETÇILIK
Bizim izlemeyi uygun gördügümüz devletçilik prensibi bütün üretim ve dagitim araçlarini fertlerden alarak milleti büsbütün baska esaslar içinde düzenlemek amacini güden, özel ve kisisel ekonomik tesebbüse ve faaliyete meydan birakmayan sosyalizm prensibine dayali kollektivizm, komünizm gibi bir sistem degildir. Özet olarak bizim güttügümüz "devletçilik'' ferdi çalisma ve faaliyeti esas tutmakla beraber, mümkün oldugu kadar az zaman içinde milleti refaha, memleketi bayindirliga eristirmek için, milletin genel ve yüksek menfaatlerinin gerektirdigi islerde özellikle ekonomik alanda, devleti fiilen ilgilendirmektir.
Devletin siyasal ve düsünsel hususlarda oldugu gibi bazi iktisadi islerde de düzenleyici rolü prensip olarak kabul edilmelidir. Buradaki güçlük; devlet ile ferdin karsilikli faaliyet alanlarini ayirmaktir. Devletin faaliyet sinirini çizmek ve dayanacagi kurallari tespit etmek, diger yandan da vatandasin ferdi tesebbüs ve faaliyet özgürlügünü kisitlamamak, devleti yönetmekle yetkili kilinanlarin düsünüp tayin etmesi gereken bir meseledir.
Prensip olarak devlet, ferdin yerine geçmemelidir. Fakat, ferdin gelismesi için genel sartlari göz önünde bulundurmalidir. Bir de ferdin kisisel faaliyeti, ekonomik gelismenin esas kaynagi olarak kalmalidir. Fertlerin gelismesine engel olmamak, onlarin her bakimdan oldugu gibi özellikle ekonomik alandaki özgürlük ve tesebbüsleri önünde, devletin kendi faaliyeti ile bir engel vücuda getirmemesi, demokrasi prensibinin önemli esasidir. O halde diyebiliriz ki, ferdi tesebbüs gelismesinin bir engel karsisinda kalmaya basladigi nokta, devlet faaliyetinin sinirini teskil eder. Bu bakimdan genellikle belli zaman ve alanda sürekli bir özel nitelik gösteren ekonomik bir isi, devlet üzerine alabilir. (Afet inan-M.Kemal Atatürk'ten Yazdiklarim sh.66, 67)
INKILAPÇILIK
Yaptigimiz ve yapmakta oldugumuz inkilaplarin gayesi; Türkiye Cumhuriyeti halkini tamamen modern ve bütün anlam ve biçimi ile uygar bir toplum haline getirmektir. inkilabimizin asil hedefi budur. Bu gerçegi kabul etmeyen zihniyetleri darmadagin etmek zorunludur. Simdiye kadar milletin beynini paslandiran, uyusturan bu zihniyette bulunanlar olmustur. Herhalde zihniyetlerde mevcut hurafeler tamamiyla kovulacaktir. Onlar çikarilmadikça beyinlere gerçegin isiklarini sokmak imkansizdir. (Söylev ve Demeçler C.II h. 214)
Mes'ut inkilabimizin aleyhinde düsünce ve duygu tasiyanlari aydinlatip, dogru yolu göstermek, aydinlara düsen milli görevlerin en önemlisi ve birincisidir.(Söylev ve Demeçler C.II sh. 69)
Memleket davalarinin ideolojisini, inkilaplarimiz yönünden anlayacak, anlatacak, nesilden nesile yasatacak kisi ve kurumlari yaratmak lazimdir. (Söylev ve Demeçler C.I sh. 386)
ATATÜRK ÖZDEYISLERI
İZCİLİKTEKI BAGLANTISI
1- Ben sporcunun zeki, çevik ayni zamanda ahlaklisini severim.
1- Kendini bedence saglam, fikirce uyanik, ahlakça dürüst olmak için elimden geleni yapmalidir.
2- Hatta müdafaa yoktur, sathi müdafaa vardir; o satih da vatan toprakladir. Ey Türk gençligi! Birinci vazifen Türk istiklalini, Türk cumhuriyetin ilelebet muhafaza ve müdafaa etmektir. 2- İZCİ yurduna ve milletine sadiktir. İZCİ vatanina karsi vazifelerini yerine getirir.
3- Türk, ögün, çalis, güven. 3- İZCİ çaliskandir, baskalarina yardimci ve yararli olur.
4- Saglam kafa saglam vücutta bulunur. 4- İZCİ bedence saglam, fikirce uyaniktir.
5- Ben fikri hür, vicdani hür, irfani hür nesiller isterim. 5- İZCİ fikir, öz ve hareketlerinde açik ve dürüsttür.
6- Ormansiz bir yurt düsünülemez. 6- İZCİ bitkileri ve hayvanlari sever ve korur.
7- Din vardir ve lüzumludur. 7- Tanriya karsi görevlidir.
8- Millete hizmet eden onun efendisi olur. 8- İZCİ vatanina, milletine ve ailesine sadiktir.
9- Tek bir seye ihtiyacimiz var, o da çalismaktir.Türk milleti çaliskandir. Türk milleti zekidir. Vatan, insanlarin omuzlari üzerinde yükselir. 9- İZCİ çaliskandir. İZCİ daima hazirdir. İZCİ topluma hizmet eder.
10- Yurt sulh, cihanda sulh 10- Bütün dünya İZCİleri kardestir.
XXIX-DIN VE AHLAK
İZCİligin amaçlarindan biri gençleri topluma hayirli ve faydali birer fert olarak yetistirmektir. Bu amaç dogrultusunda gençlerin manevi ve ahlaki gelisimleri büyük önem arzetmektedir. Manevi ve ahlaki degerlerden yoksun bir toplumun çagdaslasabilmesi mümkün degildir.
Cumhuriyetimizin kurucusu Atatürk'e göre de bir milletin hayatinda din, dil, sanat, ahlak, hukuk, iktisat ve ilmin çok önemi vardir. Bunlara önem vermeyen ülkenin yükselmesi düsünülemez. Atatürk " Hiç bir millet yoktur ki ahlak esaslarina dayanmadan yükselsin." ve "Camilerin kutsal minberleri, halkin ruhi, ahlaki gidalarina en yüksek ,en verimli kaynaklaridir." demistir. Bir inanca asiri baglanmak, diger inanç ve ahlak degerlerine karsi çikarak kin beslemek taassupluk yani bagnazliktir ve İZCİLİK felsefesiyle bagdasmaz.
DIN
İZCİLİK andinin ilk kelimesi bildigimiz gibi "Tanriya" diye baslamakta ve "Tanriya, vatanima karsi vazifelerimi yerine getirecegime ……. And içerim" diye tamamlanmaktadir. Bu giris uluslararasi bütün İZCİ andlarinda mevcuttur. İZCİler bu nedenle mensup oldugu dinin gereklerini İZCİLİK yasamlari boyunca yerine getirirler.
And ve türenin açiklamalari sirasinda da gördügümüz gibi İZCİLİK uluslararasi bir hareket olan İZCİLİK din ve irk ayrimi gözetmez. Her İZCİ bir dinin mensubudur. Her irk ve dinden İZCİler bu hareketin birer üyesidir. Hiç bir İZCİ dini görüs ve ibadedinden dolayi kinanamaz ve hiç bir İZCİ din konularinda zorlanamaz.
İZCİler yemek öncesinde dua ederler ve bulduklari yiyecekler için sükrederler. Toplanti sonunda liderler İZCİleri kisa bir süre iyi dilek duygulariyla basbasa kaldiklarinda kendi içlerinden dualarini okurlar ve kendisi, ailesi, vatani ve insanlik adina tanridan iyi dilekte bulunurlar.
Din kurallari yaratici olan Tanri tarafindan konulan, peygamberler araciligiyla insanlara bildirilen, akil sahiplerini kendi istekleriyle iyiliklere yönlendirerek dünyada ve ahirette mutluluga ulastirmayi amaçlayan ilahi kurallar bütünüdür.
Yüce bir kudrete inanma ve ibadet etme egilimi insanin yaradilisindan kaynaklanmaktadir.
Insanlik tarihi incelendiginde , yeryüzünde geçmiste yasanmis ve halen yasanmakta olan pek çok din oldugu anlasilir. Dinler genellikle kuruculari mensuplari, nitelik ve içeriklerini yansitan isimlerle anilirlar. Halen yeryüzünde mensubu bulunan belli basli dinler sunlardir. Islamiyet, Hiristiyanlik, Yahudilik, Budizm, Hinduizm, Sihizm,Taoizm, Konfüçyüsçülük.
Yasayan ilahi dinlerin ilki olan Yahudilik; Hz. Musa tarafindan bildirildiginden Musevilik de denilmektedir. Yahudi kelimesi Hz. Yakub'un ogullarindan Yahuda'nin soyundan gelenlere verilen addir. Yahudilere ayrica Hz.Yakub'un lakabi olan "Israil" den dolayi Israilogullari da denilir. Bugün yeryüzünde 20 milyona yakin Yahudi vardir. Yahudiligin kutsal KİTABI Tevrat'dir. Musevilikte ibadet evlerde de yapilmakla birlikte "Havra" da denilen "sinagog"larda yapilir. Günlük ibadetleri üç kez yapilan duadan ibarettir. Haftalik ibadetleri Cumartesi günleri sinagogda topluca yapilir. Cumartesi günleri ates yakmak, çalismak, tasit kullanmak gibi isler yasak olup ibadet ve dinlenmeye ayrilmistir. Ay takvimine göre kutlanan sekiz dini bayramlari vardir. Sinagog da resim ve heykel bulundurmazlar. Sinagog'a kadinlar basini örterek, erkeklerde "kipa" denilen takkeye benzer bir baslik takarak girerler. Yahudiler domuz eti yemezler.
Yasayan ilahi dinlerin ikincisi Hiristiyanliktir. Hiristiyanlik Hz. Isa tarafindan bildirilmis ve kutsal KİTABI "Incil"dir. Hiristiyan kelimesi Hz.Isa mesihe bagli demektir. Hz. Isa Filistin'deki Nasira kasabasinda Hz.Meryem tarafindan bir mucize olarak babasiz dünyaya getirildi. Kavmi önce bu durumu kinadi , ancak bebek Hz.Isa kendisinin Tanrinin kulu ve elçisi oldugunu, Allah'in kendisine kitap verecegini söyledi. Hz.Isa ya Tanri tarafindan " Incil" verildi. Yahudiler birçok mucize yaratmasina ragmen Hz.Isa'ya inanmadilar. Hz.Isa'ya yalnizca havariler denen on kisi inandi. Hz.Isa çarmiha gerildi. Hiristiyanligi havariler yaydilar. Bu ayrilma sirasinda farkli görüste kiliseler olustu ve basta Katolik, Ortodoks, Protestan olmak üzere birçok mezhepler olustu. Dünya nüfusunun beste biri Hiristiyan'dir. Ibadetlerini "papaz" ya da "rahip" denen din görevlileri baskanliginda "kilise" de yaparlar. Kutsal sembolleri "haç"tir ve ibadetlere çagri "çan"la yapilir. Günlük ibadetler sabah ve aksam iki kez Incil'den bölümler okunarak yapilir. Haftalik ibadetleri Hz. Isa'nin dirilis günü olduguna inanilan Pazar günleri mutlaka kilisede yapilir. Yillik ibadetler günes yili takvimine göre yapilan; Noel (24/25 Aralik), Paskalya, Haç Yortusu, Meryem Ana Günü ibadetleridir.
Yasayan ilahi dinlerin üçüncüsü ve sonuncusu olan Islamiyet; Allah tarafindan Hz.Muhammed (s.A.V.) tarafindan kirk yasindayken bildirilmistir. Islamiyetin peygamberi Hz.Muhammed (s.a.v.) ve kutsal KİTABI Kuran'dir. Hz.Muhammed son peygamberdir. Kurani Kerim önceki kutsal kitaplari dogruladigi gibi onlarin hükümlerini gelistirerek tamamlamistir. Islam inancina göre ; Allah'tan baska tanri yoktur, hiç birsey ona ortak kosulamaz ve ondan baskasina ibadet edilemez. Islam dinine göre ergenlik çagina gelmis insan yaptiklarindan sorumludur. Müslümanligi ilk olarak Hz.Muhammed'in esi Hz.Hatice kabul etmistir. Hz. Muhammed'in amcasinin oglu Hz. Ali'de müslümanligi ilk kabul edenlerdendir. Hz.Muhammed kizi Fatma'yi Hz.Ali ile evlendirdi. Diger çocuklari Hz.Muhammed ölmeden öldüler. Islamiyet yedinci yüzyildan itibaren büyük bir hizla yayildi ve Türklerde müslümanligi kabul ettiler. Halen basta Ortadogu olmak üzere Asya ,Afrika ve Avrupa da ….. milyon müslüman yasamaktadir. Müslümanlar ibadetlerini evlerde veya camilerde yaparlar. Günde bes vakit namaz kilinir. Cuma günü kutsal olup topluca camilerde ibadet edilir. Camilerde ibadetleri Hocalar ve imamlar yönlendirir. Yillik ibadet olarak Ramazan ve Kurban bayramlari en basta gelenleri olmak üzere ay takvimine göre kutlanir.
Ilahi dinlerin ortak yani hepsinin Tanri tarafindan peygamberler araciligiyla gönderilmesidir. Bu dinlerde ibadet ve ahlak açisindan birçok ortak yön vardir. Örnegin hepsinde, Tanri, melek, kutsal kitap, peygamber, ahiret, ve kader inanci gibi ortak inançlar bulunur. Ibadet, Nikah, Tövbe, Ibadete çagri gibi sekilsel ortakliklar vardir. Bütün ilahi dinlere göre il insan Hz.Adem'dir. Ilahi dinlerde bazi davranislara verilen ahlaki degerler çogunlukla aynidir. Örnegin dogruluk, hosgörülü olmak, alçak gönüllülük, sefkatli ve merhametli olmak , büyükleri saymak, küçükleri korumak bütün ilahi dinlerde bir erdem olarak görünür. Bu dinlere göre insan , Tanri'nin yaratigi en üstün varliktir. Insan akil ve iradesiyle diger varliklardan üstün kilinmistir.
AHLAK
İZCİ olurken "kendimi ……ahlakça dürüst tutmak için elimden geleni yapacagima serefim üzerine and içerim" diye söz veriyoruz. Nedir bu ahlak? Bu kadar önemli mi?
Ahlak kelime olarak ; güzel huylar, iyi nitelikler ve iyi davranislar olarak tanimlanir. Tanim olarak ise ; Ahlak , insanin iyi veya kötü olarak nitelendirilmesine yol açan manevi özellikleri, huylari ve bunlarin etkisiyle ortaya koydugu iradeli davranislarin bütünüdür. Ahlak insanin iyi ve kötü huylari sebebiyle kendi istegi ve iradesiyle gerçeklestirdigi davranislar bütünüdür.
Insan yaradilisi geregi bir toplum içinde yasamak ve isbirligi yapmak zorundadir. Bu nedende toplumda güzel davranislara yönlendirebilecek kurallarin olmasi gereklidir. Ahlak kurallari insanlara iyilik yapmayi ve kötülüklerden kaçinmayi ögütleyen kurallardir. Toplumun koydugu kurallara uyan ve toplumu mutlu edecek davranislari sergileyen insanlar toplumda sevilir, sayilir, lider olarak görülür ve onore edilir.
Din ve ahlak ,toplu yasayisin zorunlu kildigi görev ve sorumluluklari belirleyen, insanlarin birbirlerine karsi davranis biçimlerini belirleyen kurallar koyarlar. Din ve ahlak kurallari arasinda büyük bir benzerlik vardir. Her ikisi de dogru ile yanlisin,iyi ve kötünün, adaletin, bencilligin tanimlarini çok benzer olarak yaparlar. Kurallar arasinda benzerlik olmakla birlikte yerine getirmeme konusunda yaptirimlari farklidir. Ahlak kurallarin uygulanmasini kisinin vicdanina birakir.
Hem ülkemizdeki uluslararasi kamplarda, hem de yurtdisina gittiginizde yabanci kamplarda farkli dinlerden İZCİlerle beraber olacaksiniz. İZCİler bu tür kamplarda; bu dini ve manevi bilgiler isiginda hem kendi inançlarinin gereklerini yerine getirecek, hem de baskalarini dini nedenlerle kinamayacak, ibadet sekillerine ve farkli dini adetlerine saygi gösterecektir.
XXX-İZCİ SARKILARI
İZCİ MARSI
Yollar uzun dikenli tasli olsa da
Bastigin yer üzüntülerle dolsa da
Sel çig ates önünde her ne olsa da
İZCİ gülerek yürür
Haydi, haydi, haydi İZCİ
Haydi, haydi İZCİ
Sarki söyle neselen.
SARKI
Nar gibi domatesle beyaz peynir
Bir parça ekmekle beraber yenir
Gel onu seninle yiyelim
Derhal düzelir keyfin nesen gelir
Her zaman insan istedigini bulmaz
Bazen az yemekle renginiz solmaz
Gel onu seninle yiyelim
Derhal düzelir keyfin nesen gelir.
DOSTLUGA ÇAGRI
Dostlugun biz sevgisiyle
Toplandik her an burada
Bu sevgi bagi kopmaz hiç
Dagilsak bir gün yurda
Bu güzel günü andikça
çarpacak kalbim benim
Bu sevgiyle ebediyen
Uzanir sana elim.
ÇAGRI
İZCİligin atesidir
Kalplerimizi yakan sicaklik
Söndürme onu haydi kardesim gel
Birlik olalim kuvvet bulalim.
Kardesligin sevincidir
Kalplerimizde yanan bu isik
Uçusan alevlerin arkasindan
Sende gel dost olalim, sen de gel.
SIRTIMIZDA ÇANTAMIZ
Sirtimizda çantamiz
Neseli İZCİlerimiz
Sarki söyler gezeriz
Cosar oymagimiz
Kirlara kirlara
Kirlara kirlara
Ha ha ha ha
Kosar gezeriz.
YAMAN İZCİ
Haydi yaman İZCİ
Haydi yaman İZCİ
Dag, tepe, ova, orman
Durma, durma kos
Dag, tepe, orman
Dag, tepe, orman
Haydi yaman İZCİ
Haydi yaman İZCİ
Durma, durma kos.
KAMP MARSI
Yorganimiz mavi gök, mavi gök
Yesil kir yastik bize
Uçan kuslar yildizlar, yildizlar
Imrensin nesemize
Kamp demek nese demek
Tra la la la la lam
Saf hava, su bol yemek
Tra la la la la lam
Can kurtar canlara hey
Sagliga geçen emek.
GENÇLIK MARSI (Hey hey hey ya)
Hey hey hey ya, hey hey hey ya
Hey hey hey ya hey hey hey
Türküz, Atatürkçüyüz, özgürüz yerden göge
Besbelli bu topraklar denizler, gökler bizim
Yeniden kuracagiz dagi, tasi ovayi
Çagdas uygarlik diye çarpan bu yürek bizim
Hey hey hey ya, hey hey hey ya
Hey hey hey ya hey hey hey.
KOSUN HEY HEY
Haydi yürü ormanlara daglara
Haydi yürü ormanlara daglara
Haydi yürü ormanlara, yürü ormanlara
Yürü ormanlara daglara
Kosun hey hey kosun kosun hey
Kosun hey hey kosun kosun hey
Kosun hey hey kosun, hey hey kosun
Hey hey kosun kosun hey.
VEDA SARKISI
Rüzgarla sürüklenen bulut yaliyor yesil yamaci
Sevdiginden ayrilanlarin dinleyin sarkisi ne aci
Yaklas bana vedalasalim yine kavusmayi dileyerek
Bir tatli söz söyle bana ki dinsin acilarim
Gördügümüz tatli rüyalar, mesut geçen günlerimiz
Elveda içli fisiltilar, gün gelir yine bulusuruz
Yaklas bana vedalasalim yine kavusmayi dileyerek
Bir tatli söz söyle bana ki dinsin acilarim
VEDA VALSI
Artik veda et sen İZCİ sen arkadasina
Gidiyorsun istirak et veda valsine
Eger inanmis isen İZCİLİK atesine
Durma kos yay onu yurdun her kösesine
Bu ates ile kampimiz sona eriyor
Gelecek sene kamp yine bizi bekliyor
Artik veda artik elveda (3 kez)
ATES SARKISI
Yansin ates alev alev
Sarsi gögü ak dumanlar
Sen İZCİler halkalansin
Dile gelsin su ormanlar
Hey hey
Lara lay lay lara lay lay
Lay lay lay lay (3)
Dile gelsin su ormanlar hey hey hey
Yansin ates önümüzde
Yerde degil gönlümüzde
Güle güle dönünüzde
Neselensin oynayanlar hey hey
Lara lay lay lara lay lay
Lay lay lay lay (3)
Dile gelsin su ormanlar hey hey hey
YANGININ CESITLERI
Yanginin türü yanmakta olan maddeye göre degisir. Bu bakimdan yanginlari dört gruba ayirabiliriz.
A sinifi yanginlar: Tahta, Kagit , pamuk gibi kati madde yanginlaridir. Sogutma veya yanici maddenin uzaklastirilmasi ile söndürülebilir.
B sinifi yanginlar: Yanabilen sivilar bu sinifa girer. Benzin, benzol, yaglar, yagli boya, katran gibi sivilarin yanmasi sogutma (sis halinde su) ve bogma (karbondioksit,köpük veya kuru kimyevi toz) ile söndürülebilir.
C sinifi yanginlar: Likit petrol gazi, havagazi, hidrojen gibi yanabilen çesitli gazlarin yanmasiyla olusan yanginlardir. Kuru kimyevi toz, Halon 1301 ve Halon 1211 kullanarak söndürülebilir. Elektrikli makine ve hassas cihazlarin yanginlarini da bu sinifa dahil edebiliriz.
D sinifi yanginlar: Yanabilen hafif metallerin ve alasimlarinin (Magnezyum, lityum, sodyum, seryum gibi) yanmasiyla meydana gelen yanginlardir. Kuru kimyevi tozlar bu yangini söndürmede kullanilir.
Elektrik donanimlarinin yanmasiyla olusan yanginlari ayri bir sinif içerisinde degerlendirmeyip C sinifi yanginlarin içerisinde inceleyebiliriz. Elektrik akimi kesilerek yangina müdahale edilmeli ve söndürücü olarak da kuru kimyevi toz kullanilmalidir.
a. Korunma Önlemlerinin Alinmamasi :
Nedenlerin basinda yangina karsi önlemlerin alinmamasi gelmektedir. Yangin elektrik kontagi, isitma sistemleri, LPG tüpleri (evlerde kullanilan tüp gazlari) patlayici-parlayici maddelerin yeterince korunmaya alinmamasindan dogmaktadir. Özellikle büyük yerlesim alanlarinda, konut ve is yerlerinde çikan yanginlarin büyük bir kismi elektrigin ve LPG tüplerinin yanlis kullanimina dayanmaktadir. Elektrik enerjisi aksaminin teknik kosullara göre yapilmamasi da yangini yaratan diger bir neden olmaktadir .Bununla birlikte kaloriferlerde ve soba ile isitma yöntemlerinde, bacalarin temizlenmesi ve parlayici patlayici maddeler için gerekli önlemlerin alinmasi halinde yangin afetinde büyük bir azalma olacaktir.
b. Bilgisizlik :
Yangina karsi hangi önlemlerin nasil alinacagini bilmemek ve bu konuda yeterli egitimden geçmemek yanginin önemli nedenlerindendir.
Elektrikli aletlerin dogru kullanimini bilmemek, soba ve kalorifer sistemlerini yanlis yerlestirmek, tavan arasina ve çatiya kolay tutusabilecek esyalar koymak yangini davet eder. Yanginin olusumunu önlemek ve olusan bir yanginin söndürülmesini bilmek egitim ve bilgilenmeden geçer. Bu nedenle yangini önlemeyi ögrenmek kadar yangini söndürmede ilk müdahaleleri de ögrenmek gerekir.
c. Ihmal :
Yangin konusunda bilgi sahibi olmak yeterli degildir. Söndürülmeden atilan bir kibrit veya sigara izmariti, kapatmayi unuttugumuz LPG tüpü (evlerde kullanilan tüp gaz), atesi söndürülmemis ocak, fisi prizde unutulmus ütü gibi ihmaller büyük yanginlara yol açabilir.
d. Kazalar :
Istem disi olusan olaylardan bazilari da (kalorifer kazaninin patlamasi, elektrik kontagi gibi) yangina neden olmaktadir. Ancak kendiliginden gelisen bütün olaylar, baslangiçta yeterli önlemlerin alinmasi sonucu olabildigi gibi bilgisizliginde rol oynadigini görebiliyoruz. Temelde bunlar olmaksizin kazalarin yol açtigi yanginlarda olmaktadir.
e. Sabotaj :
Yangina karsi gerekli önlemler alindigi halde ; bazi insanlar çesitli amaç ve kazanç ugruna kasitli olarak; kisi ve topluma ait bina ve tesisleri yakarak can ve mal kaybina neden olabilir.
f. Siçrama :
Kontrol altina alinmis veya alinmamis bir yangin ihmal veya bilgisizlik sonucu siçrayarak, yayilarak veyahut parlayip patlayarak daha büyük boyutlara ulasmasi mümkündür. Bu nedenle bu tür olaylara karsi dikkatli olmamiz gerekmektedir.
g. Doga Olaylari :
Rüzgarli havalarda kuru dallarin birbirine sürtmesi yada yildirim düsmesi ve benzeri doga olaylari sonucunda yangin çikabilir.
YANGININ NEDENLERI
a. Korunma Önlemlerinin Alinmamasi :
Nedenlerin basinda yangina karsi önlemlerin alinmamasi gelmektedir. Yangin elektrik kontagi, isitma sistemleri, LPG tüpleri (evlerde kullanilan tüp gazlari) patlayici-parlayici maddelerin yeterince korunmaya alinmamasindan dogmaktadir. Özellikle büyük yerlesim alanlarinda, konut ve is yerlerinde çikan yanginlarin büyük bir kismi elektrigin ve LPG tüplerinin yanlis kullanimina dayanmaktadir. Elektrik enerjisi aksaminin teknik kosullara göre yapilmamasi da yangini yaratan diger bir neden olmaktadir .Bununla birlikte kaloriferlerde ve soba ile isitma yöntemlerinde, bacalarin temizlenmesi ve parlayici patlayici maddeler için gerekli önlemlerin alinmasi halinde yangin afetinde büyük bir azalma olacaktir.
b. Bilgisizlik :
Yangina karsi hangi önlemlerin nasil alinacagini bilmemek ve bu konuda yeterli egitimden geçmemek yanginin önemli nedenlerindendir.
Elektrikli aletlerin dogru kullanimini bilmemek, soba ve kalorifer sistemlerini yanlis yerlestirmek, tavan arasina ve çatiya kolay tutusabilecek esyalar koymak yangini davet eder. Yanginin olusumunu önlemek ve olusan bir yanginin söndürülmesini bilmek egitim ve bilgilenmeden geçer. Bu nedenle yangini önlemeyi ögrenmek kadar yangini söndürmede ilk müdahaleleri de ögrenmek gerekir.
c. Ihmal :
Yangin konusunda bilgi sahibi olmak yeterli degildir. Söndürülmeden atilan bir kibrit veya sigara izmariti, kapatmayi unuttugumuz LPG tüpü (evlerde kullanilan tüp gaz), atesi söndürülmemis ocak, fisi prizde unutulmus ütü gibi ihmaller büyük yanginlara yol açabilir.
d. Kazalar :
Istem disi olusan olaylardan bazilari da (kalorifer kazaninin patlamasi, elektrik kontagi gibi) yangina neden olmaktadir. Ancak kendiliginden gelisen bütün olaylar, baslangiçta yeterli önlemlerin alinmasi sonucu olabildigi gibi bilgisizliginde rol oynadigini görebiliyoruz. Temelde bunlar olmaksizin kazalarin yol açtigi yanginlarda olmaktadir.
e. Sabotaj :
Yangina karsi gerekli önlemler alindigi halde ; bazi insanlar çesitli amaç ve kazanç ugruna kasitli olarak; kisi ve topluma ait bina ve tesisleri yakarak can ve mal kaybina neden olabilir.
f. Siçrama :
Kontrol altina alinmis veya alinmamis bir yangin ihmal veya bilgisizlik sonucu siçrayarak, yayilarak veyahut parlayip patlayarak daha büyük boyutlara ulasmasi mümkündür. Bu nedenle bu tür olaylara karsi dikkatli olmamiz gerekmektedir.
g. Doga Olaylari :
Rüzgarli havalarda kuru dallarin birbirine sürtmesi yada yildirim düsmesi ve benzeri doga olaylari sonucunda yangin çikabilir.
YANGIN OLMASI DURUMUNDA
1. Telaslanmayiniz.
2. Bulundugunuz yerde yangin ihbar dügmesi var ise ona basiniz.
3. Itfaiye teskilatina telefon ediniz.
4. Yangin yerinin adresini en kisa ve dogru sekilde bildiriniz.
5. Mümkün ise yanginin cinsini de bildiriniz (bina. benzin. motorlu vasita vs. gibi)
6. Yangini çevrenizdekilere duyurunuz.
7. Itfaiye gelinceye kadar yangini söndürmek için elde mevcut vasita ve imkanlardan faydalanmaya çalisiniz.
YANGIN SÖNDÜRMEDE KULLANILAN YÖNTEMLER
a. Sogutarak Söndürme
-Su ile sogutma : Sogutarak söndürme prensipleri içerisinde en çok kullanilanidir. Suyun elverisli fiziksel-kimyasal özelligi yanici maddeyi bogma (yanan cismin su içerisine atilmasi sonucu oksijeni azaltma) ve yanici maddeden isi alarak yanginin söndürülmesinde en büyük etken olmaktadir. Su yangin yerine kütlesel olarak (Hava ve benzeri) gönderilebilecegi gibi püskürtme seanslariyla da gönderilebilir.
-Yanici maddeyi dagitma : Yanan maddenin dagitilmasiyla yangin nedeni olan yüksek isi bölünür, bölünen isi düser ve yangin yavas yavas söner. Akaryakit yanginlarinda bu tip söndürme, yanginin yayilmasina neden olacagindan uygulanmaz.
b. Havayi Kesme
-Örtme: Kati maddeler (kum, toprak, hali, kilim vb:) ve kimyasal bilesikler (köpük, klor, azot vb.) kullanilarak yanan maddenin oksijen ile temasinin kesilmesiyle yapilan söndürmedir. Akaryakit yanginlarina örtü olusturan kimyasal bilesikler kullanilmaktadir.
-Bogma: Yanginin oksijenle (hava) temasinin kesilmesi veya azaltilmasi amaciyla yapilan islemdir. Özellikle kapali yerlerde olusan yanginlarda uygulanir.
-Yanici maddenin ortadan kalkmasi: Yanma kosullarindan olan yanici maddenin ortadan kaldirilmasi sonucu yangin söndürülmesidir .
SÖNDÜRÜCÜ MADDELER
-Su : Atesi söndüren maddeler arasinda en önemlisi sudur. Su özellikle A tipi yanginlar için (kati) mükemmel bir söndürücüdür.
-Kum: Yanici maddelerin oksijenle iliskisinin kesilerek söndürülmesinde kullanilir. Kullanma aninda kumun yanici maddeyi tamamen örtmesi saglanmalidir.
-Karbondioksit Gazi (CO2): Yanan maddenin üzerini kaplayan karbondioksit gazi yanici maddeyi oksijensiz birakarak yanginin söndürülmesi olayidir. Genellikle çelik tüplerde basinç altinda sivi halde tutulur. Bu gazla açik alanlarda ve hava akiminin oldugu yerlerde yanginin söndürülmesi oldukça zordur.
-Kuru Kimyevi Toz: Yangin söndürmede kullanilan etkin maddelerden biriside Kuru Kimyasal tozdur. Kimyasal tozlarin, cinslerine göre A.B.C. sinifi yanginlar etkin bir sekilde söndürülebilmektedir. Asiri sicakliktan (tahta, kumas, araba lastigi gibi maddelerde) olusan yanginlari, sivilarin (benzin ve türevleri) tutusmasindan çikan yanginlari ve yanici gazlarin (havagazi-dogalgaz vb.) basinç altinda çikmasindan olusan yanginlarin söndürülmesinde kullanilmaktadir.
YANGINA KARSI ALINACAK ÖNLEMLER
1. -Çatlak, hatali insa edilmis veya dolmus bacalar yangin nedeni olabilir .
2. -Tavan arasi ve bodrumlar temiz tutulmalidir.
3. -Yanici maddeler evinizin veya isyerinizin uygun bir yerinde saklanmalidir.
4. -Soba, kalorifer ve mutfak ocaklarindan çikabilecek yanginlara dikkat edilmelidir.
5. -Çocuklarin atesle oynamalarina engel olunmalidir.
6. -Sigara içilmemesi gereken yerlerde bu kurala uyulmalidir.
7. -Kaynak ve kesme islerinde çok dikkatli olunmalidir.
8. -Elektrik donanimina ehliyetsiz kisiler el sürmemelidir.
Yangina karsi korunmak ucuzdur. Evinizde ve isyerinizde yangina karsi önlemler almak sanildigi gibi pahali degil, tam tersine ucuzdur. Üstelik yangina karsi korunma cihaz ve donanimlari yüksek nitelikte ve saglam olarak üretildikleri için uzun ömürlüdür ve yillarca hizmet verebilirler.
Bu metinin hazirlanmasinda AKUT (Arama Kurtarma Dernegi) ve diger depremle ilgili kuruluslar tarafindan hazirlanan internet sayfalarindan faydalanilmistir..
XXVII-DEPREM
DEPREMLE YASAMAYI ÖGRENMEK
Anadolu, bin yillardir depremlerle sallaniyor. Iç Anadolu'da gördügümüz yüzlerce yerlesim yigintisi "Höyük", güneydeki denize inmis batik kentler hep bu doga olayinin sonucu.
"Ben depremin ne zaman olacagini biliyorum" diyenlere inanip en ufak sarsintida kendimizi camdan atmak yerine, ilk titremeyi hissettigimizde daha önceden karar verdigimiz eylem planini uygulamak yasamimizi kurtarabilir.
Unutmayin. Insanlari öldüren deprem degil, kötü yapilmis binalardir. O yüzden standartlara uygun, yönetmeliklerde belirlenmis 9 R üzeri siddete bile dayanikli bir binada oturuyorsaniz, belki de yapmaniz gereken tek sey kafaniza düsebilecek objelerden korunmaktir.
Bu yazida, depremden korunma ile ilgili verilen bilgiler, Adana ve Marmara depremleri öncesi, tatbikat amaciyla yiktirilan binalarda nerelerin güvenli oldugunu gösteren manken denekleri ve gene söz konusu depremlerle Yunanistan ve Tayvan depremlerinde sag kurtulan, kurtarilan insanlarin bulunduklari pozisyonlardan derlenmistir. Nasil ki, birey ve kurum bazinda yasamimizin büyük bölümünü geçirdigimiz ev ve is yerlerimizde yangina karsi eylem planimiz varsa veya olmaliysa, depreme karsi da olmalidir.
Sonuç olarak depremle yasamayi ögrenmeliyiz. Insanlari öldüren deprem degil, insanlarin yaptigi binalar ve alinabilecek tedbirleri önceden almamalaridir.
DEPREM NEDIR ?
Yerkabugu içindeki kirilmalar nedeniyle ani olarak ortaya çikan titresimlerin dalgalar halinde yayilarak geçtikleri ortamlari ve yeryüzeyini sarsma olayina "DEPREM" denir.
Deprem, insanin hareketsiz kabul ettigi ve güvenle ayagini bastigi topragin da oynayacagini ve üzerinde bulunan tüm yapilarinda hasar görüp, can kaybina ugrayacak sekilde yikilabileceklerini gösteren bir doga olayidir.
Depremin nasil olustugunu, deprem dalgalarinin yeryuvari içinde ne sekilde yayildiklarini, ölçü aletleri ve yöntemlerini, kayitlarin degerlendirilmesini ve deprem ile ilgili diger konulari inceleyen bilim dalina "SISMOLOJI" denir.
DEPREM TÜRLERI
TEKTONiK DEPREMLER:
Yukarida anlatilan levhalarin hareketi sonucu olan depremler genellikle "TEKTONIK" depremler olarak nitelenir ve bu depremler çogunlukla levhalar sinirlarinda olusurlar.Yeryüzünde olan depremlerin %90'i bu gruba girer. Türkiye'de olan depremler de büyük çogunlukla tektonik depremlerdir.
VOLKANiK DEPREMLER:
Ikinci tip depremler "VOLKANIK" depremlerdir. Bunlar volkanlarin püskürmesi sonucu olusurlar.Yerin derinliklerinde ergimis maddenin yeryüzüne çikisi sirasindaki fiziksel ve kimyasal olaylar sonucunda olusan gazlarin yapmis olduklari patlamalarla bu tür depremlerin meydana geldigi bilinmektedir. Bunlar da yanardaglarla ilgili olduklarindan yereldirler ve önemli zarara neden olmazlar. Japonya ve Italya'da olusan depremlerin bir kismi bu gruba girmektedir. Türkiye'de aktif yanardag olmadigi için bu tip depremler olmamaktadir.
ÇÖKÜNTÜ DEPREMLER:
Bunlar yer altindaki bosluklarin (magara), kömür ocaklarinda galerilerin, tuz ve jipsli arazilerde erime sonucu olusan bosluklari tavan blokunun çökmesi ile olusurlar. Hissedilme alanlari yerel olup enerjileri azdir fazla zarar getirmezler. Büyük heyelanlar ve gökten düsen meteorlarin da küçük sarsintilara neden oldugu bilinmektedir.
TSUNAMI
Odagi deniz dibinde olan Derin Deniz Depremlerinden sonra, denizlerde kiyilara kadar olusan ve bazen kiyilarda büyük hasarlara neden olan dalgalar olusur ki bunlara (Tsunami) denir. Deniz depremlerinin çok görüldügü Japonya'da Tsunami'den 1896 yilinda 30.000 kisi ölmüstür.
Tsuamiler deprem türü olarak sayilamaz . Tsunaminin bu grub içinde olmasi hiç bir gruba girmemesindendir.
DEPREM PARAMETRELERi ve TANIMLARI:
Herhangi bir deprem olustugunda, bu depremin tariflenmesi ve anlasilabilmesi için "DEPREM PARAMETRELERI" olarak tanimlanan bazi kavramlardan söz edilmektedir. Asagida kisaca bu
parametrelerin açiklamasi yapilacaktir.
ODAK NOKTASI (HiPOSANTR)
Odak noktasi yerin içinde depremin enerjisinin ortaya çiktigi noktadir.Bu noktaya odak noktasi veya iç merkez de denir.Gerçekte , enerjinin ortaya çiktigi bir nokta olmayip bir alandir.
DIS MERKEZ (EPiSANTR)
Odak noktasina en yakin olan yer üzerindeki noktadir. Burasi ayni zamanda depremin en çok hasar yaptigi veya en kuvvetli olarak hissedildigi noktadir. Aslinda bu, bir noktadan çok bir alandir.
ODAK DERINLIGI
Depremde enerjinin açiga çiktigi noktanin yeryüzünden en kisa uzakligi, depremin odak derinligi olarak adlandirilir. Tek tonik Depremler odak derinliklerine göre siniflandirilabilir. Yerin 0-60 km.derinliginde olan depremler sig deprem olarak nitelenir.Yerin 70-300 km.derinliklerinde olan depremler orta derinlikte olan depremlerdir. Türkiye'de olan depremler genellikle sig depremlerdir. Sig depremler dar bir alanda hissedilirken bu alan içinde çok büyük hasar yapabilirler.
SIDDET
Herhangi bir derinlikte olan depremin, yeryüzünde hissedildigi bir noktadaki etkisinin ölçüsü olarak tanimlanmaktadir. Depremin yer yüzeyindeki etkileri depremin siddeti olarak tanimlanir. Siddetin ölçüsü, insanlarin deprem sirasinda uykudan uyanmalari, mobilyalarin hareket etmesi, bacalarin yikilmasi ve toplam hasar gibi çesitli kistaslar göz önüne alinarak yapilir. Siddeti tanimlamak için birçok ölçek gelistirilmistir. Bunlardan en yaygin olarak kullanilani Degistirilmis Mercalli Siddet Ölçegi'dir. (Modified Mercalli -MM- Intensity Scale). Bu ölçek, Romen rakamlari ile belirlenen 12 düzeyden olusur. Hiçbir matematiksel temeli olmayip, bütünü ile gözlemsel bilgilere dayanir. Önceden hazirlanmis olan bu cetveller, her siddet derecesindeki depremlerin insanlar, yapilar ve arazi üzerinde meydana getirecegi etkileri belirlemektedir. Siddeti V ve daha küçük olan depremler genellikle yapilarda hasar meydana getirmezler. VI-XII arasindaki siddetler ise, depremlerin yapilarda meydana getirdigi hasar ve arazide olusturdugu kirilma, yarilma, heyelan gibi bulgulara dayanilarak degerlendirilmektedir.
MAGNITÜD
Deprem sirasinda açiga çikan enerjinin bir ölçüsü olarak tanimlanmaktadir. Enerjinin dogrudan dogruya ölçülmesi olanagi olmadigindan, Amerika Birlesik Devletleri'nden Prof.C.Richter tarafindan 1930 yillarinda bulunan bir yöntemle depremlerin aletsel bir ölçüsü olan "Magnitüd" tanimlanmistir. Prof .Richter, episantrdan 100 km. uzaklikta ve sert zemine yerlestirilmis özel bir sismografla (2800 büyütmeli, özel periyodu 0.8 saniye ve %80 sönümü olan bir Wood-Anderson torsiyon Sismografi ile) kaydedilmis zemin hareketinin mikron cinsinden (1 mikron 1/1000 mm) ölçülen maksimum genliginin 10 tabanina göre logaritmasini bir depremin "magnitüdü" olarak tanimlamistir. Ölçek, bir birimlik magnitüt artisi, depremin boyutlarinda 10 kati bir artisa karsilik gelecek biçimde düzenlenmistir. Örnegin, Richter Ölçegi'ne göre magnitüdü 8 olan bir deprem, magnitüdü 4 olan bir depremden 10 bin kez daha büyüktür. Bugüne dek olan depremler istatistik olarak incelendiginde kaydedilen en büyük magnitüd degerinin 8.9 oldugu görülmektedir(31 Ocak 1906 Colombiya-Ekvator ve 2Mart 1933 Sanriku-Japonya depremleri).
Depremlerin siddet ve magnitüdleri arasindaki bagintilardan dönüsümleri asagidaki gibi verilebilir.
Siddet IV V VI VII VIII IX X XI XII
Richter MG 4 4,5 5,1 5,6 6,2 6,6 7,3 7,8 8,4
ARTÇI DEPREM (Aftershock) NEDİR?
Ana depremi izleyen daha küçük sarsıntılar dizisidir.
ARTÇI DEPREMLER (Aftershocklar) NE KADAR SÜRE İLE DEVAM EDER?
Belli bir süresi yoktur. 1 ay da olabilir 2 yıl da.
DEPREMİN SÜRESİ NE KADARDIR?
Bir-iki saniyeden iki-üç dakikaya kadar sürebilir.
DEPREMLER ÖNCEDEN BELİRLENEBİLİR Mİ?
Var olan koşullarda depremin önceden belirlenmesi olanaksızdır.
FAY NEDİR?
Yerkabuğunu oluşturan kayaçların bir yüzey boyunca kırılması ve oluşan iki parçanın birbirine göre göreceli olarak yer değiştirmesidir.
KUZEY ANADOLU FAY HATTI NEDIR?
Doguda Karliova ile batida Mudurnu vadisi arasinda dogu-bati dogrultusunda bir yay gibi uzanir. Dünyanin en aktif ve en önemli kirik hatlari arasinda yer alan Kuzey Anadolu fay zonunun uzunlugu yaklasik 1200 km.'dir. Genisligi ise 100 m ile 10 km arasinda degisir.
DEPREM OLAN HER YERDE FAY VAR MIDIR?
Eğer yoksa bile yeni bir tane oluşmuştur.
DEPREM NERELERDE OLUSUR?
Deprem herhangi bir yerde ve herhangi bir zamanda olusabilir. Genel olarak depremlerin kabugu olusturan levhalarin sinirlarinda olustugu söylenebilir. Dünyanin çesitli yerlerinde benzer nitelikte depremlerin tekrarlandigi gözlenmistir ve buralari hep levha sinirlarindadir. Depremlerin yogun olarak gözlendigi bölgeler yeryüzünde üç ana kusak olusturur.
1.KUSAK (Pasifik Deprem Kusagi): Sili'den kuzeye dogru Güney Amerika kiyilari, Orta Amerika, Meksika, ABD'nin bati kiyilari ve Alaska'nin güneyinden Aleutian Adalari, Japonya, Filipinler, Yeni Gine, Güney Pasifik Adalari ve Yeni Zelanda'yi içine alan en büyük deprem kusagidir. Yeryüzündeki büyük depremlerin yüzde 81'i bu kusak üzerinde gerçeklesir.
2.KUSAK (Alpine): Endonezya'dan (Java-Sumatra) baslayip Himalayalar ve Akdeniz üzerinden Atlantik Okyanusu'na ulasan kusaktir. Yeryüzündeki büyük depremlerin yüzde 17'si bu kusakta olusur.
3.KUSAK (Atlantik): Bu kusak, Atlantik Okyanusu ortasinda yer alan levha siniri (Atlantik Okyanus Sirti) boyunca uzanir.
DÜNYADA KAYDEDİLEN EN BÜYÜK DEPREM:
1900'den bu yana kaydedilen en büyük deprem, 22 Mayıs 1960'ta Şili'de olmuştur. (magnitude 9.5 Mw)
TÜRKIYE'DE KAYDEDILEN EN BÜYÜK DEPREM:
Aletsel dönemde ülkemizde kaydedilen en büyük deprem 26 Aralik 1939'da Erzincan'da olmustur. Geceyarisi olan depremde yaklasik 33.000 kisi ölmüstür.
DEPREM TEDBIRLERI
DEPREMDEN ÖNCE:
PLANLAYIN
1. Yasadiginiz / Bulundugunuz mekani inceleyin.
2. Korunma için bulunacaginiz yeri ve muhtemel kaçis yolunu belirleyin.
3. Eger bulundugunuz noktadan kendinizi 10-15 saniye içinde bina disina çikartacak ve güvenli bir açik alana ulastiracak pozisyonunuz varsa, bu yolu saptayin. (Bu yöntem sadece giris alti, giris ve 1. katta olanlar için geçerlidir.)
4. Deprem sirasinda ilk 10-15 saniye binayi terkedebilmek açisindan çok önemlidir.
5. Daha önce yasanan depremlerden elde edilen istitastiki verilere göre, binalarda yikima yol açan unsur, hissettiginiz ilk sarsinti degil, binanin rezonansa girmesidir.
6. Bu da size anilan süreyi kazandirmaktadir.
7. Bu süre içinde kaçma eylemini gerçeklestirebilecek bir yöntem buldugunuz takdirde, tatbik ederek zamani saptayin.
8. Böylelikle hem kesin kaçis sürenizi ögrenebilir, hem bu süreyi daha da kisaltacak yöntemler gelistirebilirsiniz.
UNUTMAYIN
Kisisel kaçis zamani ile, birilerine yardim ederek (esiniz, çocugunuz, is arkadasiniz ya da bir sakat) kaybedeceginiz zaman çok farklidir. Farkli senaryolar gelistirmenizde ve süre tutarak denemenizde yarar vardir.
Kapi veya cam kenarinda ya da bulundugunuz yeri 10-15 saniye içinde terkedebilecek bir mesafede iseniz, herhangi bir acil çikis aninda kullanacaginiz güzergah üzerinde size engel olabilecek saksi, masa, sandalye, koltuk, sandik ve benzeri unsurlari ortadan kaldiriniz.
Bazi durumlarda ani bir acil çikis olanagi yaratabilirsiniz. (giris katindaki cami kirarak disari çikmak gibi). Bu cam kalin ya da sekurit (saglamlastirilmis) olabilir. Bunu kirmak için bir yangin söndürme tüpünü kaçis yolu üzerinde bulundurabilirsiniz. Unutmayin, vücudunuzda kesiklere ve yirtilmalara yol açmayi engellemek için önce cami kendinize zarar vermeden kirmalisiniz.
Binayi terk ederken mutlaka basinizi yüksekten veya tavandan düsen nesnelerden (tugla, kiremit, avize v.b.) korumalisiniz. Bu asamada yastik bir ise yaramayacak, aksine çevrenizi görmenize ve sesleri duymaniza engel olacaktir. Bir kask veya baret, bulamazsaniz bir sandalye, bir tahta parçasi, büyük ve kalin bir kitap isinize yarayabilir.
Eger binayi 10-15 saniye içinde terk edemiyorsaniz, kesinlikle merdivenlerden, merdiven bosluklarindan uzak durunuz. Asansör bir tuzaktir. Kullanmayiniz. Yikilan binalarda en yüksek oranda ölüm bu noktalarda meydana gelmektedir. Birinci kattan daha yüksekteyseniz, atlamayi denemeyiniz. Yasanan depremlerde ölümle ve ciddi yaralanmalarla sonuçlanan olaylarin büyük bir bölümü yüksekten atlamayla iliskilidir. Bunun yerine yüksek binalarda yapilmasi zorunlu olan harici yangin merdivenlerini kullaniniz. Demir konstrüksiyondan insa edilen bu merdivenler, binadan bagimsiz oldugu için yikim darbesinden daha zor etkilenecek ve bagli oldugu yerden kopmasi halinde, çeperlerindeki kusaklar nedeniyle düsme aninda bir koruma alani olusturacaktir. Dahili yangin merdivenleri koruyucu bir alan yaratmayacaktir.
Eger bulundugunuz bina depreme dayanikli ve bulundugunuz mekandaki masa çelik veya kalin masif ahsap malzemeye sahipse basiniza düsebilecek esyalardan sizi koruyabilir. Ama tavan çökmesi halinde hiçbir koruyucu özelligi olmayacaktir.
ÖRNEK: Japonya'da ögrencilerin sigindigi masa altlari.
Bu masalar aslinda bogazlari birlestirilmis birer çelik kafestir. Bu özelligi nedeniyle siralar halinde masa bir arada düsünüldügünde çöken tavani karsilayici ciddi bir direnç noktasi olusturmaktadir. Oysa Türkiye'de kullanilan basit tahta veya zayif siralarin böyle bir agirligi tasiyamayacagi kesindir.
Bir "Yasam Üçgeni Alani" yaratin. Masa, yatak alti gibi yerler yerine, Agirlik merkezi yere yakin çelik dolaplar (boyu uzunsa ve yapabiliyorsaniz yana devirin), para kasalari, çamasir ve bulasik makinesi gibi nesnelerin yanina yatin ve cenin pozisyonu alin.
Herhangi bir yikilma aninda bu nesneler belki ezilecek ama asla yok olmayacaklardir. Yanlarinda yaratacagi alan sizin yasam üçgeniniz olacaktir.
Mutfak iyi bir saklanma ve "Yasam üçgeni" yaratilabilecek uygun bir ortamdir. Tezgah altinda ve yaninda yer alan firin, bulasik makinesi ve buzdolabi, bu bölümün ezilme oranini en aza indirger. Ancak, set üstü dolaplardan dökülecek tabak, çanak ve bardak gibi cisimlere karsi bir önlem alinmasi, raflarin düsmesine engel olmak için de duvarla olan baglantilarinin sabitlestirilmesinde yarar vardir.
Yasanan depremlerden elde edilen veriler, mutfak ve banyolarin en uygun yerler oldugunu göstermektedir. Çünkü enkaz altinda kalindigi takdirde, bu bölümlerde hem yasam üçgeni yaratabileceginiz unsurlar vardir, hem de patlayan borulardan sizan suyu içerek vücudunuzu crash sendromundan koruyabilme olanagi mevcuttur. Enkaz altinda kalan kisileri bekleyen en ciddi tehlike böbrek yetmezligi nedeniyle ortaya çikan sendromlardir.
Bulunmamaniz gereken bir yer de kapi pervazlaridir. Kapi pervazlarinin tasiyici hiçbir özelligi yoktur. Çelik kapilara da güvenmeyin. Bunlarin da tasiyici özelligi olmadigi gibi, hem tehlike aninda kirilmasi mümkün degildir, hem de üzerinize devrilme riski bulunmaktadir.
Depreme uykuda yakalandiginiz takdirde, kullanmaniz gereken 10-15 saniyelik süre bir hayli azalacaktir. Bunun için yataginizin iki yanina 1 m3'lük tahta sandiklar yaptirmaniz ve içlerini kitaplarla doldurduktan sonra, kalin bir iple çevresini sarmaniz yararli olabilir. Kitaplar da büyük bir agirlik altinda ezilmeyecek, sardiginiz kalin ip ise sandigin patlamasina engel olacaktir. Böyle bir hazirliginiz yoksa, yatagin hemen kenarina ve yanina yan yatarak cenin pozisyonu alin.
DEPREM ANINDA:
UYGULAYIN
Deprem aninda 10 - 15 saniye içinde bulundugunuz binayi terk edebiliyorsaniz derhal kaçin, yoksa güvenli bir yer bulun.
Ilk sarsintiyi hissettiginiz anda sakin olun. Panige kapilmayin.
Panik, saglikli düsünmenizi engelleyecek, hatali, bilinç disi hareket etmenize yol açacaktir. Bilinçli düsünebilmek, hazirliklarinizi felaket aninda degil, daha önce yapmaniza ve planlamaniza baglidir.
10-15 saniye içimde bulundugunuz yerden bina disina güvenli bir açik alana çikma olanaginiz ve planiniz varsa, bunu derhal önceki bölümde anilan önlemleri alarak uygulamaya koyun.
Eger binayi terk edemiyorsaniz, daha önce belirlediginiz yasam üçgeni alanina gidin ve yan yatarak cenin pozisyonunu alin.
Kesinlikle oradan oraya kosmayin ve ayakta durmayin.
UNUTMAYIN
Yan yatarak cenin pozisyonu almaniz, hem ellerinizle basinizi korurken çevreyi görme ve gözlemleme sansi verecektir. Kolon, kiris veya duvarlar bir anda düsmeyecek, bu hareket belli bir sallantinin ardindan gerçeklesecektir. Bu da size son dakikada da olsa vücudunuzu koruma sansi verecektir.
Herhangi bir sekilde enkaz altinda ezilme durumu oldugunda vücudunuz bu sekilde azami korunma olanagina sahiptir. Iç organlarinizin büyük bir bölümünü ve böbreklerinizden birini çalisir durumda tutabilmek için en ideal sekildir.
Enkaz altinda öncelikle böbreklerin iflas ettigi bilinmelidir. Depremzedelerin kurtarilmasi halinde bile, vücudunda onanamaz hasarlarin olustugu ve bu nedenle ölüm olaylarinin yasandigi saptanmistir.
Cenin pozisyonunun bir diger özelligi ise, kurtarma ekiplerinin kazazedenin bulundugu bölüme en küçük bir gedikten de olsa ulasmasi halinde, onu bulundugu yerden çikartamazsa bile, elini tutmasina izin vermesidir. Saatler sonra bir dis yardimin eline dokunmasi sayesinde, kazazedenin beyni hizla adrenalin pompalamaya baslayacak ve onu yeniden hayata baglayacak çok önemli bir köprü kurulmus olacaktir.
Balkona çikmaktan, merdivenden inmekten, asansöre binmekten kaçinin. Kolon ve kirislerden de uzak durun. Bu arada, camlar kirilabilir, kitapliklar devrilebilir, mutfak dolaplarindaki tabak çanaklar dökülebilir. Bunlari göz ardi etmeyin.
Hazirladiginiz deprem çantasina ulasmak için zaman harcamayin.
Eger o an elinizin altinda degilse pilli radyo, fener, konserve yiyecek ve içeceklerin bulundugu çantaya ulasmaya çalismak, sakinmak ve korunmak için size gerekli olan süreyi çalabilir.
DEPREM SIRASINDA ARAÇTA BULUNANLAR
Yer sarsintisini otomobilde, tünelde veya kapali bir otoparkta hissettiginiz anda;
1. Panige kapilmayin.
2. Yolda iseniz, aracinizi yol kenarina çekip, binalardan, elektrik direklerinden veya agaçlardan uzakta durdurun.
3. Tünel içinde iseniz ve çikisa yakin degilseniz, aracinizi durdurup asagiya inin ve yanina yan yatarak cenin pozisyonu alin.
4. Aracinizin içinde durmayin.
5. Ayni yöntemi kapali bir otoparkta iseniz aynen uygulayin.
UNUTMAYIN
Araç içinde oldugunuz takdirde, üzerinize düsen bir parça ile ezilme riski tasiyorsunuz. Oysa disina çikip, yanina yattiginiz takdirde, üzerinize yikilacak tavan, tünel gibi büyük kitleler araci belki ezecek, ama yok etmeyecektir.
DEPREM SIRASINDA
Deprem sirasinda eger disarida bulunuluyorsa; bina, direk, reklam panosu, duvar gibi devrilebilecek materyallerin uzaginda durmak gereklidir. Herhangi bir nesnenin (araba, balkon) altina girmek Çok sakincalidir. Deprem bitene kadar açik alanda beklenmelidir.
Eger bina içinde bulunuluyorsa, en güvenli yerler : ev yikildiginda bizim yasamamiz için gerekli yer kalmasini saglayacak saglam ve büyük esyalarin yanidir. Anne karnindaki pozisyonda yatmak gereklidir. Bunun söyle bir yarari vardir: Bina çöktügünde çamasir makinesi, bulasik makinesi, mutfak tezgahi , büfe ya da büyük kanepe gibi esyalar çökme sonucu tavani bir miktar tutarak küçük bir alan yaratirlar. Bu alan bir insanin yasamasi icin yeterli olabilmektedir. Ancak çok önemli bir nokta evde belli dönemlerde deprem tatbikatinin yapilmasi ve deprem sirasinda nerede ne kosulda olursak olalim hiç düsünmeden dogru olan yere en kisa surede ulasma yollarinin planlanmasi gerekmektedir! Eger bu yol üzerinde engel teskil edecek esyalar varsa kaldirilmalidir. Kapi altinda durmak, masa yada yatak altina girmek çok sakincalidir. Zemin ve birinci katlar riskli katlardir, deprem sirasinda 5-6 saniyede mekan terk edilebiliyorsa mutlaka terk edilmesi gereklidir.
Depremden önce yapilacak birkaç basit hazirlik depremden sonraki zor yasantimizi çok kolaylastirabilir. Örnegin aracimizin bagajinda; bir çadir, uzun müddet bozulmayan yiyecek ve içecekler, fener, ilk yardim malzemesi, giysi, telsiz, battaniye, sihhi malzemeler gibi esyalarin bulunmasi organize yardimin gelmesi için gerekli olan 3- 4 gün boyunca bizi çok rahatlatacaktir.
Unutmayin ki deprem her zaman biz evdeyken olacak demek degildir. Gündüz evimizden kilometrelerce uzakta iken deprem oldugunda eve dönmek için Istanbul gibi bir metropolde arabanizi kullanamayacaginizi hatirlatmak isteriz. Yollarin büyük bölümü yikilacak yada enkaz yiginlarindan kullanilamaz hale gelecektir. Saglam ve kullanilabilir durumdaki yollar ise trafik yogunlugundan kullanilamaz hale gelecektir! Bu durumda saatlerce yürümek, yakinlarimiza ulasmanin tek yolu olacak. Spor bir ayakkabi, rahat birkaç giysi ,yagmurluk bu uzun yürüyüsü daha mümkün kilacaktir.
Kobe depreminde yasanmis oldugu gibi bir baska büyük tehlike de, depremden sonra çikacak olan yanginlardir. Kobe'de depremden ölenler kadar depremden sonra çikan yanginlarda ölenler de çok fazladir. Eger depremde evimiz yikilmadiysa eve girip dogalgaz , elektrik, LPG tüpü gibi sistemleri ana vanalarindan kapatmak gereklidir. Bunun disinda salgin hastaliklar, yiyecek ve içecek kitligi, sel ve artçi depremler gibi ana deprem sokundan sonra devem eden tehlikelere karsi da mutlaka önlem alinmalidir.
Kitap hayat kurtarir. Entelektüellikten söylemiyoruz, gerçekten öyle. Evin ortasina koyacaginiz kitap dolu bir sandik, depremde en saglam bir siginak oluyor.
Marangoza kenarlari 1 metre uzunlugunda tahta küp seklinde bir sandik yaptirin ve içini tika basa kitapla doldurun. Dikkat! Sandik mukavva degil, mutlaka masif tahta olmali. Sandigin içine doldurulan kitaplar kirilmaz, parçalanmaz, ezilmez.
Kitapla doldurulmus sandigin çevresini çamasir ipinden daha kalinca bir naylon iple sikica sarin. Böylece sandik darbelerle parçalansa bile ip kutunun dagilmasini önleyecektir. Içi kitap dolu sandigi evdeki kolonlardan herhangi birinden 1 metre uzaga yerlestirin.
Deprem aninda sandigin yanina siginin. Dizlerinizi karniniza çekerek ve basinizi da dizlerinize dayayarak pozisyon alin. Sandigin üzerine devrilecek bir kolon yada beton plaka sandigi en fazla 10-15 santim ezebilir. Sandigin yaninda her durumda depremzedeye yetebilecek bir yasama alani kalir.
KIRIKLARDA GENEL TEDAVI KURALLARI
1. Eger deride varsa yara üzerine steril bir pansuman ya da mendil koyup sariniz.
2. Yara içinde görülen kemik parçalarini çikarmaya çalismayiniz. Kanama yapabilir. Daman ve sinirleri yaralayabilirsiniz.
· kismin üzerine steril pansuman koyunuz.
3. Sonra bir bezi simit seklinde katlayip delik olan kismi ortaya gelecek sekilde yerlestiriniz.
4. En üst kismina kalin pamuk ya da sünger tabakasi koyunuz.
5. Sariniz.
6. Kirik olup olmadigini önce elbisesi üzerinden hafifçe elle muayene ederek saptamaya çalisiniz.
7. Elle hoyratça muayene etmeyiniz.
8. Kirik yerini oynatmayiniz.
9. Agri soka yol açabilir.
10. Kirik kemik uçlari damar ve sinirleri yaralayabilir.
11. Kirik uçlarini hareketsiz yapmak için kirik yerini tespit ediniz.
12. Kol ya da bacagin her iki yanina kalan karton ya da tahta koyup sargi bezi, esarp, kravat ya da gömlek parçalari ile sariniz.
13. Tespit için kullanilan karton, tahta gibi gereçler kirik yerinin bir üst ve bir de alt tarafindaki eklemlerin ötesine kadar gelecek uzunlukta olmalidir. Bu araçlara atel adi verilir.
14. Atellerin tene gelen kisimlari pamuk ve bezlerle beslenmelidir.
15. Sok varsa önleyiniz.
16. Kanama varsa bilinen önlemlerle kanamasini durdurunuz.
17. Kirik yerin üzerine havluya sarili buz torbasi koyunuz.
18. Yarali kismi kalp seviyesinin yukarisina kaldiriniz.
19. Kirilan uzuv tespit edilmelidir.
20. Hangi durumda bulduysaniz o durumda tespit ediniz.
21. Kirigi yerine koymaya çalismayiniz.
22. Gereksiz dokümanlardan kaçininiz.
23. Ambulansla ortopedi ve travmatoloji klinigine gidiniz.
OMURGA KIRIKLARINDA ILK YARDIM
1. Çogu kez yüksek bir yerden düsme yad da trafik kazalari sonucu omurgada kirik ve bazen içinden geçen omurilikte degisik derecelerde yaralanmalar olabilir.
2. Yaraliyi muayene etmeden, belinde yad da boynunda agrisi, baska bir sikayeti olup olmadigini sormadan döndürmeyiniz.
3. Ayaga kaldirmayiniz.
4. Kesin tam bilinmedikçe belinde agrisi olan böyle bir yaralida kirigin da olabilecegini unutmayiniz. Kirik olmadigi kesin olarak saptanincaya kirik var gibi hareket ettiriniz.
5. Eger omurgasinda bir kiriktan süpheleniyorsaniz, yaraliyi yerinden kaldirmadan altina genisçe ir tahta ya da kapi yerlestiriniz.
6. Bas ve boynunun her iki yanina ayakkabilarini ve katlayarak elbiselerini koyarak boynunun oynamasini önleyiniz.
7. Eger elinizde kum torbasi varsa onu da koyabilirsiniz.
8. Naylon torba içine kum veya toprak doldurarak kum torbasi yapabilirsiniz.
9. Yaraliyi omuzlar, havsala, uyluk dizalti ve ayak bileginin üzerinden geçecek sekilde genis bezlerle tahtaya baglayiniz. Böyle tasiyiniz.
10. Röntgen çekilip kesinlikle kirik olmadigi saptanmadikça ayagi kaldirmayiniz.
11. Aksi durumda kendiliginden iyi olabilecek bir omurga kirigi, yarali kisinin kaba muayenesi ayaga kaldirilmasi ya da uygun olmayan tasima kosullari nedeniyle omurilik zedelenmesi olabilir. Bunun sonucu bacaklarda felç, halsizlik, idrar ve büyük abdestini tutamamasi gibi çok önemli sonuçlarla bitebilir.
12. Yara varsa steril pansuman koyunuz.
13. Sok durumuna göre önlem aliniz.
14. Agrisini dindiriniz.
PARMAK KIRIKLARINDA ILK YARDIM
1. Kirik olan parmak altina parmak genisliginde bir tahta ya da eger elinizde varsa hazir dar bir alüminyum serit (atel) koyarak sariniz.
2. Gerekirse kirik parmagi; yandaki saglam parmaga flasterle ya da sargi bezi ile sararak tespit ediniz.
3. Kirik tarafi kalp seviyesinin üzerinde tutunuz.
4. Kirik yer üzerine buz koyunuz.
5. Agrisi varsa agri dindirici ilaç veriniz.
6. Parmaktaki yüzük kesilerek çikarilmalidir (Yüzük nedeniyle sislik olur. Yüzük parmagi sikarak gangrene çevirebilir).
7. Hastaneye gönderiniz.
ÖN KOL KIRIKLARINDA ILK YARDIM
1. Kazanin oldugu yerde yaralinin ceketi çikarilmadan kirik olan tarafinda eli karsi omuza gelecek sekilde kol gögüs üzerine konur ve gögse sarilir.
2. Önkolda üçgen sargi ya da tülbentle boyuna asilir.
3. Eger elinizde tespit için hazir gereçler (atel) ya da tahta, kalin karton varsa kol ya da önkolun her iki yüzüne bunlari uygulayiniz. Gömleginizden yirttiginiz bezlerle kravat, esarp ya da sargi bezi ile kirik yerinin yukarisinda ve asagisindan baglayiniz.
4. Kolu gögüs üzerine koyup baska bir esarp ya da üçgen sargi ile sariniz.
5. Önkolu da üçgen sargi, tülbent ya da esarp ile boyuna asiniz.
6. Önkol ve kolunuzun kalp seviyesinin üzerinde durmasini saglayiniz. Böylelikle daha az sislik olur.
7. Kirik yer üzerine buz koyunuz.
8. Bilezik varsa çikarilmalidir.
KÜREK VE KÖPRÜCÜK KEMIGI KIRIKLARINDA ILK YARDIM
1. Kirik tarafin koltuk altina ufak bir pamuk topagi ya da kati bir bez koyup kolu esarp ya da tülbentle boyuna asiniz
2. Kirik yer üzerine buz koyunuz.
3. Yaraliyi oturur durumda ve ambulansla hastaneye götürünüz.
4. Eger üçgen sargi ya da esarp yoksa yarali elinizi ceketinizin iki dügmesi arasinda içeri sokup ayni taraf ceket eteginin yukari kaldirip igneleyiniz.
5. Sekilde görüldügü gibi bir omuz üzerinden gelen sargiyi (katlanmis bir tülbent) karsi taraf koltuk altindan geçirip arkada baglayiniz.
6. Diger sargi ile ayni islemi karsi tarafa yapip arkandan birbiri ile ve ilk sarginin uçlari ile dügüm ediniz.
7. Bunlari yaparken omuzlari arkaya dogru çekiniz.
BACAK KIRIKLARINDA ILK YARDIM
1. Bacakta kirik varsa kaza yerinde yaralinin pantolonunu çikarmaya çalismayiniz.
2. Eger yara varsa pantolonu dikis yerinden sökünüz ya da kesiniz.
3. Yara üzerine temiz mendil ya da pansuman koyup üzerinden sariniz. Böylece açik bir kirita yaradan mikroplarin girmesini önlemis ve kanamanin durmasini saglamis olursunuz.
4. Eger elinizde uzun tahta ya d da kalin karton varsa uzun olanin dista ayak bileginden bele kadar, kisa olanini da içi tarafta ayak bileginden kasiga gelecek sekilde bacagin her iki yanina yerlestiriniz.
5. Ayak bileginin üzerinden diz altindan ve üstünden gömlek parçasi, esarp, kravat ya da sargi bezi ile baglayiniz.
6. Eger elinizde tespit için hiç bir gereç yoksa kirik olan bacagi sagma bacaga sararak tespit ediniz.
7. Karik yara üzerine buz koyunuz.
8. Sirtüstü yatar durumda ve sedye ile hastaneye gönderiniz.
AYAK VE AYAKBILEGI KIRIKLARINDA ILK YARDIM
1. Kisinin yaralanmis ayagindaki yaralarin üzerine temiz bir mendil ya da pansuman koyup sariniz.
2. Yumusak bir kare seklindeki bir yastigin ortasina ayagi yerlestiriniz.
3. Yastigin kenarlari önde birbirine yaklastiriniz., çengelli igne ile tutturunuz. Gerekiyorsa üzerinden sargi bezi ile sariniz.
4. Yastik içine koymadan önce buz uygulayiniz.
5. Kalp seviyesinin üzerinde tutunuz.
ÇIKIKLARDA ILK YARDIM
Çitirtinin disindaki bütün travma ve kirik belirtileri görülebilir.
Çikan kisim yerine koymaya çalisilmaz.
Atellenerek, kalp seviyesinin üzerine kaldirilir.
Kaslar sertlesmeden hemen acil nakil edilir. Aksi taktirde kazazede daha fazla aci çeker ve çikigin yerine takilmasi daha zor olur.
BURKULMALARDA ILK YARDIM
Bir eklemin etrafindaki baglarin, eklem kapsülü ve diger yumusak doku yapilarinin, eklemin normal hareket genisliginin ötesinde zorlanmasina burkulma denir. Eklemde sislik, agri, morluk olur. Bu yapilar normalden fazla gerilebilir. Hat ta yirtilabilir. Hareketler agirdir.
KRAMP
Kaslarin üst üste binmesi olayidir. Baslica sebepleri arasinda; su kaybi, tuz kaybi, asiri sicak, fazla zorlama, açlik ve soguk suda yüzmek gelir. Tedavisi için krampi olusturan sebep giderilmeye çalisilir (örnegin su ve tuz kaybi için ayran içilir).
ZEHİRLENMELER
Zehirli maddelerin vücuda girmesi sonucu ortaya çıkan duruma zehirlenme denir.
ZEHIRLENME SEKILLERI
Agiz yolu ile:
Gida zehirlenmeleri
Ilaçlarla olan zehirlenmeler
Kimyasal madde ile zehirlenmeler
Alkol zehirlenmeleri
Solunum yolu ile:
Karbonmonoksit zehirlenmeleri
Diger zehirli gazlarla olan zehirlenmeler
Deri yolu ile:
Zehirli gazlar
Böcek öldürücü ilaçlarla olan zehirlenmeler
Diger kimyasal maddelerle olan zehirlenmeler
ZEHIRLENME BELIRTILERI
1. Agizda yanma, özel tat, yutkunma zorlugu, bulanti, kusma, karin agrisi, karin krampi, ishal, halsizlik, bas agrisi, bas dönmesi ve terleme.
2. Suurda degisik derecelerde bozukluk.
3. Solunum ve dolasimda degisik derecelerde bozukluk, hatta durma.
4. Önemli durumlarda idrar miktari azligi, hatta hiç idrar çikmayabilir.
5. Görmede bozukluk, nabizda zayiflama, gözbebeklerinde küçülme, kan basincinda düsme ve havaleler olabilir.
Hayvan isirma ve sokmalari disinda meydana gelen zehirlenmelerde ana kurallar:
1. Zehri vücut disina atmak.
2. Vücut içindeki zehri zararsiz hale getirmek.
3. Sulandirmak.
4. Zehirlenen kisinin etrafinda ilaç kutusu, tablet veya kusmugu gibi cisimlerin saptanmasi, kesin tedavide önemli olacagindan saklanmalidir.
Suuru kaybolmus ise;
1. Yan yatirilir.
2. Bas ve boyun arkaya çevrilir, soluk yolu açilir.
3. Alt çene ve dil öne çekilir.
4. Gerekirse agizdan agiza yapay solunum yapiniz.
5. Kalp durmussa kalp masaji uygulayiniz.
6. Hastaneye gönderiniz.
Suuru yerinde ise;
1. Su veya süt içirerek zehri sulandiriniz, maden suyu gaz yaptigi için vermeyiniz.
2. Kusturarak mide içindekileri bosaltiniz.
3. Hasta suursuz veya zehir eger asit gibi yakici özellikte ise yutulan zehirde gaz ya da petrolden elde edilen maddeler var ise kusturmayiniz.
4. Aldiginiz önlemlerle kusamiyorsa bekleyerek zaman kaybetmeyiniz.
5. Deriye zehirle maddeleri bulasmissa elbiseyi hemen çikariniz.
6. Hastaneye gönderiniz.
BÖCEK SOKMALARI VE ISIRMALAR
Kazazede öncelikle sakinlestirilir. Yara kalp seviyesinin üstünde tutulur. Yaraya buz tatbik edilir. Buz yoksa suyla iyice yikanir. Varsa amonyakta kullanilabilir; psikolojik olarak kazazedeyi rahatlatir. Amonyak aslinda asidik zehirlenmelerde kullanilir.
Ari sokmasi:
Arinin ignesinin steril bir igne ile çikarilmasi gerekir. Igne çikarildiktan sonra buz tatbik edilebilir.
Akrep sokmasi:
Zehirin gücü akrebin kuyrugundaki bogum sayisi ile dogru orantilidir. Zehir sinir sistemini ve kalbi etkiler. Tükrük salgisi artar. Kaslar kasilir. Idrar kaçirma ve felç görülebilir. Sokulan bölgede agri, yanma ve uyusukluk olur. Bu durumda yara kesinlikle emilmez. Ufak bir turnike ve amonyak uygulanir. Kisiye alkol verilmemeli ve yara daglanmamalidir.
Örümcek sokmasi:
Zehirli örümcekler kum saati seklinde küçük ve siyah olurlar. Ayrica kafalarinda kirmizi benek olur. Isirdiklarinda sinir sistemini etkilerler. Karin kisminda agri görülür. Yara oynatilmamalidir. Yaranin üzeri bez veya esarpla sikilmali ve buz uygulanmalidir.
Köpek isirmasi:
Kuduz köpeklerin agizlari salyalidir ve göz bebeklerinde simetri yoktur. Sudan korkarlar ve kuyruklari bacaklarinin arasinda gezerler. Isirma durumunda yara bol su ile yikanmali ve kapatilarak pansuman için hemen hastahaneye gidilmelidir. Tetanoz ve kuduz asisi olunmalidir. Köpegin yakalanmasi ve 10 gün karantinada kalmasi gerekir.
Yilan isirmasi:
Yarada dis izi birakir. Zehirli yilanlar kisa, kuyruklari yuvarlak ve kafalari üçgen seklinde olanlardir. Üzerlerindeki pullar daha küçük ve daha fazladir. Çok parlak ve canli renklerde olurlar. Isirma durumunda kan pihtilasmakta zorlanir, asiri kan kaybi olur. Yanma hissi ve agri vardir. Sislik ve morluk görülebilir. Sinir sistemini ve kalbi etkiler. Kusma, uyuklama ve bulanti görülebilir. Yara öncelikle iki disizi arasi çizilerek kanatilir, emilmez. Isirilan bölgenin üstü bir bezle sikilir.
Kene yapismasi:
Üzerine yag damlatilarak, bir cimbizla saat yönünün tersine çevrilir.
Sülük yapismasi:
Sülükler kirli kani emdiklerinden yararlidirlar. Sigara veya herhangi bir isi kaynagi ile uzaklastirilirlar
KANAMALAR
Vücuttaki kan miktari vücut agirliginin % 6-8' i kadardir. Kan sivisina plazma denir. Kan çesitli tuzlar, seker ve alüminyumdan olusur. Yetiskin bir insanda 5-7 litre kan vardir. Bu kanin % 30'unun kaybedilmesi hayatsal fonksiyonlarin zayiflamasina ve ölüme sebep olur.
Nabiz: Atardamarlarda veya toplar damarlarda kalbin bir vurusuyla olusan dalgalanmadir. Yetiskin insanda nabiz dakikada 60-80 arasi atarken, bu sayi bebeklerde 80-100'dür.
Solunum yetiskinlerde dakikada 16-18 iken, bebeklerde ve çocuklarda 20-30 arasidir.
Kanama: Herhangi bir sebepten dolayi kanin damar disina akmasidir.
GENEL KANAMA BELIRTILERI
· Yüz ve dudaklar soluk olur.
· Susama hissi vardir.
· Solunum hizli olur.
· Deri soguk ve nemli olur.
· Huzursuzluk olur.
· Nabiz hizli ve zayif olur.
Dis kanamalar
Kanin vücut disina çikmasidir. Üç sekilde olur;
1. Atardamar kanamalari: Kanin rengi parlak ve açik kirmizidir. Kan damarin kalbe yakin ucundan kalp atisi ile es zamanda fiskirir. Oksijen içerir.
Nedeni: Damarin dejinmesi, yirtilmasi ya da çok derinden kesilmesi
2. Toplardamar kanamalari: Hücrede oksijeni biraktigi için kanin rengi koyu kirmizidir. Kirli kandir ve süzülerek hizli bir sekilde akar. Kanama ciddi olabilir.
Nedeni: Derin kesik, yirtilma
3. Kilcaldamar kanamalari: Küçük kanamalardir. Kanin rengi kirmizidir. Sizinti seklinde yavas olur ve müdahale edilmese de durur.
Nedeni: Yirtilma, asima (derinin yüzeysel olarak yaralanmasi sonucu)
Kanamayi durdurma yollari
1. Parmakla basinç: Kanama az ise kanayan yerin üzerine birkaç gazli bez, yoksa temiz bir mendil parçasi koyularak bastirilir.
2. Basinçli pansuman: Yara üzerine gazli bez ya da temiz bir mendil parçasi konularak sikica sarilir. Sargiyi çikarmakta acele edilmemelidir, kabuk pansuman ile çikip, kanama yeniden baslayabilir.
3. Kalp seviyesinin üstünde tutma: Kanayan yer kalp seviyesinin üstünde tutulur.
4. Damar köklerine basinç: Vücutta bulunan basinç noktalarina (sekil 1) baski uygulanir. Bu durum agir kanamalarda uygulanmalidir.
Basinç Noktalari
a. Sakak Bölgesi: Kulagin üst ön noktasi (yüz arteri) bastirilir.
b. Agiz ve Burun Çevresi: Çene kemiginin kenarinda agiz ve burun çevresine kan vermekte olan arter üzerine bastirilir.
c. Bas: Elin dört parmagi ile soluk yolunun sag tarafindaki nabiz noktasina bastirilir.
d. Kol ve Omuz Çevresi: Köprücük kemiginin boyunla olusturdugu çukura bastirilir.
e. Kol ve El: Koldaki pazi kemiginin iç kismindan geçen atardamar bulunarak bastirilir.
f. Bacak Bölgesi: Avuçiçinin bilek yakinindaki kismiyla kasik bölgesi atardamarina bastirilir.
En kolay ve yaygin yöntem kol ve el için ve bacak bölgesi için kullanilanlaridir
Turnike
Uygulanan tüm yöntemler kani durdurmayi basaramadiysa, turnike uygulanir. Çok dikkatli uygulanmasi gerekir. Uygulanmadigi taktirde o üyenin kaybina yol açabilir. Turnike, kol ve bacaktaki doku kaybi ile açiga çikan siddetli kanamalarda kullanilir. Daima tek kemik üzerine uygulanir(uyluk ve pazi kemikleri). Kolda turnike için en uygun bölge omuza yakin olan kisimdir. Bacakta ise dizin 10-15 cm. yukarisina uygulanmalidir.
Uygulanisi:
Turnike için kumas veya elastiki bandaj kullanilir. Kaza yerinde bulunan gravat, esarp, fular, atki da kullanilabilir. Tel ve zincir türü seyler kullanilmaz. Malzeme en az 1, 5-2 cm. kalinliginda olmalidir. Daha dar olursa doku zedelenmesine yol açabilir. Öncelikle damarin geçtigi yer tesbit edilerek, hazirlanan bandaj sikica 2-3 kez sarilir ve bir dügüm atilir. 20 cm. lik turnike çubugunun bir ucu dügüm üzerine konulur. Tekrar dügüm atilarak çubuk baglanir. Çubuk diger ucundan döndürülür. Kan durmaya baslayinca baska bir sargi ile sabitlenir. Turnike dokunun kan ile beslenebilmesi için her 20 dakikada bir 5-10 saniye gevsetilir. Gevsetilmezse kangrene yol açabilir. Turnike en fazla 1, 5-2 saat uygulanir, daha fazla uygulanirsa kandaki oksijen miktarinin azalmasina yol açabilir. Ayrica turnike uygulandiktan sonra uygulama ve gevsetme zamanlari bir karta yazilmali ve görülecek bir biçimde yaralinin vücuduna asilmalidir.
Bölgelere göre kanamalar
Kulak yolu kanamasi: Beyin travmasi, cisim kaçmasi, darbe ve kulak zari yirtilmasindan kaynaklanir. Kulak çevresindeki kan temizlenir. Kulaga emici bir pansuman koyularak kazazede kan gelen kulagi altta kalacak sekilde yatirilir. Kulak kanalina basinç yapacagindan tampon koyulmaz.
Avuç içi kanamasi: Çok siddetli olabilir. Sert bir cismi hijyenik bir sargi ile sararak, kanayan yer kapatilir. Daha sonra parmaklar sikistirilarak, cismin basinç yapmasi saglanir. El sarilarak kapali bir sekilde kalmasi saglanir. El kalp seviyesinin üstünde tutulur(Sekil 2). Üçgen sargi ile boyuna askiya alinabilir.
Burun kanamasi: Kanama burun mukozasindaki toplardamar yirtilmasi, kilcal damar çatlamasi veya beyin travmasi sonucu olabilir. Kazazede rahatlatilarak öne dogru egilmis rahat bir pozisyonda oturtulur ve agzindan nefes almasi söylenir. Isaret ve bas parmak ile burun kemiginin uç noktasina 5-10 dakika bastirilir(Sekil 3). Boyun bölgesine ve burun sirtina soguk kompres uygulanabilir.
Iç kanamalar
Dolasimdan kaçan kanin oksijen yetersizligi olusturmasi ve hayati organlar üzerinde birikerek basinç yapmasidir. Belirtileri genel kanama belirtileri ile aynidir. Ikiye ayrilir.
Gözle görülenler:
1 Akciger kanamalari: Öksürme ile agizdan köpüklü ve temiz kan gelir.
2. Mide kanamasi: Kusma ile agizdan kahverengi kan gelir.
3. Böbrek ve idrar yolu kanamasi: Idrarla birlikte dumanli kan gelir.
Gözle görülemeyenler:
1. Beyin kanamasi: Bas travmasi, yüksek tansiyon, beyin sarsintisi ve bunalimdan kaynaklanir. Belirtileri; yarim felç, göz refleksi yitimi, bilinç kaybi, bas agrisi.
2. Pankreas ve dalak kanamasi
Çürük
Kilcal damarlarda olusan iç kanamadir. Asiri agri varsa kirik olabilir. Alkollü pansuman yapilir.
Kan Toplamasi
Kan doku ve organ arasinda kist olusturur. Ilik ve tuzlu su ile pansuman yapilmalidir.
SOK
Çevresel kan akiminin yetersiz olmasidir. Soku olusturan belli basli sebepler:
· Kan hacminin azalmasi (yanik)
· Kalp kökenli soklar (kalp krizi)
· Damar genislemesi (karaciger yetersizligi, beyin yaralanmalari, ilaç ve toksik maddeler)
GENEL SOK BELIRTILERI
Halsizlik, huzursuzluk ve endise, nabzin çok zayif, hizli ve düzensiz atmasi, vücut isisinin düsmesi, solunumun yüzeysel ve hizli olmasi, göz bebeklerinin donuk ve genis olmasi, kan basincinin düsmesi, derinin solgun, nemli, soguk ve terli olmasi, soluk yüz, mor dudaklar, nefes alamama korkusu ve hava açligi.
Sokta ilkyardim:
Bacaklar yükseltilir. Vücut isisinin düsmesi engellenir, kazazedenin üzerine bir seyler örtülür. Bir seyler içirilmez.
TRAVMALAR
AÇIK - KAPALI YARALAR
Kazazede kipirdatilmaz, nefes alip almadigi ve nabzi kontrol edilir. Eger solunum yolunu tikayan birseyler varsa , kusmuk gibi, temizlenir. Derinin rengi konrol edilir; normal deri hafif pembe ve nemlidir. Göz bebekleri kotrol edilir; normalde göz bebekleri esit büyüklüktedir ve isiga tepki verir. Bilinç kontrol edilir. Kirik-çikik olup olmadigi kontrol edilir. Muayene bastan baslamali ve asagiya dogru devam etmelidir.
KAPALI YARALANMALAR
Doku bütünlügü bozulmamis ama derinin direnci kirilmistir. Yer agrili ve aciya karsi duyarlidir. Kizariklik ve sislik vardir.
Kazazede rahat bir pozisyon aldiktan sonra soguk kompres ya da buzla soguk uygulamasi yapilir; bir bez soguk su ile islatilip fazla suyu hafifçe sikilir ve yara üzerine tatbik edilir ya da buz torbasi koyulur.
AÇIK YARALANMALAR
Travma sonucu deri bütünlügü bozulmus ve deri alti dokulari zarar görmüstür.
1-Batici, kesici yaralanmalar: Süngü, sis, biçak, jilet vb. nesnelerin sebep oldugu yaralanmalardir. Saplanan cisim vücuttan çikarilmaz. Etrafina pansuman yapilip, öylece sarilir.
2-Künt (ezici) yaralanmalar: Trafik kazasi, yüksekten düsme kavga vb. durumlarda görülür. Görünürde bir yara olmayabilir, ama bilinmeyen bir kirik ya da iç kanama olabilir.
3-Atesli silahla yaralanmalar: Tabanca, tüfek vb. Enfeksiyon riski ve kanama vardir. Bu sebepten oldukça tehlikelidir.
GENEL TRAVMA TEDAVISI
1. Kendinizi tehlikeye atmayin.
2. Tehlikeyi uzaklastirin, yaraliyi emniyete alin.
3. Kazanin olus seklini anlamaya çalisin (kazanin olus sekli agir hasara yol açmasi beklenen tipte mi?).
4. Yaralinin nefes alip almadigini kontrol edin.
5. Nabiz atimi olup olmadigini kontrol edin (yoksa CPR ve suni solunum).
6. Büyük disa kanama olup olmadigini kotrol edin.
7. Soku engelleyin (sok pozisyonu).
8. Yarayi temizleyin.
9. Görünen kiriklari atelleyip (sabitleyip) nakledin.
BÖLGESEL TRAVMA TEDAVISI
Kafa travmasi: Kazazedenin bilinci yerinde olmayabilir.
Bulanti, kusma, basagrisi veya bas dönmesi olabilir.
Göz bebeklerinde ve solunumda anormallikler gözlenebilir.
Kulaktan veya burundan kan yada sivi gelebilir.
1. Kazazede basi hafifçe yukari gelecek sekilde yatirilmalidir.
2. Kanayan burun ya da kulak hiçbir sekilde tikanmamali, o yöne dogru yatirilmalidir.
3. Kusarsa, basi yana çevrilmeli ve hemen agzi temizlenmelidir.
4. Yari oturur durumda, sedyeyle acilen nakledilmelidir.
Boyun-omurga travmasi: Boyun, sirt ve belde agri söz konusudur. Düz zemine yatirilmalidir. Boyun sabitlenmeli ve kazazede kesinlikle hareket ettirilmemelidir.
Karin travmasi: Yara vücut eksenine paralel ise kazazede düz yatirilarak, yaranin mümkün oldugunca kapanmasi saglanir. Eger yaralanma enine ise; ayaklari karina dogru çekip, sirti ve basi yastikla destekliyoruz. Çikan organlari içeri sokmaya çalismiyoruz, topluyoruz ve islak tutuyoruz.
Gögüs travmasi: En çok kaburga kiriklarina rastlanilir. Eger bir delik varsa hemen elimizle kapatiyoruz. Bulabiliyorsak temiz bir gazli bezin üzerine vazelin sürerek, deligi kapatiyoruz.
CEVRESEL TEHLIKE
SICAGA BAGLI RAHATSIZLIKLAR
Baslica rahatsizliklar sicak yorgunlugu, sicak kramplari, sicak bitkinligi ve sicak çarpmasidir. Sicaktan ve etkilerinden korunmak için yeterli miktarda su ve tuz alinmali, açik renkli kiyafetler tercih edilmeli, sapka kullanilmali, fazla alkol alinmamali ve asiri yorgunluktan kaçinilmalidir.
SOGUGA BAGLI RAHATSIZLIKLAR
1. Donmalar:
Genel donmalar: Belirtileri halsizlik, uyuklama, esneme, bilinçte bulanma, körlük, sendeleme, solunum ve kalp faaliyetlerinde gittikçe yavaslamadir. Felç ve kramp görülür.
Yöresel donmalar:
Yüzeysel donmalar: Batici agrilar ve deride beyazlasma vardir. Kisi aktif hareket ettirilmez.
Derin donmalar: Oldukça tehlikelidir. Çevreden gelecek çarpmalara karsi koruyucu pansuman koyulmalidir.
2. Hipotermi:
Vücut isisinin 35 C' nin altina düsmesi durumudur.
Deri soguk, soluk ve kuru, nabiz ise normalin altindadir.
Uyku hali gözlenir.
Donmalar ve Hipotermi için tedavi:
Ilik ve kuru bir yere tasiyarak mümkünse donmus vücut kismindaki elbiseleri çikariyoruz. Suuru yerinde ise ilik su veriyoruz. Boyuna ve koltuk altina ilik su torbalari koyuyoruz. Isitigimiz yerleri tekrar sogumaya karsi battaniye vb. seylerle koruyoruz. En iyi isinma ten temasiyla olur.
Yapilmamasi gerekenler: Donan uzvu kesinlikle ovmuyoruz. Hareket ettirmiyoruz. Suuru yerinde degil ise bir seyler içirmiyoruz. Direk olarak isi kaynagina tutmuyoruz. Sigara ve alkol vermiyoruz.
GÜNES YANIGI
Günes isinlari tüm açilardin yansidigi için asiri günes altinda kalinmis gibi günes yanigi olusabilir. Dudak, burun delikleri ve göz kapaklari günes kremleri ile korunmalidir.
GRUPLANDIRMA
Derinligine göre:
1. Derece yaniklar: Deri yüzeyi kizarmis, hafifçe sismis ama zedelenme yoktur. Deri asiri yumusak ve duyarlidir. Üstüne bastirildiginda agri yapar. Enfeksiyon riski deri saglam oldugu için azdir. Örnek; günes yanigi.
2. Derece yaniklar: Birinci dereceye ek olarak içi doku sivisiyla kapli bül adi verilen kabarciklar olusur. Büller patlatilmaz. Agri ve sisme vardir. Eger iltihap kapmazsa 2-3 hafta içinde iyilesir. Bül disinda deri saglamdir.
3. Derece yaniklar: Deri ve altindaki dokular tamamiyla yanmistir, yanmis et kokusu gelir. Yanik kemige kadar ulasabilir. Deri kösele gibi ve yagli bir görünümdedir, karara da bilir. Sinir uçlari yandigindan aci hissedilmez. Kendi kendine iyilesme sansi yoktur. Yanik merkezinde deri nakli ile iyilesebilir.
Kapladigi alana göre:
Yanigin kapladigi alan ne kadar büyük ise o kadar su ve tuz kaybi olur. 1. ve 2. dereceden daha önemli olabilir.
Küçük yaniklar: 1. derece yaniklar
Büyük yaniklar: 2. derece yaniklar; elde, ayakta ve eklem yerinde olanlar; Bütün 3. derece yaniklar; Elektrik ve radyasyon yaniklari.
*Kimyasal yaniklar mutlaka hastaneye sevk edilmelidir.
Yapilmamasi gerekenler:
1. Yaniklara bir sey sürmemek (yanik merhemi dahil) gerekir çünkü eger deri bütünlügü bozulmus ise enfeksiyon riski vardir.
2. Büller patlatilmaz.
3. Yaraya yapisacagindan dolayi pamuk vb. maddeler koyulmaz.
4. Yaraya ellenmez.
5. Batan bir cisim varsa çikarilmaz.
6. Yaraya direk buz koyulmaz. Yapisabilir ya da direk isiyi düsürebilecegi için sok görülebilir.
7. Kizgin yag ile yanmis yaraya direk soguk su dökülmez (önce ilik su dökülür).
Küçük yaniklarin tedavisi
1. Yara soguk suya tutularak sogutulur.
2. Kuru pansuman koyulur ve sarilir. Hava ile temasi engelledigi için agriyi dindirir.
3. Kalp seviyesinin üstünde tutulur.
4. Sisme olabileceginden taki vb. cisimler çikarilir.
5. Soka karsi önlem alinir.
Büyük yaniklarin tedavisi
1. Kazazede yanik kismi yere gelmeyecek sekilde yatirilir.
2. Yanik sogutulur (bira ve süt bile kullanilabilir).
3. Takilar ve kiyafetler yaniga yapismamis ise çikarilir.
4. Bilinç yerinde ise ayran gibi tuzlu ve soguk içecekler verilir.
5. Yanigin hava ile olan temasi kuru, temiz ve hafif bir bezle sarilarak kesilir. Hava ile olan temas kesilerek enfeksiyon engellenir.
6. Soka karsi önlem alinir.
7. Acilen nakil edilir.
8. Yanan alan çok genis ise kazazede ilik suyla dolu bir küvete yatirilabilir.
Sargi: Yanik yüzeyler birbirine temas etmeyecek (mesela parmaklar yanmissa) sekilde çok sikmadan sarilir.
ÖZEL YANIK TÜRLERI
Agiz ve girtlak yanigi:
Agri vardir. Agiz derisinde tahribat, nefes almada zorluklar ve bilinç yitimi görülür.
Tedavisi:
1. Kazazede sakinlestirilir.
2. Kazazedenin sikan giysileri genisletilir.
3. Biliç yerinde ise yudum yudum su verilir.
4. Eger agizda kimyasal madde varsa birsey verilmez.
5. Soka karsi önlem alinir.
Kimyasal yaniklar:
1. Yanan yer akan suyun altinda tutularak sogutulur.
2. Giysiler çikartilir.
3. Göz yandi ise ovalanmaz, akan suyun altina tutulur.
4. Asit yanigi ise karbonat, bazik ise sirke sürülür.
Elektrik yanigi:
1. Deride kararma veya kizarma gözlenebilir.
2. Sisme ihtimali vardir.
3. Bilinç kaybi çok sik görülür.
4. Solunum ve kalp durabilir.
Tedavisi
1. Elektirik kesilir.
2. Yaniga su sikilmaz.
3. Nefes ve kalp kontrol edilir.
4. Soka karsi tedbir alinir.
5. Kasilmadan veya kendini yere atmadan dolayi kirik olabilir.
ELBİSE TUTUŞMASI
Yere yatırılarak, başından ayaklarına doğru battaniye örtülür. Söndürmeye kazazedenin başından başlanır.
YANGINI SÖNDÜRMEK:
1. Itfaiye aranir (110).
2. Yanan küçük esyalari disari atarak, pencere ve kapilar kapatilir.
3. Su alevlere degil, yanan cismin üzerine birden dökülür. Elektrik yanginlarinda su kullanilmaz (battaniye veya kum).
4. Duvar ve perde gibi cisimler yukaridan asagiya dogru söndürülür.ere yatirilarak, basindan ayaklarina dogru battaniye örtülür. Söndürmeye kazazedenin basindan baslanir.
YANGINDAN KURTULMA
Kapi kollarina dokunulmaz. Arkasinda yangin olan kapi yere çöküp geriye tekme atilarak açilmaya çalisilir. Islak bir mendil ile agiz kapatilir. Pencere önüne gidilerek haber verilir. Yanginda ne olursa olsun asansöre binilmez.
PANSUMAN VE SARGI
Pansuman, yara tedavisi amacıyla yaranın üzerine konan steril bezdir.
PANSUMANIN ÖZELLIKLERI
1. Steril olmalidir.
2. Gözenekli olmalidir. Bu yolla hava almasi saglanir.
3. Yaraya yapismamalidir. Yapisirsa batikon, serum fizyolojik kullanilmalidir.
4. Pansumanda yapilmasi gerekenler
5. Kullanilacak malzemeler hazir, yaninizda olmalidir.
6. Kazazede hazirlanmali, telkin edilmeli ve yara gösterilmemelidir.
7. Eller yikanmali (kurulanmamali) ve hiçbir yere dokunulmamalidir.
8. Yaranin üzerine üflenmemeli, öksürülmemelidir.
9. Yara karistirilmamalidir.
10. Sarmadan önce yara betadin, baticon, sabunlu su veya su kullanilarak iyice temizlenmelidir.
11. Yaranin çevresi kuru ve havadar olmalidir.
12. Torbanin içine buz koyularak tatbik edilir. Bu yolla mikrop üremez, sisme ve kanama azalir.
13. Birsey batmissa çikarilmaz. Simitçik sargi yapilir.
14. Yaranin üzerine pansuman koymadan sarilmaz.
15. Sargi ne çok gevsek ne de siki olmalidir. Ayrica sargi yarada baslamamali ve yarada bitmemelidir.
Sarginin amaci
1. Pansumani sabitlemek
2. Turnike yapmak
3. Atelleri sabitlemek
4. Sisligi ve agriyi azaltmak
YABANCI CISIMLERIN SOLUNUM YOLUNA KAÇMASINDA ILK YARDIM:
Yabanci madde soluk borusunu tikayinca soluk lama zorlasir veya tamamen durur. Köprücük kemiklerinin üzerindeki çukur her soluk alma için yapilan zorlamada içeri çöker, dudak morarir, yabanci cisim çikarilmali, suni solunum yapilmalidir. Yabanci maddenin çikarilmasi için Heimlich hareketi uygulanir ya da gögse bastirilir.
ÇESITLI NEDENLERDEN KAYNAKLANABILECEK BOGULMALARIN GENEL BELIRTILERI
Birlikte geçen süreye bogulma tipine ve derecesine göre degisir. Baslangiçta halsizlik, bas dönmesi, soluk almada zorluk, kalp atislarinda hizlanma, dudaklar, tirnaklarda ve deride sisme ve morarma olur. Göz bebeklerinde genisleme, boyun damarlarinda sisme ve hafif suur kaybi vardir.
Müdahale:
1. -Bogulmaya yol açan neden ortadan kaldirilmalidir.
2. -Boyun arkaya dogru yatirilir. Gene açilir dil öne dogru çekilir.
3. -Solunum yollari için yapilacak ilk yardim digerlerine göre aciliyet içerir, 3 dakika içinde yapilmalidir.
Solunum Kontrolü:
1. -Dinle
2. -Gör
3. -Hisset
Suni Solunum:
1. -Kazazedeyi hemen sirtüstü yatir.
2. -Yakasini, kemerini, elbisesinin önünü aç.
3. -Omuz yanina diz çök.
4. -Kafasini kaldir.
5. -Kazazede soluk borusunun açilmasi ile nefes almaya baslayabilir, bunun için, boynu o sekilde tutman gerekir. Bu nedenle, bir ceket veya battaniyeyi katlayip yastik olarak basin altina koy.
6. -Burnunu kapa.
7. -Üst çeneyi yukari çek. Çünkü suursuz kisinin çene kemigi agirligi ile dil, solunumu keser.
8. -Boyun kirigi süphesi varsa boynu oynatma, yalnizca çeneyi çek.
9. -Yabanci madde var ise agzi bosalt.
10. -Agizda kum, ot vb. varsa temiz bir mendil ile çikart.
11. -Derin soluk alarak hastanin agzini genis bir sekilde aç.
12. -4 kez üst üste akcigerin genislemesi için nefes ver, daha sonra gögsü kontrol et.
13. -Dakikada 12 kez düzenli ve kuvvetli üfle, bu arada hastanin soluk vermesini saglamayi unutma.
14. -Gögsün inip kalkmasini kontrol et.
15. -Gögüs, sismiyorsa yabanci madde solunum borusundadir, çikart.
16. -Isleme ara vermeden devam ederken doktora telefon ettir.
Kazazedenin nefes borusu tikanmis ise kendine dogru yan olarak yatir, sirtina sert bir seklide bastir. Daha sonra hastayi tekrar sirtüstü yatirarak avucunun içini kaburga kafesi ve göbegi arasindaki alana koy çabuk çabuk 4 defa bastir. Hastanin basini yana çevir, agzindaki yabanci maddeleri parmaginla temizle.
SUDA BOGULMA
Akcigerin sivi ile dolmasidir. Refleks olarak larenks (girtlak) kasinda spazm olur. Kalp düzeninin kaybeder. Kana geçen su ile kirmizi kan hücreleri parçalanir ve ölüm olur.
Kisi soluk, soguk, gevsek ve morumsu renk alir. Nabiz zayif veya hiç yoktur.
Müdahale:
1. -Kazazede karaya çikartilir.
2. -Üstündekiler çikartilarak rahatlatilir.
3. -Agzin içi temizlenir.
4. -Suni solunum yapilir.
5. -Cigerlerindeki su bosaltilir (Heimlich veya manevver metodu ile).
6. -Kuvvetli suni solunum yapilir, verilen hava içerideki havanin köpürerek çikmasini saglar. Soluk verdigi zaman basi yana çevrilir.
7. -Suni solunuma devam edilir.
8. -Kazazedenin üzerindeki islak elbiseleri çikarilir ve bir battaniyeye sarilarak vücut isisi artirilir.
9. -Sirt üstü yatirilarak karnina bastirilir ve midedeki su bosaltilir.
10. -Suur gelince sicak içecek verilir (alkolsüz).
ILK YARDIM MALZEMELERI
Ilk yardim çantana yerlestirmen gereken malzemeler sunlardir:
1-Üçgen sargi bezi (1 adet)
2-Normal sargi bezi (10 cmx250 cm)
3-Plaster (1.25 cmx50 100 cm)
4-Plastik bandaj (3 cmx50 cm)
5-Çengelli igne (6 adet)
6-Yara bandi (95 adet)
7-Steril tampon için gazli bez
8-Amonyak
9-Saf alkol-oksijen yerine kullanilir
10-Pamuk
11-Mersol (Tentürdiyotun inceltilmisi, yerine kullanilir)
12-Aspirin (kan sulandirici)
13-Agri kesici
14-Asitboruk
15-Karbonat
16-Eter
17-Ishal kesici
18-Lastik serit veya ince hortum
19-Defter, kalem
20-Enjektör
21-Dere
22-Kibrit
23-Jilet
24-Dondurucu sprey
25-Açik renkli plastik örtü (200x150 cm)
XXVI-SIVIL SAVUNMA
SIVIL SAVUNMA TESKILATI
Savasta ve afetlerde halkin can ve mal kaybini en aza indirme amacini güden ve topyekün savunmanin en önemli unsurlarindan biri olan Sivil Savunma Teskilati;
1. -Tabii afetlerde can ve mal kurtarma,
2. -Büyük Yanginlarda can ve mal kaybini azaltma,
3. -Savas zamani halkin can ve mal güvenliginin saglanmasi,
4. -Yok olmasi durumunda yasami büyük ölçüde etkileyecek tesislerin korunmasi,
5. -Moralin kuvvetlendirilmesi amaciyla kurulmustur.
Sivil Savunma; silahsiz, koruyucu ve kurtarici önlem ve faaliyetler bütünüdür. Sivil savunmanin korumaya ve kurtarmaya çalistigi sivil halktir.
Sivil Savunma Genel Müdürlügü Merkez teskilati olarak Sivil Savunma Birlikleri ve Sivil Savunma Kolejinden olusur. Tasra teskilati olarak her il ve ilçede sivil savunma müdürlüklerinden meydana gelmektedir.
Sivil Savunma Genel Müdürlügünce yurt çapinda kurulmus alarm ve ikaz sistemlerinin amaci her türlü tehlikeyi önceden haber vererek bir takim önlemlerin alinmasini saglayarak can ve mal kaybini azaltmaktir.
Tabii afetler, büyük yanginlar veya savas durumunda Sivil Savunma konusunda basarili olarak en az can ve mal kaybiyla kurtulabilmek için asagidaki konularda bilgi ve beceri kazanilmalidir;
1. -Ikaz ve alarm isaretlerini ögrenmek,
2. -Siginak ve siginma yerlerini önceden hazirlamak,
3. -Yanginlara karsi bilgili ve hazirlikli olmak,
4. -Depreme karsi bilgili ve hazirlikli olmak,
5. -Ilk Yardim kurallarini ögrenmek,
6. -Yiyecek ve içecekler konusunda bilinçli depolama yapmak,
7. -Hayatta kalmaya yönelik bir kit hazirlamak.
SIVIL SAVUNMA TEDBIRLERI
Sehrinizin ani bir düsman taarruzuna ugramasi halinde; tehlikeye karsi önceden hazirlikli olmaniz ve bazi önemli tedbirleri almaniz gerekmektedir. Her ailenin. her ferdin kendi canini ve malini korumasi için gereken tertibat ve malzemeyi kendi imkanlari ile saglamasi bir felaket halinde nasil hareket edilecegini bilmesi çok önemlidir. Çünkü Sivil Savunma hizmetleri hem hükümet tarafindan hem de halk tarafindan alinacak tedbirlerle gerçeklesir.
Durum gerektirdikçe resmi kanallardan. televizyon ve radyodan size gerekli bilgiler verileceginden radyo ve televizyon yayinlarini izleyiniz. Sivil Savunma ve diger emniyet g6revlilerinin emirlerine uyunuz. Söylentilere ve diger haberlere inanmayiniz. Sükunetle ve endisesiz günlük yasaminiza ve islerinize devam ederken asagidaki tedbirleri de aliniz.
1-Bulundugunuz binada evvelce hazirlanmis bir siginak yeri yoksa. evinizin iç bölümünde bulunan elverisli bir odayi siginma yeri olarak ayiriniz. Burayi Sivil Savunma Teskilati Birimlerinden temin edeceginiz brosürlere g6re hazirlayiniz. Siginma yerlerinde bulundurulmasi gereken yiyecek. içecek. yakacak, aydinlatma. ilkyardim ve kurtarma malzemelerini de hazir bulundurunuz
2-Binanizda veya etrafinda odun. k6mür, gaz, benzin. kagit, kuru ot kirpinti. eski esya vb. gibi yanici maddeler varsa bunlari binalardan uzaklastirip, yangin tehlikesi olmayacak emniyetli yerlerde muhafaza ediniz.
3-Seferberlik veya savas halinde isiklarin söndürülmesi ve karartma yapilmasi için radyo-televizyon ve diger yayin araçlari ile ani bir duyuru yapilabilecegini dikkate alarak isiklarin disaridan ve özellikle havadan gözükmemesini saglamak için pencereleri örtecek siyah perde, koyu renk mukavva, kanton, hali, battaniye gibi malzemeleri el altinda bulundurunuz.
4-Binanizda ve isyerlerinizde, savas esnasinda çikacak baslangiç yanginlarinin söndürülmesi, yapilacak basit kurtarma ve ilk yardim isleri gibi görev ve hizmetleri için is bölümü yapip bina koruma amiri (yönetici) ile gerekli personeli (itfaiyeci, ilk yardimci, kurtarici) seçerek hazir bulundurunuz.
5-Herhangi bir saldiri ve felaket halinde meydana gelebilecek olaylardan yaralilarin ve enkaz altinda kalanlarin acil kurtarilmasi, hafif yaralilara yapilacak ilk yardim, baslangiç yanginlarinin söndürülmesi, su, elektrik ve kanalizasyon gibi alt yapi tesislerinin onarilmasi, yikintilarin kaldirilmasi, halkin geçici olarak barindirilmasi ve sosyal yardim hizmetlerinin aninda yerine getirilmesi gerekmektedir.
KIMYASAL SAVAS
Tanimi
Kimyasal özelliklerden dolayi öldürücü, yaralayici, tahris edici ve yani zamanda yangin çikartici, insanlara, bitki ve metallere etkisi olan kati, sivi, gaz halindeki maddelerle yapilan savastir.
Önemi
Yapimlari kolay ve ucuz olmasi, tesir alanlarinin çok genis olmasi, tesis ve malzemeyi tahrip etmeden öldürücü olmasi en önemli özellikleridir.
Genel Etkileri
-Solunum sistemi yoluyla alinan doz, maddenin havadaki miktarina ve kisinin kimyasal sahada kalma süresine baglidir.
-Sivi kimyasal savas maddeleri cilt tarafindan emilmek suretiyle ciltte tahris ve yaralara sebep olurlar.
-Düsük dozda kirlenen arazilerde fazla süre kalindigi takdirde gerek solunum gerekse cilt tarafindan fazla miktarda emilme olacagindan zaiyatlara sebep olurlar.
-Bazi kimyasal savas maddeleri kalicidir. Bunlarin kaliciligi fiziksel özelliklerine, hava sartlarina, arazinin, malzemenin ve teçhizatin tipine baglidir.
a. Saldiridan Önce
-Kimyasal savas hakkindaki gerekli bilgileri ögreniniz, çevredekilere ögretiniz.
-Evinizin ve isyerinizin içi kisimlarinda penceresi en az ve korunmaya elverisli bir odasini siginma yeri olarak hazirlayiniz.
-Hazirladiginiz siginma yerine disaridan içeriye gaz sizmasini önlemek için pencere kenarlarini ve kapi araliklarini bant, yapiskan sünger ve macun ile kapatiniz.
-Kimyasal savasin etkileri karsi korunma saglayan malzemeleri temin etmeye çalisiniz ve kullanmayi ögreniniz.
-Kendi kendinize yarim ve ilk yardim esaslarini ögreniniz.
b. Saldiri Sirasinda
Ferdi Korunma
*Evinizde veya isyerinizde iseniz;
-Önceden hazirlamis oldugunuz siginma odasina giriniz. Kapatilmis pencere ve kapi araliklarina, ek önlem olarak sulandirilmis çamasir suyuna batirilmis bez, battaniye vb. malzeme ile örtünüz.
-Tehlike geçinceye kadar bekleyiniz.
-Eger gözlerinizde yanma varsa bu gaz sizintisinin belirtisidir. Gözlerinizi bol su ile yikayiniz.
-Sizinti oldugunu tahmin ettiginiz bölgeyi önce sulandirilmis çamasir suyu ile, daha sonra sabunlu us ile yikayiniz.
*Disarida iseniz;
Siginma yerlerine girmeden önce;
-Üzerinize gaz bulasmis olabilir.
-Derhal elbiselerinizi çikariniz.
-Cildinizi bol su ile yikayiniz.
-Yukaridaki tedbirleri aliniz.
*Tasit araçlarinda iseniz;
Pencere, kalorifer ve havalandirma sistemlerini kesinlikle kapali tutarak en seri sekilde siginma yerinize giriniz.
-Yukaridaki tedbirleri aliniz.
Toplu Korunma
-.Tehlike aninda en yakininizda bulunan güvenli, kapali bir yere giriniz.
-.Panige ve heyecana kapilmayiniz.
-Yapilacak uyarilara göre hareket ediniz.
iKAZ VE ALARM ISARETLERI
HAZIRLIK iKAZI:
Bir savas tehlikesinde Sivil halk ve müesseselerin gereken son hazirlik 6nlemlerini alabilmeleri için hükümetçe gerekli görüldügü taktirde verilen ikazdir.
Isareti:
Radyo televizyon vb. gibi yayin araçlarinin araciligi ile verilir.
Yapilacak isler:
-Binalardaki siginma yerlerini g6zden geçirip, eksikleri tamamlayip kullanilir hale getiriniz.
-Binanin çatisinda ve etrafinda yanici ve yakici maddeler bulundurmayiniz. Karartma emirlerine uyunuz ve disarida hiç isik yakmayiniz.
TEHLIKE HABERLERI (iKAZLARI)
I- Sari Ikaz
Saldiri ihtimali var anlamindadir.
Isareti:
Üç dakika sürekli düz siren sesi ile verilir.
Yapilacak isler:
Içeride iseniz;
-Havagazi, elektrik ve su ana anahtarlarini kapatip yanan ocak, tüp, soba vs. varsa söndürünüz.
-Kapi ve pencereleri kapatip, perdeleri çekiniz ve hemen siginma yerlerine gerekli malzemeleri alarak götürünüz.
Açikta iseniz;
-Hemen saklanabilmek üzere en yakin siginma yerlerine, genel siginaklara veya bodrum gibi siginmaya elverisli yerlere gidiniz.
Tasit araçlarinda iseniz;
-Araçtan inip açiktakiler gibi davraniniz.
II-Alarm (kirmizi ikaz)
Saldiri tehlikesi var anlamindadir.
Isareti:
Üç dakika yükselip alçalan, dalgali siren sesi ile verilir.
Yapilacak isler:
Içeride iseniz:
-Sari ikaz anindaki önlemlerden eksikleriniz varsa tamamlayiniz.
-Eger sari ikazdan önce alarm (Kirmizi ikaz) verilmis ise en kisa sürede sari ikaza ait önlemleri olarak hemen en yakin siginma yerlerine gidiniz ve korunmaya çalistiginiz yerde "tehlike geçti" isaretini bekleyiniz.
Açikta iseniz:
-Hemen en yakin siginma yerine, yoksa köprü alti, duvar dibi veya çukur yerlere saklanarak vücudunuzun açik yerlerini örtüp tehlike geçti isaretini bekleyiniz.
Tasit Araçlarinda iseniz:
-Elverisli bir yerde durup açiktakiler gibi davraniniz.
III-Radyoaktif Serpinti veya Kimyasal Saldiri Tehlike Ikazi
Radyoaktif serpinti veya kimyasal saldiri var anlamindadir.
Isareti:
Kesik kesik siren sesiyle veya radyo, televizyon gibi yayin araçlariyla verilir.
Yapilacak isler:
Içeride iseniz;
-Alarm esnasindaki tedbirleri aliniz.
Açikta iseniz;
-En yakin siginma yerine veya kapali bir yere gidiniz.
-Vücudunuzun açikta kalan yerlerini örtünüz.
Tasit Araçlarinda iseniz;
-En elverisli yerde durarak siginma yerine veya kapali bir yere giriniz.
-Yakininizda emin bir yer yoksa kapi ve camlari kapatarak tasit içinde kaliniz.
-Vücudunuzun açik yerlerini örtünüz.
TEHLIKE GEÇTI (BEYAZ IKAZ)
Tehlike geçti anlamindadir.
Isareti:
Radyo, televizyon, megafon vb. gibi her türlü yayin araçlari ile duyurulur. Bu ikaz verildiginde siginma yerlerinden veya saklandiginiz yerlerden çikiniz.
SIGINAK VE SIGINMA YERLERI
Klasik ve Nükleer Silahlarla Kimyasal ve Biyolojik harp maddelerinin tesirlerinden insanlar ile ülkenin harp gücünün devami için gerekli olan canli ve cansiz kiymetleri korumak amaciyla kullanilan ve bu maksatla yapilan yerlere siginak denir.
Teknoloji gelismelere paralel olarak günümüzde silah ve silah sistemlerinin güç ve yetenekleri de artmis bulunmaktadir. Bunun dogal sonucu olarak cephe ve sinir gibi kavramlar bütünü ile ortadan kalkmis, tüm yurt ve sivil halk saldiri alani içine girmistir. Bu büyük tehlikelerden Silahli Kuvvetlerin alacagi önlemlerin ve diger tedbirlerin yaninda siginak yapimina önem verilerek kurtulabilinir. Aksi takdirde can ve mal kaybinin fazla olacagi tabidir.
Ancak siginaklardan beklenilen yararin saglanabilmesi için siginak yapimindan evvel su üç önemli prensibin mutlaka gözönünde bulundurulmasi gerekir.
1-Siginak yapilacak mahallin iyi tespit edilmesi.
2-Siginaktan yararlanacaklarin önceden planlanmasi.
3-Yapilacak siginagin baska amaçlarla kullanilabilir nitelikte olmasi.
SIGINAK VE SIGINMA YERLERI
1-Can ve mal kaybini en aza indirmek
2-Hazirlikli olma imaji verilerek caydiriciligi saglamak
3-Az masrafla toplu koruma imkani yaratmak
SIGINAK ÇESITLERI
Çok yakin bir geçmise kadar siginaklar sadece klasik ve nükleer silahlardan koruyucu yerler olarak görülmüslerdir. Ancak son günlerdeki gelismeler Kimyasal harp maddelerinin de en az diger silahlar kadar hatta daha fazla tehdit unsuru oldugunu göstermistir. Bu açidan düsünüldügünde;
1-Basinç siginaklari -
2-Radyoaktif serpinti siginaklari
3-Kimyasal harp maddeleri siginaklari olmak üzere üçe ayirmak mümkündür.
Basinç ve radyoaktif serpinti siginaklarinin yer altinda bodrum katlarinda yapilmasi koruma olanagini artirmaktadir. Ancak Kimyasal harp maddelerine karsi siginak ya da siginma yerlerinin mümkün oldugu kadar üst katlarda az pencereli bölümlerin seçilmesi uygun olacaktir. Zira Kimyasal gazlar havadan daha agir oldugundan asagilara dogru indikçe yogunlugu artacaktir.
SIGINAKLARIN ÖZELLIKLERI
1-Siginaklarin büyüklükleri barindiracaklari insan sayisina ve ikaz süresine göre hesaplanmalidir. Bu alan kalabalik siginaklarda 1,1 metrekare, aile siginaklarinda ise 1 metrekareden, yüksekligi ise 1.80 cm.den az olmamalidir.
Ancak siginaklarda çok sayida insan barindirmanin da bazi sakincalari vardir. Zira sayi arttikça kisa sürede siginaga girme, beslenme, havalandirma hatta temizlik konularinda problemler çikabilecegi gibi tam bir isabet halinde zayiatta fazla olacaktir .
2-Radyasyon siddetini azaltmak amaciyla siginak duvarlari mümkün olabildigince kalin ve saglam yapilmasina özen gösterilmelidir.
3-Siginak girisleri mümkünse merdivensiz veya az merdivenli olmali, girisler zikzakli yapilmali ve bu mümkün olmadigi takdirde kapi önüne emniyet duvari yapilmalidir.
4-Siginagin tipi ne olursa olsun yeterli havalandirma tertibatina
sahip olmalidir. Bu konuda en iyi çözüm havalandirma cihazlarindan yararlanmaktir. Özellikle kimyasal gazlarin etkilerinden korunmak üzere giris borusuna bu özellikte bir filtre takilmasi mutlaka zorunludur.
YANGIN VE YANGINLARA KARSI TEDBIRLER
Yanma: Maddenin isi ve oksijenle birlesmesi sonucu olan kimyasal bir olaydir.
Dolayisiyla yanginin olmasi için yanici madde, isi ve oksijen olmasi sarttir. Bunlardan birinin ortadan kaldirilmasi durumunda yangin olmaz.
XX-DOGA DOSTLAR
Çok iyi bir açik hava insani olabilirsin, ama su memeli hayvanlar denilen dört bacakli, kürklü, sicak kanli hayvanlardan birine onu yakindan izleyebilecek kadar yaklastin mi hiç?
Bu hayvanlari yakindan sessizce izleyebilmenin ilk basamagi yasadigin yerde hangi türlerin bulundugunu ve bu hayvanlarin aliskanliklarini ögrenmektir. Bu hayvanlar hakkinda bilgi edin. Böylece Doga yürüyüsüne çiktiginda izlemek istedigin hayvanlari nerede bulabilecegini ögreneceksin. Izlemeye, izlenmesi kolay hayvanlarla baslayabilirsin. Bin sincapla ise baslamaya ne dersin? Kamp yaptigin yerde ya da Doga yürüyüsünde küçük sevimli bir sincaba rastlayabilirsin. Hemen oldugun yerde dur. Hiç kipirdama. Elinin tersini gürültülü bir öpücükle öp. Hiç belli olmaz merakli sincap belki de sana ona dokunabilecegin kadar yaklasir. Doga yürüyüsü sirasinda rastlayabilecegin bir diger küçük hayvan da tavsandir. Korku içinde kaçan bir tavsana her zaman rastlayabilirsin. Yeterince sansli isen tilkiyi ya da bir dag keçisini veya geyigi izleme sansi da bulabilirsin.
Ana ayilara ve yaban domuzlarini karsi çok dikkatli olmalisin. Bu hayvanlara onlari yakindan görebilecek kadar yakinsan çok fazla yakinsin demektir. Hemen ve hiç ses çikarmadan oradan uzaklas. Özellikle yavrulu bir anne ayi çok tehlikeli olabilir.
SÜRÜNGENLER
Bu hayvanlar soguk kanli hayvanlardir. Cigerleri vardir ve zamanlarinin çogunu suda geçirenler bile bu sekilde solunum yapar. Çogu insanlar için yararlidir (böcekler, solucanlar, salyangozlar). Hatta zehirli olanlar bile tarla farelerini ve diger kemirgenleri yiyerek tarlalara zararli hayvanlardan kurtarip insanlara yararli olurlar. Ama sen yilanlar konusunda dikkatli ol. Çevrede yasayan yilan türlerinin arastir. Hangisinin zehirli hangisinin zehirsiz oldugunu ögren. Kertenkeleleri bacakli yilanlar olarak düsünebilirsin. Kertenkelelerin ana yiyecegi solucan ve sinerlerdir. Kaplumbagalar üç gruba ayrilir; kuru alanlarda yasayanlar, sularda yasayanlar ve bataklikta yasamlarini sürdürenler.
Yurdumuzda yasayan deniz kaplumbagalarindan Caretta'larin ve yesil kaplumbagalarin nesli bugün ne yazik ki tükenme tehlikesi ile karsi karsiyadir.
HEM SUDA HEM KARADA YAŞAYABİLEN HAYVANLAR
Yaz mevsiminde obanla kamp yaparken kuşların melodileri ile uyanırsın. Bu kanatlı dostlar hakkında bir şeyler öğrenmeye ne dersin?
KANATLI DOSTLAR
KUSLARIN ÖNEMI
Dogadaki dengenin korunmasinda kuslarin büyük önemi vardir. Örnegin yirtici kuslar, fare, tavsan gibi kemirgen hayvanlari avlayarak çogalmalarina ve ekinlere zarar vermelerine engel olurlar. Sinekkapan, kirlangiç gibi böcekçi kuslar da böceklerin asiri çogalmalarini önlerler.
Tohum ve meyvelerle beslenen kuslar yedikleri bitki tohumlarini uzak yerlerde diskilariyla birlikte atarak bitkilerin çogalmalarina ve yayilmalarina neden olurlar.
KUSLARIN INCELENMESI
Kuslari daha iyi tanimak ancak onlari dogada gözlemekle olur. Basarili bir gözlem için ilk kural sessiz ve sabirli olmaktir. Ayrica kuslari daha yakindan görebilmek için bir dürbün kullanabilirsin. Çevrendeki kus türlerinin adlarini ve sayilarini düzenli olarak kaydedersen kisa zamanda hangilerinin göçmen, hangilerinin yerli oldugunu anlayabilirsin. Tanidikça kuslarin ilginç, degisik yönlerini kesfedecek, onlari sevecek ve dünyada yasamaya hakki olan tek canli türünün insan olmadigini göreceksin.
KUSLARIN KARSILASTIGI TEHLIKELER
Her kusun yasamak ve neslini sürdürebilmek için bazi temel gereksinimleri vardir. Bunlarin basinda uygun yuvalanma yerleri, yeterli yiyecek ve su bulabilecekleri dogal çevre ve güvenli bir ortam gelir. Özellikle yuvalanma sirasinda rahatsiz edilmemeleri, göçler sirasinda da öldürülmeden giderecekleri yere varabilmeleri gerekir.
Ancak pek çok kus türü bu tele gereksinimlerini karsilayamamis, son 300 yilda 70-80 kus türü bir daha geri gelmemek üzere yok olmustur. Bu yok olusun en büyük sorumlusu insandir. Günümüzde kuslara ve genel olarak dogal yasama yönelik en önemli tehlike dogal çevrenin, yasama ortamlarinin yok edilisidir. Ormanlar kesilmekte ve yakilmakta, sulak alanlar kurutulmakta, bu ortamlardan baska yerlere uyum saglayamayacak kus türleri yasama alanlarinin bozulmasi yüzünden giderek azalmaktadir.
Kuslar, yiyeceklerine karisan zehirli sanayi ataklari ve tarim ilaçlari yüzünden ölmekte, tankerlerden denizlere dökülen petrole bulanarak uçamaz hale gelmektedir.
Binlerce kus, insanlar tarafindan avlanarak yakalanarak bilinçli bir sekilde yok edilmektedir. Belirli ölçüler ve kurallar içinde yapilan avciligin yabani yasama fazla bir zarari dokunmaz. Ama asiri avlanma sonucu doganin kendini yenileme gücü asilmakta, ava hayvanlari her geçen gün azalmaktadir.
Dünyada sadece Fas ve Türkiye'de bulunan kelaynak (Geronticus eremita) Sanliurfa ilinin Birecik ilçesinde kuluçkaya yatmaktadir. 1950'lerde sayilari yaklasik 1.200 olan kelaynaklar, 1958'deki yüksek dozda DDT ilaçlamasi sonucu hizla azaltmislardir. 1984'te sadece 10 tanesi yuva yapabilmistir.
Afrika ve Asya'nin ender kuslarindan olan yilanboyun (Anginga rufa) yakin zamana kadar ülkemizde de yasamaktaydi. Ana Amik Gölü'nun kurutulmasindan sonra yok olmustur.
Kuslara yönelik tehlikelerin en büyük sorumlusu olan insanlar bir yandan da onlari korumak, nesli tükenmekte olanlari kurtarmak için çalismakta, bu amaçla ulusal ve uluslararasi dernekler kurmakta, bilimsel çalismalar yürütülmektedir.
KUSLARIN TEMEL ÖZELLIKLERI
Kuslarin uçarken gösterdikleri çeviklik ve hiz kanat biçimlerine göre degisir. Hizli uçuslar için uzun ve sivri kanatlar gerekirken genis kanatli kuslar havada daha uzun süre kalabilir.
Kuslar çiftlesmeden önce çesitli gösteriler yaparlar. Leyleklerin gagalarini takirdatmalari buna güzel bir örnektir.
Bütün kuslar çevrelerine, ondan en iyi yararlanabilecek biçimde uyum gösterirler. Özellikle gaga ve pençeleri bu uyumun iyi bir göstergesidir.
Çulluklar ince gagalarini çamura daldirip besin ararlar.
Floryanin tohum yemeye uygun gagasi kisa ve kalindir. Yirtici kuslarin gagalari ise etleri koparabilecek kadar güçlüdür.
Agaçkakanlar agaçlardaki böcekleri bulmak için güçlü gagalarini keski gibi kullanirlar. Önde iki, arkada iki parmaga sahip olan pençeleri de agaç gövdelerine tutunmalarini yarar.
Türkiye'de yasayan en uzun boylu kus flamingo ile en küçük kus olan çalikusu arasindaki fark çarpicidir.
Büyük Marti (Gümüs Marti)- Larus Cachinnns (56-66cm.)
Baliktan çöpe kadar pek çok seyle beslenen büyük marti kiyilarin temizleyicisidir. Denize yakin kayaliklarda toplu halde yuvalanir. 150 cm. kadar olan kanat açikligiyla güçlü bir uçusu vardir.
Ev Kirlangici- Delichon urbica (12.5 cm.)
Çamurdan yaptigi yuvasini genellikle çati altlarina kurar. Öteki kirlangiçlar gibi böcekle beslenir ve kisin güneye güç eder. Kuyruk sokumundaki beyazlik ile kim kirlangicindan (Riploria riporia) ayrilir.
Kir Kirlangici- Hirundo rustica (19 cm.)
Çok hizli bir uçusu olan kirlangiç, havada ya da suyun üzerinde yakaladigi böceklerle beslenir. Çamur ve otlardan yaptigi yuvasini bazen binalarin saçak altlarina kurar.
Saksagan- Pica pica 846 cm.)
Bütün yurtta, hemen hemen her yerde son derece yaygindir. Alacali tüyleri ve çok uzun kuyruguyla kolayca taninir. Agaçlarda büyük kubbeli yuvalar yapar. Buldugu parlak esyalari yuvasina tasir.
Kaya Kartali- Aguila chrysaetos (75-88 cm.)
Essiz bir uçucudur. Dag yamaçlarinda süzülerek tavsan ve benzeri memelileri avlar. Sanilanin aksine koyun sürülerine saldirmaz. Son yillarda tarim ilaçlarinin yogun kullanimi nedeniyle nesli tükenmek üzeredir.
BALIKLAR
Balik tutmayi sever misin? Kendi yaptigin olta ile bir gölün ya da derenin kenarinda oturmak hosuna gider mi? Oltan yemi yutan baligin hareketi ile titrediginde heyecanlanir misin? Balik tutmanin pek çok yöntemi vardir. Bu yöntemlerden en kolayi bir gölün, denizin vb.nin kenarindan balik tutmaktir. Bunu için boyunun iki misli uzunluktaki bir kamisa, bir mantara, bir kursuna ve bir kaç olta ignesine ihtiyacin var. Yem olarak solucan ya da çekirge kullanabilirsin. Bir kez balikçilik hastaligina yakalandiginda balikçilikta ilerlemek ve baliklar ve balikçilik hakkinda her seyi ögrenmek isteyeceksin. Bu konuda uzman kisilerden yararlanabilirsin. Bu kisiler sana balik isimlerini, hangi balik için hangi yemi kullanman gerektigini, hangi baligin nasil tutulacagini ögreteceklerdir.
BALIK ÇESITLERINDEN ÖRNEKLER
Alabalik: 12-25 cm. tatli su baligi. Pembe noktali, gri, alti beyaz, lezzetli, az kilçikli, silindirik yapidadir.
Yayinbaligi: Akarsu ve durgun su baligi. Yassi, boyu 25 cm.-3 m. arasi. Pulsuz, koyu ve yesil renkte parlak, kaygan, biyikli, kilçiksiz.
Sazan: 15-75 cm. arasi, tatli su baligi. Altin sarisi renkte büyük pullu, kilçikli.
Aynali (kanbur) Sazan: Kalkan baligina benzer. Yassi, yuvarlak, 15-50 cn. Boyunda, kilçikli, lezzetli, pulludur.
Hamsi: Gri, Karadeniz ve Marmara'da yasar. 8-15 cm. boyunda ve yassi, kilçikli, lezzetlidir.
Mercan: Çok pembe, pullu, kilçikli, boyu 10-20 cm., yassi, beyaz etli, degerli, nadir. Ege, Marmara ve Akdeniz'de yasar.
Izmarit: Pullu, tüm denizlerde yasar. Gri, 8-15 cm. boyunda, yassi, kilçiklidir.
Kolyos: Pulsuz, boyu 12-15 cm., silindirik yapisi var. Yesil-gri çizgili, beyaz etli, çok bulunur, büyügüne uskumru denir. Kilçiksiz, Akdeniz, Karadeniz, Ege ve Marmara'da yasar.
Kalkan: Karadeniz'de yasar. Kilçiksiz, beyaz etli, çok degerli. 20-15 cm., yuvarlak, yassi yapili, gri renktedir.
ALTI BACAKLILAR
Açik havada yere egilir, topraga dikkatle bakarsan etrafta gezen alti bacakli küçük hayvanlar görürsün. Bu alti bacakli hayvanlarin vücutlari üç bölümden olusmustur. Alti bacak ve bu üç bölüm böcekler diye tanimlanan bu hayvanlarin ortak özelligidir. Örümcekler bazen böcekle karistirilir ama örümceklere dikkatle bakarsan vücutlarinin üç bölümden degil iki bölümden olustugunu göreceksin, yani örümcekler aslida böcek grubundan degildir. Kelebekler ve pervaneler birbirine çok az benzeyen güzel yaratiklardir. Her ikisinin de dört genis kanadi vardir. Kelebekler gündüz uçarlar. Baslarinda anten ya da duyargalari vardir. Bir yere konduklari zaman kanatlarini dik tutarlar. Pervaneler ise gece uçarlar. Uçmadiklari zaman kanatlarini ya düz tutarlar ya da vücutlarinin etrafina sararlar. Baslarindaki antenler kelebeklerindekilerden daha incedir. Iplikimsi, tüy gibi bir görünüse sahiptir. Karincalar ve arilar güzellikleri ile degil, çaliskanliklari, zekalari ile taninirlar ve bir toplum içinde yasar, insanlarin yaptigi isleri yaparlar.
KIRIK KANATLILAR
Bu siniftan olan böceklerin de arilarinki gibi dört kanadi vardir, ama bu kanatlardan yalnizca ikisi uçmak içindir. Diger iki kanat sert kabuklar halindedir ve böcek uçmadigi zaman vücudu korur. Boylari 5 cm. ile 6 mm. Arasinda degisen bu böceklerin bazilari zararli, bazilari ise yararlidir. Bu böceklerden yararli olanlar zararli böcekleri yer. Bazilari ise topraktaki ölü yapilari temizler. Ilik yaz gecelerinde görebilecegin ates böcekleri de bu tür böceklerdendir. Iki kanatli böceklerden olan karasinek ve sivrisinekler insanlar için en zararli olan böceklerdir. Kara sinekler tifonun, sivrisinekler ise sitmanin yayilmasina neden olur.
Çekirgeler ve agustos böcekleri müzisyen böcekleridir. Bu böcekler kanatlarini birbirine sürterek sanki keman çalarlar. Biraz arastirma ile daha pek çok çesidinin oldugunu görecegin böceklerin bazilari agaçlar, ürünler ve insanlar için çok zararlidir. Bazi türler ise insanlara yardimci olarak bu durumu dengeler.
AGAÇLAR
Kalabalik bir caddede yürüyorsun, etrafin insanlarla olu, bu insanlari tanimiyorsun. Aniden tanidik bir yüz, yüzün gülüyor, yanina kosuyorsun. Agaçlarla da durum aynidir. Bir ormanda yürürken tanidak bir agaca rastlaman seni mutlu eder. Yeni insanlari tanimaktan yeni insanlarla arkadas olmaktan sevinç duydugun gibi agaçlari tanimaktan da sevinç duyarsin. Simdilik agaçlarin genelde iki grupta toplandigini ögren; Yaz ve kis ignemsi yapraklarini dökmeyen koni biçimindeki agaçlar ve genel olarak sonbaharda yapraklarini döken genis yaprakli agaçlar. Her zaman yesil kalan agaçlarda diyebilecegimiz konu biçimindeki agaçlar arasinda ak çami, kizil çami, sediri, ladini vb.ni sayabiliriz. Genis yaprakli agaçlar arasinda ise mese, çinar, kestane, ceviz vb.ni sayilabilir. Agaçlar hakkindaki bilgini çiktigin Doga yürüyüslerinde karsilastigin agaçlarin isimlerini ve özelliklerini bilen birinden ögrenerek arttirabilirsin. Tanidigin agaçlarin yaprak izlerini alarak olusturacagin bir koleksiyona ne dersin?
ISLE YAPRAK IZININ ALINISI
Bir kartonun üzerine biraz yag sürdükten sonra kartonu mum alevine tutarak isle. Yapragi damarlari alt kisma gelecek sekilde isli kartonun üzerine koy. Üzerine bir gazete kagidi ile iyice bastirarak yapragin damarlarinin islenmesini sagla. Islenmis yapragi temiz bir kagidin üzerini koyduktan sonra üzerine temiz gazete kagidini iyice bastir. Yapragin izi beyaz kagida çikacaktir.
MÜREKKEPLE YAPRAK IZININ ALINISI
Bir cam levhanin üzerine matbaa mürekkebi sür. Yapragi damarlari alt tarafa gelecek sekilde mürekkebin üzerine koy. Lastik bir silindiri üzerinde gezdirerek damarlari mürekkeple. Yapragi mürekkepli taraf alta gelecek biçimde temiz bir kagit üzerine koy. Bir gazete kagidi ile kapattiktan sonra lastik silindiri üzerinde gezdir.
ÇIÇEKLER
Bahar mevsiminde çikilan Doga yürüyüslerinin en güzel taraflarindan biri yilin ilk çiçeklerin görebilme mutluluguna erismektir. Etrafin bin bir çesit çiçekle çevrilidir. Yurdumuzun hemen her kösesinde görebilecegin papatyalar, gelincikler, unutma beni çiçekleri çigdemler kirlari süsler.
Baharin ilk müjdecisi kardelen çiçeklerinin erimeye baslayan karlarin arasindan basini göstermesi bir doga harikasidir. Dogada kendiliginden yetisen vahsi orkideleri, yaban güllerini seyretmeye doyum olmaz. Su yüzünde nazli nazli salinan nilüferler göllerin güzelligine güzellik katar… Isimlerini saymakla bitiremeyecegimiz bu güzelim çiçeklerin korunmasi gerektigini unutma.
BÜTÜN BITKILER ÇIÇEK DEGILDIR
Bütün çiçekler elbette bitkidir. Ama bütün bitkiler çiçek degildir. Pek çok çiçeksiz bitkiye rastlayabilirsin. Bitkiler iki gruba ayrilir; tohumlu bitkiler, tohumsuz bitkiler.
Tohumsuz bitkiler: Göllerde, sahillerimizde bulunan algler, bazilari zararli olup, zararli olanlari hastaliklari neden olan bakteriler, ekmek kültüründen yenilebilir mantar türlerine kadar çesitlilik gösteren mantarlar, agaç üzerlerinde rastlanan likenler, yosunlar, egrelti otlari hep tohumsuz bitkiler sinifina dahildir.
Bu bitkilerden yenilebilir mantarlar konusunda çok dikkati olmalisin. Baza mantarlarin zehirli oldugunu ve zehirsiz bir mantari zehirlisinden ancak bu konuda uzman olan birinin ayirabilecegini unutma.
Tohumlu bitkiler: Tohumlu bitkiler insan yasami için çok büyük önem tasir. Tohumlu bitkiler sayesinde beslenir, giyinir, kendimize evler yapariz. Bu gruptaki bitkiler ottan, agaca, bahçemizdeki çiçeklere kadar uzanan bir çesitlilik gösterir.
XXI-CEVRE VE İZCİ
ÇEVREMIZ
Insanlarin yasadiklari çevreye iliskin duyarliliklari özellikle son yillarda artarak yükseliyor. Üzerinde yasadigimiz dünyanin dogal yasamini sürdürmesi, bunun için dogal kaynaklarin akilci ve tedbirli kullanilmasi giderek insanligin ortak dilegi oluyor. Dünyamizin dogal dengesinin bozulmasi, ve çevrenin kirlenmesi, kalkinmanin, sanayilesmenin bedeli olmamalidir diye düsünüyor insanoglu. Hiç kusku yok ki insanligin böyle düsünmesinin en önemli nedeni, yasadigimiz yillarda çevrenin hiçbir dönemde olmadigi kadar kirlenmesi sorunuyla karsi karsiya kalmasinda yatiyor. Denizlerde atmosfere kadar insanin dogal çevresi durmadan kirleniyor. Ancak, yeryüzündeki dogal dengenin taraflarindan biri olan insanlik bu kirlenmeye karsi bir bilinç olusturarak davranacak ve umuyoruz geç kalmayacak.
"Yapacaginizin küçük oldugunu düsünerek hiçbir sey yapmamak" gibi bir hataya düsmek istemiyor, içinde yasadigimiz dünyanin haline üzülüyor ve onun gidererek bozulan sagligini düzeltmek yolunda bir seyler yapmak istiyorsaniz, iste size çesitli öneriler;
1. Yeniden kullanin. "Yeniden kullanma aliskanligi" gelistiriniz.
2. Eger geri kazanma çabasi yoksa komsu ve dostlarinizi böyle bir çaba baslatmaya ikna edin.
3. Evinizde kullandiginiz ürünler arasinda yeniden kullanilmayanlari azaltin. Çöplüklere ne kadar az atik birakilirsa, o kadar uzun süre kullanilabileceklerdir.
4. Kullanilmis kagittan yapilmis kirtasiye, kart ve paket kagidi satin alin.
5. Bir bahçeniz olsun. Kentsel bölgelerde iseniz en azindan saksida yaprak ve çiçek yetistirebilirsiniz.
6. Bahçenizdeki otlar, yapraklar, dallar ve diger bitkiler için bir gübre yigini olusturun. Bu, çöp toplamayi azaltirken bahçenizin de büyüyüp gelismesine yardimci olacaktir.
7. Gübre yigininiza kahve telvesi, yumurta kabugu, muz kabugu gibi seyler de koyun.
8. Bahçede böcek ilaci kullanimini azaltin. Aslinda böceklerin yalnizca yüzde biri ilaçtan etkilenmektedir. Organik ilaçlar kullanmayi deneyin.
9. Ozon tabakasina zarar veren kloroflorokarbonlu aerosollü kutulardan almayin.
10. Kagit havlu degil, kumas havlu kullanin.
11. Çamasir ve evdeki diger temizlik isleri için düsük fosfatli ya da fosfatsiz deterjan kullanini.
12. Klorsuz çamasir suyu kullanin.
13. Kumas çocuk bezi kullanin.
14. Içi yeniden doldurulabilen veya yeniden kullanilabilen kutularda paketlenmis ürünlerden alin.
15. Sürekli kullandiginiz deterjan ve diger ürünlerin en büyük, ekonomik boyunu alin.
16. Yumurtalari karton kutuda alin, suni köpükten yapilan kutuda almayin.
17. Yemekleri saklamak için plastik rulo yerine mumlu kagit kullanin.
18. Içinde toksik karisimlar bulunan ürünler yerine toksik olmayan ürünleri seçin. Örnegin; karbonat, limon suyu ve sirkeden temizlik maddesi olusturun.
19. Eger seçme sansiniz varsa manavlarda ve diger serlerde naylon poset yerine kagit torbalardan isteyin.
20. Eger plastik torba kullaniyorsaniz, torbalari yikayip tekrar kullanin.
21. "Kagit mi? Plastik mi?" sorununu kolaylikla tamamen ortadan kaldirabilirsiniz. Manava giderken kendi torbanizi yaniniza alin.
22. Asiri paketlenmis mal ve gida ürünlerinden kaçinin. Örnegin., plastik torba ya da sandikta sikça paketlenmisler yerine açikta atilan taze meyve ve sebzeleri alin. Kutu ve paketler, atik irmaginin yaklasik üçte birini olusturmaktadir.
23. Mümkün oldugunca elektrik ampulü yerine enerji tasarrufu saglayan floresan lambalarindan kullanin.
24. Evinizde gerekli izolasyonu yapin. Evlerde harcanan enerjinin neredeyse yarisi izolasyon yetersizliginden kaynaklanmaktadir.
25. Pencere ve kapilarda aralik olup olmadigina bakin, aralik varsa tikayin. Pencere ve kapilara dis kanat taktirin.
26. Ocaginiza yilda en az bir kez servis yaptirin.
27. Isitici olarak radyatör kullaniyorsaniz, radyatörün arkasina bir yansitici plaka koyun. Böylece isiyi duvarin çekmesini önlemis olursunuz.
28. Dogal isiktan en üst düzeyde yararlanin. Düsünün, gün içinde gerçekten lamba yakmaniz gerekiyor mu?
29. Odadan 15 dakika veya daha fazla süreyle ayrilacaksaniz isiklari kapatin.
30. Buzdolabinizi "daha az soguk" duruma ayarlayin. Arkasindaki kondansatör borularini yilda bir kez temizleyin.
31. Su muslugunu kapatin. Tiras olurken, dislerinizi firçalarken, bulasik yikarken muslugu açik birakmak her dakika 11-29 litre arasinda su sarfiyatina neden oluyor.
32. Banyo yapmak yerine dus alin, Düsük akis hizi olan dus basligi takin.
33. Sizintilari hemen tamir edin. Damlayan bir musluk günde 76 litreden fazla su kaybina neden olabilir.
34. Bir çamasir makinesi almaniz ya da kullanmakta oldugunuz makineyi degistirmeniz gerektigi zaman önden yüklemeli olanindan alin. Önden yüklemeli olanlar, yukaridan yüklemeli olanlara oranla yüzde 40'a yakin daha az su tüketiyor.
35. Bulasik, çamasir makinelerinizi ve kurutucunuzu yalnizca tam dolu olduklarinda çalistirin.
36. Mümkünse, çamasir kurutma makinesi kullanmak yerine, çamasirlarinizi disariya asarak kurutun.
37. Garajinizi ve kapi önünü hortumla yikamayin, süpürün.
38. Esyaniz kirildiginda bir kenara atacaginiza tamir edin.
39. Yagli boya yerine lateks boya kullanin.
40. Yeniden sarj edilebilen pilleri kullanin.
41. Tatilde bile çevreye duyarliliginizi yitirmeyin. Etrafi kirletmeyin.
42. Hafta sonunda açik havada izgara yaparken, kirlilige neden olan yabanci sivilar kullanmayin. Plastik çatal, biçak ve tabaklari yikayarak yeniden kullanin.
43. Plastik kutu kapaklari, hayvanlar için öldürücü silah anlamina gelebilir. Kapaklari almadan önce parçalara ayirin.
44. Öldürücü balonlar! Helyum dolu balonlar suya ulastiginda balina ve su kaplumbagalari tarafindan yutularak ölmelerine neden olabilmektedir. Balonlarinizin uçup gitmesine izin vermeyin.
45. Arka bahçenizi hayvanlar için siginak haline getirin.
46. Bir balikçi ya da kayikçi iseniz, çöp toplayip sahile tasimak için bir sistem gelistirin. Denize asla bir sey bosaltmayin.
47. Eger plaja yakin bir yerde oturuyorsaniz, bir plaj temizligi kampanyasi düzenleyin ya da bu tür faaliyetlere katilin.
48. Her yere giderken gerçekten otomobil kullanmaniz gerekiyor mu? Ise giderken yürüyün ya da bisiklete binin.
49. Mümkün oldugunca toplu tasima araçlarini kullanin.
50. Iki ya da dört kisi birlikte otomobil kullanirsa çok daha ucuza mal olur.
51. Otomobilinizin ayarini sik sik yaptirin. Bir otomobil iyi çalisiyorsa da az benzin kullanir ve dolayisiyla daha az toksik ve zararli duman çikarir.
52. Otomobil benzin filtresini temiz tutun ve benzinden tasarruf edin.
53. Yeni bir araba akümülatörüne mi gereksiniminiz var? Eskisini tamir ettirin.
54. Yükü hafifletin. Gereksiz agirliklar, yakit ekonomisini yüzde bir etkileyebilir.
55. Otomobilin havalandirmasini kisin ya da kapatin.
56. Lastiklerinizin ömrünü uzatmak ve benzinden tasarruf etmek istiyorsaniz, hava doldurmayi ihmal etmeyin. Yeni lastik alirken çelik gövdeli radyal olanlarini tercih edin.
57. Enerjiyi boya harcamayin. Duraklamaniz bir dakikayi asiyorsa, arabanizi yeniden çalistirarak daha az benzin harcarsiniz.
58. Otomobilinizin havalandirmasini kontrol ettirerek sizdirmasini önleyin.
59. Isyerinizde yeniden kullanma programlari baslatin. Teneke kutular, camlar ve gazeteler, kolaylikla kullanilabilir.
60. Kagit israf ederek kagit çöpü olusturmayin. Kagitlarin iki tarafini da kullanil, isi biten gayri resmi yazisma kagitlarini not kagidi yapin.
61. Isyerinizde, bülten ve gayri resmi yazismalarin kullanilmis kagitlara basilmasini isteyin. Patron ya da editör siz iseniz, bunu mutlaka yapin.
62. Okullarda müfredata ekoloji ve yeniden kullanim konularinin eklenmesini isteyin.
63. Yerel yönetiminizle birlikte çalisarak, bölgenizdeki çöplük ve hurdaliklarin en kati çevre standartlarina uygun olarak tutulmasini saglayin.
64. Yörenizde, gönüllüler ve hatta belediye isçileri ile birlikte "çevreyi temizleme" projesi organize edin.
65. Belediyenizi, kisin cadde ve kaldirimlardaki buzlari eritmek için tuz yerine kum kullanmaya ikna edin.
66. Bölgenizdeki kus cenneti alanlarinin korunmasi için yerel yönetimlerle birlikte çalisin.
67. Yerel, bölgesel, ulusal ve dünya çevre konularinda sürekli bilgi edinin.
68. Bir agaç dikin. Büyürken karbondioksit tükettikleri için agaçlar havanin temizlenmesine yardimçi olur ve dünyanin isinmasini azaltirlar.
69. Bir agaç daha dikin.
XXII-RAPORLASMA
RAPOR ÇESITLERI
Kampinizi ya da Doga yürüyüsü ya da baska bir etkinligi basari ile bitirdiniz. Simdi liderinize rapor vermen gerekiyor. Raporu nasil vereceksin?
Iki sekilde rapor verebilirsin;
1-Yazili Rapor
2-Sözlü Rapor
Sözlü rapor vermek kolay, yazili rapor ise biraz zamanini alacak. Yazili raporlarin üç çesidi vardir.
a)Gezi raporlari
b)Bilgi raporlari
c)Sistematik raporlar
GEZI RAPORLARI
Örnek:
Raporun Adi :
Gidilen Yer :
Tarih :
Katilan İZCİ Sayisi :
Kullanilan Araç :
Ulasilan Uzaklik :
Hava Dunumu :
Raporu Hazirlayan :
Anlatim ……... tarihinde ……….. 2 de toplanildi. Saat …….. da yola çikildi.
Olay: Herhangi önemli bir olay olmadi.
Yararlari :
Sonuçlari :
Obabaşı
Adi Soyadi Imza
BILGI RAPORLARI
Örnek:
Raporun Adi :
Gidilen Yer :
Tarih :
Katilan İZCİ Sayisi :
Kullanilan Araç :
Ulasilan Uzaklik :
Hava Dunumu :
Raporu Hazirlayan :
Anlatim ……... tarihinde ……….. 2 de toplanildi. Saat …….. da yola çikildi.
Olay: Herhangi önemli bir olay olmadi.
Yararlari :
Sonuçlari :
Obabaşı
Adi Soyadi Imza
Örnek:
a)Yerin adi, tarihçesi, nüfusu, bitki örtüsü, insa biçimi
b)Halkin ugraslari
c)Görülmeye deger yerler
d)Su ve yol durumu
e)Okul, misafirhane, cami, kahvehane, resmi kuruluslar
f)Örf ve adetler, misafir perverligi, giyim sekli
b)Saglik kuruluslari
SİSTEMATİK RAPORLAR
OBASI :
RAPORU HAZIRLAYAN :
RAPORU KİME VERECEĞİ :
TARİHİ :
……………….yerden …………..yere kadar
NASIL GİDİLDİĞİ :
HAVA DURUMU :
ARAZİ DURUMU :
KATILAN İZCİ SAYISI :
XXIII-GÖKYÜZÜ
Kamp atesi söndü… Sen ve obandaki arkadaslarin çadiriniza dönüyorsunuz. Gökyüzüne bakiyorsun. Gökyüzünde parlayan binlerce yildiz var. Ya da Doga yürüyüsüdesin, küçük bir mola veriyorsunuz. Iste yildizlari incelemek için güzel bir firsat.
TAKIM YILDIZLAR
Insanlar binlerce yildir, yildizlari bazi sekilleri olusturacak biçimde gruplastirmislardir. Bu gelenek belki de eski Romali ve Yunanli çobanlarin gökyüzünü seyredip gördükleri sekilleri, krallara, kraliçelere, canavarlara, kahramanlara, kadar ve erkeklere benzetmesinden dogmustur. Onlarin yaptiklari benzetmelerden esinlenerek kullandiklari isimler bugüne kadar gelmistir. Bugün bu takim yildizlar gemilerin okyanuslarda yolunu bulmalarina yardimci olur, uçak ve uzay araçlarin rehberlik eder. Sen de çiktigin bir gece Doga yürüyüsünde bu yildizlardan biri olan kutup yildizi ile kuzeyi belirleyebilirsin.
Takim yildizlari inceleyebilmek için bir baslangiç noktasina ihtiyacin vardir. O da büyük ayidir.
Ise gökyüzünde bu yildiz grubunu belirlemekle basla. Iste orada dört yildizdan olusan hanesi ve üç yildizli sapi ile cezveye benziyor. Saptaki ikinci yildiza bak gözlerin iyi görüyorsa bunun bi degil iki yildiz oldugunu göreceksin. Simdi saptan en uzak olan iki yildiza yani cezvenin altindaki yildizlara bak. Bunlara "pointer" denir. Saga dogru bu iki yildiz arasindaki uzakligin 5 kati ilerle. Parlak bir yildiz görecektir, yani kutup yildizini kutup yildizinin hemen altinda ufukta uzanan alan yeryüzünün gerçek kuzey hattidir.
YAZIN GÖRÜNEN YILDIZLAR
Kuzey yönüne bakarak bir yaz gecesinde yildizli gökyüzünde çikacagin yolculuga kutup yildizinin etrafindaki yildizlarla küçük ayi ve W seklindeki "Cassiopeia" ile basla.
Büyük ayi ve Cassiopela arasinda uzanan hatti izle. Bu hayali çizgiden kutup yildizina dogru uzanacak dik bir hat düsün, simdi de bu hatta ilerle. Bu hat üzerinde yamulmus bir dikdörtgen seklinde bir yildiz takimi göreceksin.
Su parlak yildiz "Vega", takim yildizinin adi da "Lyre" Simdi kutup yildizindan aksi yöne bak. Yaninda daha az parlak olan üç yildiz bulunan parlak yildizi görüyor musun? Bu yildiz Capella'dir. Yildiz grubuna ise "Warrior" yani savas arabasi adi verilir. Buraya kadar anlattigimiz takim yildizlar bütün lil boyunca gökyüzünde yükselir. Bu duruma yildizlarin degil yeryüzünün hareketi neden olur. Tekrar büyük ayiya dönelim. Simdi kutup yildizindan uzaklasarak kutup yildizi ve cezvenin alt kenarindaki yildizlardan sola dogru uzanan hatti orak biçiminde bir yildiz grubuna rastlayincaya kadar izleyelim. Bu takim yildizin adi "Lion (Arslan)"dur. Bu grubun en parlak yildizinin adi ise Regulus'dur.
LEO (Arslan) takim yildizi ile Capella arasinda görünen yildiz grubu (ikizler)'dur. Capella ve W seklindeki Cassiopera ve Vega arasinda Kuzey Çaprazi ya da "Swan (sugu)" takim yildizi uzanir.
Güneye bakarak tekrar Büyük Ayiya dön. Cezvenin sapini "Arcturus"a ulasincaya kadar takip et. Arcturus büyük bir uçurtma gibi görünen takim yildizin en parlak yildizidir. Uçurtma seklindeki bu yildiz grubuna "Çoban" takim yildizi denir.
Çoban takim yildizinin yaninda daha az parlak yildizlardan olusan yarim daire seklindeki yildiz grubu "Kuzey Tacy" ya da "Coroma"dir. Ilerlemeye devam edersen"Hercules (Herkül)" takim yildizini göreceksin. Bu yildiz grubu bozuk bir "H" harfine benzer. Ve iste tekrar "Vega"dasin. Simdi güneye dogru in. Iste önünde "Scorpius" yani "Akrep"in kuyrugu asagiya dogru sarkiyor. Basi ise Spicaya "Y" seklindeki "Virgin (Bakire)" takim yildizinin en parlak yildizina dogru uzanmis. Diger yönde ise "Eagle (Kartal)" yildiz grubu var. Bu takim yildiz kanatlarini açmis bir kus gibi görünüyor.
KISIN GÖRÜNEN YILDIZLAR
Kis gecesindeki yolculuguna da Büyük Ayi'dan basla. Kutup Yildizina ve "W" seklindeki Cassiopela'ya dogru ilerle. Bir hat seklinde uzanan bir yildiz grubuna rastlayacaksin. "Andromeda" bu hattin ucundaki yildiz. Diger üç yildizla birlikte Andromedanin olusturdugu bu takim yildiza "Pegasseus" adi verilir.
Güneye baktiginda "Orion" takim yildizi uzanir. Iki parlak yildiz omuzlari, üç küçük yildiz basi ve diger ikisi ayaklari olusturur. Ortadaki üç yildiz bel kismi, asagiya dogru sarkan üç yildiz ise kiliçtir.
Orion'un belinden yukaridya dogru bir hat düsün. Önce kirmizi renkli bir yildiz olan "Aldeberana"a "V" seklindeki yildiz grubu boganin (Bull) gözüne geleceksin. Ileriye dogru gidersen "Pleaides (yedi kiz kardes)"yi bulacaksin. Eger gözlerin iyi görüyorsa bu yildiz grubunda alti yildiz sayabilirsin. Teleskopla bakildiginda ise iki yüz yildiz sayilabilir.
Simdi tekrar Orion'a dönelim. Bu defa Orio'un belini olusturan yildizlarin aksi tarafina giden hatti bizim günesimizin yanindaki en parlak yildiz olan "Sirrus"a gelinceye kadar izleyelim. Iste "Sirus".
GEZEGENLER
Günesimizin bir ailesi vardir. Yeryüzü bu aileye aittir. Gökyüzünde salinan diger yildizlarin da ailesi vardir. Eski yildiz gözlemcileri diger yildizlar gibi olmayan yani yanip sönüyor gibi görünmeyen düzgün ve sürekli bir isik veren 5 yildiz belirlemislerdi. Bu yildizlar diger yildizlari izlemiyor, onlarin arasinda dolasiyorlardi gözlemciler bunlara eski Yunanca'da gezginci anlamina gelen "planets" ismini verdiler.
Bugün yeryüzü de dahil 9 gezegen bilinmektedir. Ilk belirlenen gezegenler bu gün de gözle görünebilen Merkür, Venüs, Mars, Jüpiter, Satürn'dür. Merkür bazen günesin batisindan sonra görülebilen silik bir nokta halindeki yildizdir.
Diger gezegenler ise parlak yildizlar gibi görünürler. Bazi geceler bu gezegenleri gökyüzünde seyretmek istiyorsan bir almanaga basvurmalisin. Tüm gün batimindan sonra yildizlar parlamaya baslamadan önce gözlersen gözle görülebilir olanlari parlakliklari nedeniyle kolayca görebilir ve gece boyunca izledikleri yolu takip edebilirsin.
XXIV-ILETISIM
HABERLESME
Haberlesme 21 yüzyilin en gelisen sektörüdür. Eskiden iki kasaba arasindaki olaylar birkaç gün sonra ancak ögrenilebilirken , günümüzde dünyanin bir ucundaki bir olay dakikalar içinde dünyanin diger ucunda duyulabilmektedir. Haberlesmede iletisim teknolojisindeki hiz büyük bir gelisme içindedir. Telsiz, Telefon, fax,Internet , televizyon, uydular hep son yillarda kullanima verilen iletisim ve haberlesme araçlaridir.
izcilerde hem İZCİLİK yasamlarinda hem de evlerinde cagin gelismelerinden büyük ölçüde faydalanmaktadirlar. Ancak eski haberlesme tekniklerini ögrenmek ve uygulamak izciligin bir parçasi olmaya devam edecektir.
Günümüzde bilgisayar ve internet hayatin parçasi olmustur. Bu özellik her gün daha da artan bir tempoda devam etmektedir. Bilgisayar ve internetin İzcilikte de kullanimi çok yayginlasmaya baslamistir.
BILGISAYAR
1950 lerde ilk yapilan örnekleri odalara sigmayan bilgisayarlar artik bizimle birlikte kamplara bile geliyor. Bilgisayar artik hayatin ve izciligin vazgeçilmez bir parçasi. Yillik programdan İZCİ tescil belgelerine, kamp programindan İZCİ mali bilgiler deftrine kadar artik hersey bilgisayarlarla yapiliyor. Hele internet kanaliyla basta JOTI olmak üzere tüm dünya İZCİligi elinizin altinda.
INTERNET
Bütün dünya İZCİligi artik size bir dügmeye basmak kadar yakin. Yapacaginiz is bilgisayarinizla internete baglanmak ve http:// İZCİLİK federasyonu.org yazmak. Iste bu kadar kolay. İZCİLİKle ilgili hersey elinizin altinda. Internet sayesinde artik İZCİLİK federasyonunun yillik programini aramak zorunda kalmiyacak, izci ünitesi kurmak için nelerin gerektigini il temsilcisine sormayacak, İZCİ kampinizin resimlerini diger ünitelere göstermek için cogaltmak zorunda kalmiyacaksiniz.
Internet, bugün tüm dünyada degisik özellik ve kapasitede yaklasik 10 milyon adet bilgisayari birbirine baglayan bir bilgisayar agidir (computer network). Bu sayi her geçen gün binlerle artmaktadir. Bilgisayar ve iletisim dünyasinda bir devrim yaratan Internet, her yastan ve her siniftan insanin ilgisini çekmektedir. Günümüzde yaklasik 500 milyon kisinin Internet'i kullandigi tahmin edilmektedir. Bu sayinin önümüzdeki yillarda katlanarak artacagi tartisilmaz bir gerçektir. Internet'in çok genis bir kullanici profiline ve kitlesine sahip olmasinda en önemli etken, bu ag üzerinde 'her türlü' bilginin sansüre ugramadan (veya oldukça az sansüre ugrayarak aktarilabilmesidir.)
Internet ilk bilgisayar aglarindan olan ARPANET'in 1990'li yillarda yayginlasmasi sonucu ortaya çikmis bir bilgisayar agidir. Türkiye'nin Internet'e baglanmasi TÜBiTAK VE ODTÜ'nün birlikte yürüttükleri bir proje kapsaminda Ekim 1992 tarihinde gerçeklestirilmistir. Bu proje kapsaminda ilk önce, Internet teknolojilerini hemen kullanabilecek yazilim ve donanim altyapisina sahip akademik kuruluslarin baglantisi gerçeklestirilmistir. ikinci asamada kamusektörü, özel sektör, askeri ve diger kuruluslar arasinda Internet'in yayginlastirilmasi çalismalari baslatilmistir.
Internet'in Kullanim Alanlari ve Sekli:
Internet, temelde elektronik haberlesme / bilgi aktarim ortamidir. Internet'te bilgisayarlar arasinda bilgi aktarma yöntemlerini anlatabilmek (anlayabilmek) için öncelikle, Internet'te adresleme mekanizmasini anlamak gerekir. Internet üzerindeki her makinenin 4 byte'lik biricik (unique adresi) bulunmaktadir. Bilgisayarlarin adreslenmesinde, noktali gösterim (dotted notation) adi verilen bir ifade yöntemi kullanilmaktadir. Bu yöntemde her byte arasinda bir nokta bulunmaktadir. Buna göre Internet üzerinde bir adres X. Y. W.Z.seklinde gösterilmektedir. Burada X, Y,W ve Z sembolleri 1 byte'a (yani onlu sistemde 0-256 arasinda bir sayiya) karsi Iik gelmektedir. Örnek verilecek olursa herhangi bir kurulusun World Wide Web (WWW) Sunucusunun (Server) Internet adresi 145.142.232.3'tür. Noktali gösterim yöntemi, insan hafizasi açisindan hatirlanmasi çok kolay olmadigindan, Internet üzerindeki makinelerin adreslenmesi için sistematik bir isimlendirme yöntemi de gelistirilmistir. Örnegin yukarida verilen 145.142.232.3 numarali Osta WEB Sunucusunun bu gösterimdeki adlandirmasi 'www.osta.org.tr' seklinde olabilir. Burada 'tr' kisaltmasi bu bilgisayarin Türkiye'de bulundugunu belirtmek için kullanilir. Adreslerin sonunda genellikle ülke kisaltmalari bulunur. Asagida Internet'i kullanan bazi ülkeleri ifade etmek için kullanilan kisaltmalar verilmistir:
uk ingiltere
esp Ispanya
Fr Fransa
br Brezilya
Jp Japonya
au Avusturya
Ru Rusya
de Almanya .
Internet'in olustugu (gelistirildigi) Amerika bu duruma bir istisna olusturmaktadir. Bu ülkedeki isimler en son bölümde (usa) gibi bir ek almazlar.
Yukarida verilen örnek adresteki 'org' kisaltmasi makinenin kullanildigi organizasyonun özelligini belirtmek için kullanilir. Asagida Internet üzerindeki kurum/organizasyonun türlerini siniflandirmada kullanilan kisaltmalar ile bu kisaltmalarin anlamlari verilmistir.
edu : Egitim kurumlarini ifade etmek için kullanilir.
gov : Devlete bagli kurumlari ifade etmek için kullanilir.
mil : Askeri kurumlari ifade etmek için kullanilir.
Org: Kar amaci gütmeyen kurumlari/organizasyonlari ifade etmek için kullanilir.
Com: Ticari kurumlari ifade etmek için kullanilir. Örnek: www.memocal.com gibi.
Net : :Ag (network) hizmeti veren kurumlari/organizasyonlari ifade etmek için kullanilir.
Verilen örnekteki, 'org' kisaltmasi kurum organizasyonu ifade etmek için kullanilan bir kisaltmadir. Bu kisim birden fazla parçadan olusabilir.
Internet üzerindeki makineleri adlandirmada kullanilan gösterimde son parça (yukarida verilen örnek için konusulacak olursa 'www') makine ismine karsilik gelmektedir. Makinelerin isimlendirilmesinde kurumlar/organizasyonlar tamamen serbest olmakla birlikte Internet üzerindeki bilgisayarlarin isimlendirilmesinde asagida verilen isimler sikça kullanilmaktadir.
Kisaltma Anlami .
www : WEB servisi veren bilgisayarlari isimlendirmek için kullanilir.
ftp : Dosya aktarim (file transfer) servisi veren bilgisayarlari isimlendirmek için kullanilir.
Internet 100'ü askin porotokolden olusmaktadir. Bu protokollerin her biri bir servise karsilik gelmektedir. Burada sadece çok kullanilan Internet servisleri hakkinda bilgi verilecektir.
ILETISIM SERVISLERI
Elektronik Posta (e-mail);
Internet üzerinde en temel iletisim servisi elektronik postadir. Elektronik posta, Internet üzerindeki bir kullanicinin baska bir kullanici ile yazili olarak haberlesmesini olanakli kilan bir teknolojidir. Bu teknoloji ile düz metinin yani sira kullanicilar kendi dosyalarini e-mailleri ile iliskilendirerek gönderebilir. Internet üzerinde her bilgisayarin bir adresi oldugu gibi, e-mail servisini kullanacak her kullanicinin da bir e-mail adresi bulunmaktadir. Bir kullanicinin e-mail adresi, kullanici belirteci (identifier) ve kullanici hesabinin (account) bulundugu makine adresinin '@' isareti ile birlestirilmesinden olusur. Örnegin İZCİLİK Federasyonu Bilgi islem Merkezi yöneticisinin e-mail adresi 'tif@İZCİLİKfederasyonu.org'tur.
Tartisma Listeleri;
Tartisma Iisteleri bir grup Internet'in kullanicisinin belirli bir konu hakkinda tartismak, bilgi edinmek, sorunlarini dile getirmek ve sorunlarina çözüm bulmak için olusturduklari topluluklaridir. Bu Iistelerde üyelik mekanizmasi kullanilmaktadir. Tart!sma Iistesine gönderilen bir mesaj otomatik olarak tüm üyelere gönderilmektedir.
Elektronik Sohbet (IRC);
IRC (Internet Relay Chat), iki veya daha fazla kisinin Internet üzerinde aralarindaki mesafe ne olursa olsun gerçek zamanli olarak birbirlerine mesaj gönderip alabildikleri bir konusma ortamidir. Kullanicilar belirli bir konuyu tartisabilecekleri gibi bu servisi sohbet amaçli da (ki genellikle böyledir) kullanabilir.
Dosya aktarim (FTP) Servisi
Internet'in saglamis oldugu bir diger faydali servis, dosya aktarim servisidir. Bu servisten yararlanmak için kullanicilar Dosya Aktarim Sunucusu (FTP Server) olarak adlandirilan bilgisayarlara baglanir ve yetkileri dogrultusunda bu bilgisayarIardan istedikleri dosyalari çekerler veya dosyalarini bu bilgisayarlar üzerine aktarirlar.
Dosya Aktarim Sunucularinda, genellikle ilgili bilgisayar üzerinde hesabi olmayan kullanicilarin erisimlerini de olanakli kilmak için 'anonymous' adli kullanici hesabi bulunmaktadir. Bu kullanici sunucular üzerindeki dosyalari sadece okuma yetkisine sahiptir. Bu hesabin genellikle parolasi bulunmamaktadir. Ancak pek çok bilgisayar dogrulugunu kontrol etmese de kullanicinin e-mail adresini parola olarak girmesini istemektedir. Bu nedenle 'anonymous'' erisim hakki taninan bir bilgisayara girildiginde parola sorulmasi durumunda kullanicinin e-mail adresini girmesi faydalidir.
Asagida bazi önemli Dosya Aktarim Sunucularinin adresleri verilmistir.
Sunucu Adi Adresl
Microsoft Ftp Sunucusu : ftp.microsoft.com ,
Hacettepe Üniversitesi Ftp Sunucusu : ftp.hun.edu.tr
Bogaziçi Üniversitesi Ftp Sunucusu : ftp.boun.edu.tr.
Uzak Sanal Baglanti Hizmetl (Telnet):
Internet ile bir kullanici baglanacagi makinenin cografi pozisyonu ne olursa olsun, eger ilgili makine üzerinde hesabi (account) var ise ve ilgili makine de Internet'e bagli ise bu makineye baglanabilir ve sanki o makine üzerindeymis gibi istedigi komutlari çalistirabilir. Örnegin bir programci hazirladigi program üzerinde, isyerine gitmeden degisiklikler yapabilir; bir ögrenci bilgisayar ödevini okula gitmeden yapabilir; bir arastirmaci istedigi bir makaleyi ilgili kütüphaneye baglanarak arayabilir. Tüm bu islemler, isgücünün cografi pozisyonu ne olursa olsun, etkin bir sekilde kullanimini saglar. Internet'i yaygin olarak kullanan ülkelerde insanlar, bu servis sayesinde evlerini ofis gibi kullanabilmektedir.
'World Wide Web (WWW)' Servisi;
Internet'in bugünkü yaygin kullanima ulasmasinda en önemli katkiyi World Wide WEB (WWW) saglamistir. Bu servis ile Internet'i kullanan tüm kisi ve organizasyonlar kendilerini tanitmak için resim, görüntü, ses gibi çoklu ortam (multimedia) ögelerini de kullanarak WEB sayfalari hazirlayabilmektedir. Bu sayfalari kulIanicilar tarayici (browser) adi verilen yazilimlari kullanarak gezebilmektedir. KulIanicilar için degisik tarayici yazilimi seçenekleri bulunmaktadir. Tarayici yazilimlarina örnek olarak Microsoft Internet Explorer, Netscape Communicator, Mosaic', gösterilebilir. Bu durum baglamlan maklne üzerinde Telnet servisinin çallsmasim gerektirir
Bugün WEB üzerinde kullanima sunulmus her türlü bilgi bulunmaktadir. KulIanicilarin bilmesi gereken tek sey baglanacaklari WEB Sunucusunun adresini bilmektir. Eger kullanici baglanacagi sunucunun adresini bilmiyorsa, yine de çaresiz degildir. Çünkü Internet üzerindeki siteleri içeriklerine göre Siniflandiran özel arama makineleri (search engine) bulunmaktadir. Bu arama makinelerinde varolan kategorilere göre aradigimiz sitelere ulasabilecegimiz gibi anahtar kelimeler kullanarak aramalar yapabiliriz. Internet'e sikça kullanilan arama sitelerinden bazila-
rinin adresleri asagida verilmistir.
Arama Makinesi Adresi
Google Arama Makinesi: http://www.google.com.tr
Yahoo Arama Makinesi : http://www.yahoo.com
Digital Altavista Arama Makinesi : http://www.altavista.digital.com
Lycos Arama Makinesi : http://www.lycos.com
WEB üzerinde organizasyonlar, Interet'i tanitim islemi disinda elektronik ticaret. yapmak içinde kullanmaktadir.Artik Internet kullanicilari evlerinden yada ofisIerinden ayrilmadan yemeklerini Siparis edebilmekte, marketten alisVeris yapabilmekte, dergi ve gazeteleri okuyabilmektedir. Bu Iisteyi birkaç sayfa daha uzatmak mümkündür. Çünkü Internet'in ticari kurumlara da açilmasindan sonra, güncel hayatta yapilan tüm ticari islemler Internet'e aktarilmaya baslanmistir. Internet üzerinden alisveris ile ilgili bazi güvenlik sorunlarinin oldugunun bilinmesi dahi bu hizli gelismeyi yavaslatamamistir. Asagida Internet üzerindeki bazi önemli WEB adresleri verilmistir.
WEB Sayfasi Adresi
Türkiye İZCİLİK Federasyonu WEB Sayfasi http://www.İZCİlifederasyonu.org
Hacettepe Üniversitesi WEB Sayfasi http://www.hun.edu.tr.
Microsoft Corporation WEB Saytasi http://www.microsoft.com
Ücretsiz (Shareware) Yazilimlar WEB Saytasi http://www.shareware.com
Disney WEB Saytasi http://www.disney.com
Demokrasi Vakfi WEB Saytasi http://www.demokrasivakfi.org.tr
XXV-ILK YARDIM
ILK YARDIM NEDIR?
Ilk yardim bir hastalik ya da yaralanma durumunda yalnizca ilk olarak yapilan yardimdir. Ilk kelimesinin kullanilmasi bize bu ilk gerçeklestirilen yardimdan sonra yapilmasi gereken daha fazla bir seyler oldugunu gösterir. Ilk yardimdan sonraki yardim konusunda egitim görmüs bir doktor tarafinda gerçeklestirilmelidir.
Acil bir durumdaki davranis biçiminin hasta üzerinde büyük bir etkisi vardir. Ne yaptigini bilmenden dolayi sahip oldugun güven, ilk yapilmasi gerekenler konusunda gösterdigin akillilik, sakinligin ve güler yüzlülügün hep hastaniin kendisini daha iyi hissetmesine yardimci olacaktir.
ILK YAPILACAK
Bir kaza ile karsi karsiya kaldigin zaman önce düsün, sonra ilk yapilamasi gerekenleri yap. Örnegin bir araba kazasinda asagidakiler yapman gereken ilk seylerdir:
Kendini koru. Kaza yerine giderken dikkatli ol.
Arabayi ve yolculari emniyete al. Kontagi kapat. Trafik akisi için isaret koy. Çevrendekilerin sigara içmesini engelle. Arabada alevler ya da duman varsa yolculari çabucak ana dikkatli bir sekilde arabadan çikart.
Ambulans çagir. Birini telefon etmeye gönder. Telefona giden kisiye kazanin yeri ve yaralilar hakkinda tam bir bilgi ver.
Öncelikleri belirle. Birden fazla yarali varsa önce acil olanlarla ilgilen.
Yangin tehlikesi olmadikça YARALIYI HAREKET ETTIRME: Yaraliyi hareket ettirmek küçük bir yarayi ciddi bir duruma dönüstürebilir.
YARDIMIN GETIRILMESI
Acil yardim isteyebilecegin kuruluslarin numaralarin ögren. Bu numaralari evde telefonun yaninda hemen ulasabilecegin bir yere yaz. Ayni numaralari bir karta yazarak acil durumlarda kullanabilmek üzere bir kaç jeton ya da telefon karti ile birlikte yaninda tasi.
Yardim istemek üzere telefon ettiginde bir kazayi bildirmek istedigini söyle. Açik ve net konus. Kazayi bildirirken su üç sorunun cevabini ver;
-KIM? Adini söyle.
-NE? Problemi anlat. Örnegin; "Bir araba kazasinin bildiriyorum. 3 yarali var. Birisinin bilinci yerinde degil".
-NEREDE? Kazanin yerini bildir, adresi ver.
BIR KAZA DURUMUNDA AKILDA BULUNDURULACAK TEMEL ILKELER
Bir kaza ile yüzyüze gelme durumunda üç temel ilkeyi hiç unutma;
Teshis: Önce kazazede ya da kazazedeleri saptayarak yaralarini belirle.
Tedavi: Bildigin ilk yardim tekniklerini uygula. Gerçek tedaviyi bir uzmanin vermesi gerektigini unutma.
Tasima: Yarali ya da yaralilari tibbi personele ulastir.
Bir kaza durumunda ilk yardim uygulamaya hazir olabilmek için yapacagin en dogru sey bir lik yardim kursuna devam etmek ve ilk yardimin nasil verileceginin ögrenmektir. Asagidaki satirlarda bazi genel bilgiler bulacak ama ilk yardimin nasil uygulanacagini ögrenmek için bir kursa katilmayi unutma!
KIRIKLAR
Bir kaza durumunda ilk yardim uygulamaya hazir olabilmek için yapacagin en dogru sey bir lik yardim kursuna devam etmek ve ilk yardimin nasil verileceginin ögrenmektir. Asagidaki satirlarda bazi genel bilgiler bulacak ama ilk yardimin nasil uygulanacagini ögrenmek için bir kursa katilmayi unutma!
Herhangi bir kuvvet zoru ile kemik bütünlügünün bozulmasina kirik denir.
Çesitleri;
a Açik kirik
b Kapali kirik
c Müsterek Kirik (önemli organlarin mide, bagirsak, ciger, beyin gibi önemli organlarin tahribatiyla birlikte görülen kiriklardir)
KIRIKLARDA GENEL DUYGU VE BULGULAR
Kirik yerinde ve yakininda agri
Dokunmaya karsi hassasiyet
Sekli bozuklugu
Sislik, morluk
Hareketsizlik ve kuvvetsizlik
Kirik kemiklerin birbirine sürtünme sesi